10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446
10 Январ, 2025, 10 Ражаб, 1446
Динимиз ҳамиша тўғри сўзлашга буюради. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Эй мўминлар, Аллоҳдан қўрқинглар ва тўғри сўзланглар! (Шунда Аллоҳ) ишларингизни ўнглар ва гуноҳларингизни мағфират этар. Ким Аллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат этса, бас, у улуғ ютуққа эришибди” (Аҳзоб, 70-71).
Тўғри сўзлаш энг яхши фазилат, ҳузур-ҳаловатнинг асоси. Оила ва жамият фаровонлиги ҳам тўғрилик, ростлик билан давомли бўлади. Тўғрисўзлик туфайли оила, жамият аъзолари ўртасида меҳр-муҳаббат, ишонч кучаяди, ҳар соҳада ривожланиш, илгарилаш бўлади.
Инсоннинг энг соф ва покиза туйғулари, ҳаётий тушунча ва тасаввурлари оилада шаклланади. Ота-она ўртасидаги ишонч хонадонда хотиржамлик муҳитини юзага келтиради, бу – фарзандлар тарбияси учун фойдалидир. Оилалардаги муҳит маҳалла, жамиятдаги инсонлараро муносабатларга ҳам таъсир этади. Демак, оилада катта-кичикнинг одоб талабларига риоя қилиши жуда муҳимдир.
Иш ё ўқиш жойидаги ҳамроҳларнинг маънавий касалликлари бошқаларга ҳам “юқиши” табиий. Зеро, Аллоҳ таоло содиқлар билан бирга бўлишга буюрган: “Эй имон келтирганлар! Аллоҳдан қўрқинглар ва (имонда) содиқ кишилар билан бирга бўлинглар!” (Тавба, 119). Содиқлар сўз, иш, ният ва имонда садоқатли кишилардир. Сўзда садоқатлилик рост гапириш, ёлғондан сақланиш билан бўлади. Имон талаби, нажотга етишиш воситаси шу. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қиладилар: “Тўғрисўзлик яхшиликка етаклайди. Яхшилик эса жаннатга етаклайди. Албатта, киши тўғри сўзлайди, ҳатто Аллоҳ ҳузурида сиддиқлардан деб ёзилади” (Муттафақун алайҳ).
Ҳамма нарса доимий бажариб юриш билан одатга айланади. Тўғрисўзлик ҳам шундай. Ҳатто ўз фойдамизга қарши келса ҳам, тўғри гапни ўрнида айта билсак, бунинг мукофоти икки дунёда яхшилик бўлади.
Жозиба ЖАМОЛ қизи,
“Хадичаи Кубро” аёл-қизлар ислом ўрта-махсус
билим юрти мударрисаси
ЎМИ Матбуот хизмати
Луқмони Ҳаким ўз ўғилларига қилган насиҳатлари Қуръони каримда келтирилади.
Насиҳатнинг энг биринчиси – шикрдан қайтариш.
“Эй, ўғилчам! Аллоҳга ширк келтирмагин! Чунки ширк улкан зулмдир” (Луқмон сураси, 13-оят).
Ширк энг оғир зулм, энг қабиҳ жаҳолат ва энг катта гуноҳ саналади.
Насиҳатнинг иккинчиси – ота-онанинг ҳаққини адо этиш.
“Агар улар (яъни ота-онанг) сени ўзинг билмаган нарсаларни Менга шерик қилишга зўрласалар, у ҳолда уларга итоат этма! Уларга (гарчи кофир бўлсаларда) дунёда яхши муомалада бўлгин” (Луқмон сураси, 15-оят).
Ота-она ҳатто мушрик бўлсалар-да, уларга қўпол муносабатда бўлмаслик талаб этилади.
Насиҳатнинг учинчиси – Аллоҳ ошкор махфий ҳар бир нарсани билиб турувчи Зот.
“Эй, ўғилчам! Шубҳа йўқки, агар хантал (ўсимлигининг) уруғидек (яхши ёки ёмон амал қилинадиган) бўлса, бас, у (амал) бирор харсанг тош ичида ё осмонларда ёки ер остида бўлса, ўшани ҳам Аллоҳ келтирур. Зеро, Аллоҳ лутфли ва огоҳ зотдир” (Луқмон сураси, 16-оят).
Насиҳатнинг тўртинчиси – намоз, амри маъруф, наҳйи мункар ва сабр.
“Эй, ўғилчам! Намозни баркамол адо эт, яхшиликка буюр ва ёмонликдан қайтар ҳамда ўзингга етган (балолар)га сабр қил!...” (Луқмон сураси, 17-оят).
Насиҳатнинг бешинчиси – очиқ юзли, ширин сўзли, тавозеъли бўлиш, кибрланмаслик.
“Одамларга (кибрланиб) юзингни буриштирмагин ва ерда керилиб юрмагин! Чунки Аллоҳ барча кибрли, мақтанчоқ кимсаларни суймас” (Луқмон сураси, 18-оят).
Насиҳатнинг олтинчиси – бақир-чақир қилмаслик.
“(Юрганингда) ўртаҳол юргин ва овозингни паст қилгин! Чунки овозларнинг энг ёқимсизи эшаклар овозидир” (Луқмон сураси, 19-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа