Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Июн, 2025   |   12 Зулҳижжа, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:06
Қуёш
04:50
Пешин
12:27
Аср
17:36
Шом
19:58
Хуфтон
21:35
Bismillah
08 Июн, 2025, 12 Зулҳижжа, 1446

Аёлнинг ота-онаси куёвининг уйига қанча муддатда меҳмонга келиши мумкин?

08.03.2018   5214   3 min.
Аёлнинг ота-онаси куёвининг уйига қанча муддатда меҳмонга келиши мумкин?

Islam-Today сайтига қуйидагича савол йўлланган: “Мен рафиқам билан алоҳида яшайман. Бироқ унинг ота-онаси бизникига жуда кўп келади. Менинг қайнонам билан алоқаларим яхши эмас. Шу сабабли уларнинг ҳар бир ташрифи келишмовчиликларга сабаб бўлади. Сўрамоқчи бўлганим, улар уйимизга қай даражада тез-тез келиши мумкин ва қанча муддат бизникида қолиши ўринли?”

Жавоб: Фиқҳга кўра, эркакнинг ҳам, аёлнинг ҳам ота-онаси ҳурматга лойиқ. Буни биздан исломий тарбия талаб қилади. Ўз навбатида ҳеч қандай мажбурият чегарасиз эмас. Бу шунингдек эр-хотин бир-бирининг ота-онасига ҳурмат бажо келтириш масаласига ҳам тегишли.

Мазкур ҳурматнинг сақланиб қолиши учун фиқҳда бу ташрифларнинг вақти ва давомийлиги белгилаб қўйилган. Агар аёлнинг ота-онаси қизи ва куёвидан узоқ бўлмаган жойда яшайдиган бўлса, улар ҳафтада бир марта унинг уйига бориб, эрталабдан кечгача у ерда бўлиши мумкин. Ёки қизини ўз уйига таклиф қилиши ҳам мумкин. Шундай экан, улар ёки куёвнинг уйига эрталаб бориб, кечгача ўтириши, ёки қизини уйга таклиф қилиб, кечки пайт қайтариб олиб келиши жоиз. Бу ҳолатда аёлнинг ота-онаси ўз қизи билан кўришиб туради ва шу билан бир қаторда куёви билан яхши ҳамда ҳурматга йўғрилган алоқаларни сақлаб қолади.

Агар аёлнинг ота-онаси узоқ жойда яшайдиган бўлса, уларнинг ташрифи ҳафтасига бир мартадан, йилига бир мартагача қисқариб кетади. Улар олдиндан келадиган вақтини айтган ҳолда, қизининг олдида қанчадир муддат бўлиши ва шундан кейин ўз уйига қайтиб кетиши мумкин.

Бу сингари ташрифлар ота-оналарнинг фарзандлари билан алоқада бўлишлари йўлидаги ҳуқуқларидир. Шу сабабли, бундан оғринмаслик керак.

Абу Лайс Самарқандийнинг “Танбеҳул ғофилийн” асарида келтирилганидек, меҳмоннинг ҳуқуқи ҳам чегараланган ва у уч кундан ошмаслиги керак. Аниқроқ қилиб айтсак, уй эгалари уч кун давомида меҳмон учун қайғуриши лозим. Уч кун ўтганидан кейин эса, улар бундай қилишга мажбур эмас. Ўз навбатида меҳмонлар уй эгаси томонидан белгиланган қоидаларга амал қилиши ва унга ҳурмат билан ёндашиши, бу вақт давомида ўзининг одатларини унутиши зарур.

Шунга кўра, меҳмондорчилик муддати уч кунга тенг. Бу муддат ўтганидан сўнг уй эгаси меҳмонларга бошпана беришдан бош тортиши мумкин ва у бунга тўла маънода ҳақли.

Azon.uz изоҳи: “Роддул мухтор” китобида келтирилишича, бундай ҳолатда ўша жойдаги мавжуд урфга қараш ўринли. Баъзи ҳолатлар бўладики, аёл касал бўлиб қолиши мумкин. Бундай вазиятда аёлнинг ота-онаси тез-тез фарзандини кўргани келиши жоиздир. Ёки аксинча, аёл ота-онасидан бирининг бетоблиги сабабли уларни кўргани тез-тез бориши ҳоллари ҳам кузатилади. Буларнинг ҳаммаси эрнинг розилиги билан амалга ошиши шарт. Мазкур ҳолларда эркак киши вазиятга тўғри баҳо берган ҳолда қарор чиқариши зарур.

Манба: https://azon.uz

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ўзбекистон ҳожиларининг Президент Шавкат Мирзиёевга Қурбон ҳайити муносабати билан йўллаган табриги

05.06.2025   11863   4 min.
Ўзбекистон ҳожиларининг Президент Шавкат Мирзиёевга Қурбон ҳайити муносабати билан йўллаган табриги

 

Ўзбекистон Республикаси Президенти

Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларига

 

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим

Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳ

Муҳтарам Президент Жаноби Олийлари!

 

Аллоҳ таолога беҳисоб шукрки, Сизнинг бевосита ташаббусларингиз ва саъй-ҳаракатларингиз билан ҳаж амалларини юқори савияда ташкил этишга муваффақ бўлмоқдамиз.

Бундай эътибор ва эҳтиромни биз ҳожилар чин юракдан ҳис этиб, яратилган барча қулайликлар учун Сизга чуқур миннатдорлик изҳор этамиз.

Ҳурматли Президент Сизни ва Сиз орқали юртдошларимизни ҳаж ибодатини адо этаётган ҳамюртларимиз номидан мусулмон уммати учун энг улуғ байрам – Қурбон ҳайити билан самимий муборакбод этамиз.

Биз, ўзбекистонлик ҳожилар шундай файзли кунлар учун шукроналар айтиб, Ҳақ таолодан жонажон юртимизга қут-барака, азиз халқимизга фаровонлик ва фарзандларимизга баркамоллик сўраб эзгу дуолар қилмоқдамиз.

Зеро, Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) “Дуоларнинг энг яхшиси арафа куни қилинган дуодир”, деб хушхабар берганлар.

Аллоҳ таолонинг байти жойлашган муқаддас заминда – Мино, Арафот каби муборак манзилларда улуғ амалларни ихлос ила бажармоқдамиз.

Сизни вақт ажратиб, муборак ҳаж зиёрати учун яратилган шароитлар ва саломатлигимиз ҳақида сўраганингиз ҳамда ҳар куни ҳолимиздан хабардор бўлиб турганингиз ибодат билан юрган биз ҳожиларни чексиз даражада мамнун этди.

Бундай эътибор ва эҳтиромни Саудия Арабистонининг мутасаддилари ҳам юқори баҳолаб, Сиз Жаноби Олийларига ҳурмат ва дуоларини изҳор этмоқдалар.

Муборак масканларда ҳар бир зиёратчи Сизнинг ғамхўрлигингизни юракдан ҳис қилиб, кўзларида ёш билан дуолар қилаётганини алоҳида айтиб ўтмоқчиман.

Сизга айтадиган яна бир хабаримиз, Саудия Арабистонида бўлиб турган юртимизнинг диний соҳа вакиллари ҳамда зиёратчилари томонидан мавсум давомида Қуръони карим 10 минг маротаба хатм қилиниб, юртимизга тинчлик, халқимизга фаровонлик тилаб дуолар қилинди.

Ҳурматли Президент, Сиз яратиб берган имкониятлардан руҳланиб, ўзбекистонлик ҳожилар юртга қайтганимиздан кейин “Янги Ўзбекистоннинг тинчлик ва маънавият тарғиботчилари” деган эзгу ташаббусни бир овоздан илгари суриб, Учинчи ренессанс яратувчиларини тарбиялашда Сизга кўмакчи бўлмоқчимиз.

Сиз бошчилигингизда юртимизда тинчликни мустаҳкамлаш, халқимизнинг маънавиятни юксалтириш, айниқса ёшларнинг сифатли таълим олиши, касб-ҳунар эгаллаши, керак бўлса дунёни эгаллаши каби масалалар энг устувор вазифага айланди.

Шундай экан, биз ҳожилар юртимизга қайтгач, қуйидаги ишларни амалга оширмоқчимиз:

– она-Ватанимиз тараққиётига холис хизмат қилиш, маҳаллаларда тинчлик ва бирдамликни мустаҳкамлаш, аҳоли орасида тинчлик-осойишталикни қадрига етиш, халқимизни маънан юксалтириш, жамиятдаги ислоҳотларга дахлдорлик ҳиссини ошириш кабиларга тарғиб этиш;

– китобхонлик маданиятини юксалтириш, илмни қадрлаш ва илм-маърифатга ҳомийликда намуна бўлиш;

– тўйлар, оилавий тадбирлар ва маросимларда меъёрийликка амал қилган ҳолда камхарж ва ихчам ўтказишда бош-қош бўлиш;

– кийинишда ва муомалада оддийлик ва камтаринликка амал қилиш, дабдабабозлик, исрофгарчилик, маишатбозлик каби иллатлардан йироқ бўлишни тарғиб қилиш;

– ёшларни муваффақиятларга фақат ўқиб-ўрганиб, илм билан эришиш мумкинлигини ўргатиш;

– устозлар, ўқитувчи ва мураббийларга доимо эҳтиром кўрсатиш, уларни моддий қўллаб-қувватлаш ишларига кўмак бериш;

– маҳаллалардаги нотинч оилалар, шу жумладан тарбиясида муаммоси бор ёшлар ўртасида тушунтириш ишларини олиб бориш;

– ҳудудлардаги мактабларнинг таъмирга муҳтож қисмини жорий таъмирлаш ишларига кўмаклашиш;

– хайрия, меҳр-мурувват ва ёрдам кўрсатиш ишларини кўпайтириш.

Барча ҳожиларимиз юртимизга қайтгандан сўнг ушбу ташаббусларни қатъий амалга оширишга ваъда берамиз.

Зеро, жонажон Ватанимиз келажаги, халқимиз фаровонлиги ва юртимиз шону шуҳрати Сиз айтганингиздек ёшларимиз қўлидадир. Улар эртага Ўзбекистонни янада кучли, юксак тараққий этган давлатга айлантириш учун ўзларининг бор билими, иқтидори ва куч-ғайратини сафарбар қилса, кўзлаган барча эзгу мақсадларимизга, албатта эришамиз.

Юсуф Хос Ҳожиб бобомиз айтганларидек:

“Заковат бор жойда улуғлик бўлади,

Билим бор жойда буюклик бўлади”.

 

 

Ҳурматли Президент Жаноби Олийлари!

 

Биз, 15 минг ҳожи дуолар ижобат бўладиган Арафотда туриб, Аллоҳ таолодан Сизга мустаҳкам соғлик, узоқ умр ва улкан муваффақиятлар тилаб, олиб бораётган барча ишларингизда мададкор бўлишини сўраб илтижолар қиляпмиз.

Аллоҳ таоло бутун дунё мўмин-мусулмонларига Қурбон ҳайитини муборак айласин, тинчлик-хотиржамлик ато этсин, ибодатларимизни Ўз даргоҳида ҳусни қабул айласин, она Ватанимизни обод, халқимиз ҳаётини янада фаровон қилсин!

Қурбон ҳайити муборак бўлсин!

 

Ҳурмат ва камоли эҳтиром ила,

 

Ўзбекистон ҳожилари,

Макка шаҳри Арафот водийси,

2025 йил 5 июнь

Мақолалар