26 Ноябр, 2024, 25 Жумадул аввал, 1446
26 Ноябр, 2024, 25 Жумадул аввал, 1446
Савобли ишларнинг умри узун, оқибати хайрли бўлади. Айни кунларда маҳалла-гузарларига борамизми, масжид-мадрасаларга кирамизми, ижтимоий тармоқларни кузатамизми, ойнаи жаҳонни томоша қиламизми – барчасида ўлкамизда ўтаётган Қуръон мусобақаси, хушовоз қорилар тиловатлари, хонадонлардаги Каломуллоҳ такрорлари ҳақида сўз юритилаётганига гувоҳ бўлмоқдамиз.
Бу хайрли тадбирдан баҳра олиб қолай деган ихлосмандларнинг саноғи йўқ. Кимдир масжидда эрта тонгдан хизматда, кимдир атрофни супур-сидири билан банд, яна кимдир “менга қандай юмуш бор?” дея ҳиммат камарини белига боғлаб турибди. Турли ташкилотлар ходимлари ҳам қўлларини кўксига қўйиб хизматга шай туришибди.
Ҳосили калом, ҳамма савоб умидида, ана шу файзли кунлардан насиба олиб қолиш ниятида югуриб-елмоқда. Чунки бугунга қадар бу каби улуғ иш бўлмаган. Мусобақани ёритишга келган оммавий ахборот воситалари ходимлари ҳам одатдагидек, бир-иккита тасвир олиб, жонсараклик билан иккинчи космик тезликда жўнаб кетмаяпти, балки мусобақа охиригача қатнашиб, дуоларга биз ҳам қўшилиб қолайлик, деб жараённи жонли узатиб беришга ҳаракат қилмоқда.
Таассуфки, шундай улуғ янгилик, оддий одамларнинг қувончу шодликлари, чин юракдан айтилган дил сўзлари негадир марказий нашрларимизда ёритилмаяпти?
Давлатимиз раҳбари “Оддий одамлар бугунги кунда бўлаётган ўзгаришларни сезиши керак”, деб бот-бот такрорлаётган, Қуръон мусобақасини ўтказиш ҳақида ташаббус кўрсатиб: “Қуръонни эшитиш, эшита олиш юксак маънавият, маърифат. Қуръон ҳеч қачон ёмонликка даъват қилмайди. Агар, Қуръони каримни эшита олсак, эшиттира олсак, бу муваффаққият бўлади. Элимизга нур келади”, деб турган бўлса-да, республикамизда етакчи саналган нашрлар бутун мамлакат бўйлаб, ҳар куни ҳар ҳудудда катта байрам тусида ўтаётган Қуръон мусобақаси ҳақида лом-мим демаётгани ажабланарли. Мусобақалар бир ойдан бери давом этаётган бўлса-да, бу ҳақда бирорта хабар узатмаган нашрлар ҳам бор.
Ҳақиқатнинг юзи ёруғ
Қуръон мусобақасининг шукуҳи қай даражада эканини одамларнинг ҳаво совуқ бўлишига қарамай, тўп-тўп бўлиб келганлари, чилланинг совуғи авжига чиққан кунларида ҳам ташқарида ўтириб мусобақани кузатган юртдошларимиз юз-кўзидан яққол кўриш мумкин. Ана шундай кунлардан мамнун бўлган ҳамюртларимиз кўзларида ёш билан қўлларини дуога кўтариб, яратган Парвардигорга ҳамду санолар айтмоқда. Бу ишга ташаббускор бўлган давлатимиз раҳбари ҳаққига дуолар қилмоқда.
Президентнинг Давлат маслаҳатчиси, сенатор, Ёшлар иттифоқи раиси Қаҳрамон Қуронбоев Қуръон мусобақасини ўтказишдан энг асосий мақсад ёшларнинг Ислом динига бўлган эътиборини янада ошириш, уларнинг имон-эътиқодини янада зиёда қилиш эканини айтди. Мусобақанинг республика босқичини энг юқори даражада ташкил этамиз, деб алоҳида таъкидлади.
Наманган, Сирдарё, Қашқадарё, вилоятларида шахсан вилоят ҳокими, Жиззах, Андижон, Хоразмда эса вилоят ҳокими ўринбосарлари, Сурхондарё, Самарқанд вилоятлари ва Чирчиқ шаҳрида ҳокимиятнинг масъул ходимлари мусобақа қатнашувчиларини табриклаб уларга муваффақиятлар тилади. Бу эътибор ушбу раҳбарларнинг ўз аҳолиси маънавиятига бефарқ эмаслигини кўрсатади. Айниқса, Навоий шаҳар ҳокими Умарбек Халиловнинг “Аллоҳнинг каломини ёд олган киши ҳеч қачон кам бўлмайди”, Наманган вилояти ҳокими Хайрулло Бозоровнинг “Ислом динига берилган эркинликни Қуръон мусобақаси дунёга яна бир карра исботлади” деган сўзлари билан бошланган чиқишлари барчани қувонтирди.
Интернет сайтларида мусобақа кенг ёритилмоқда. Мамлакатимизнинг 12 та ҳудудида ўтказилган туман-шаҳар саралаш босқичлари сайтларда жонли эфирда ёритилмоқда. Бу борада Диний идоранинг muslim.uz сайти жуда фаол ҳаракат қилаётир. Онлайн видеолар бир ой давомида бир миллион марта кўрилиб, мусобақа материаллари ҳар ҳафтада қарийб бир миллиондан ортиқ қамровга эришди.
Ушбу маълумотларга диний идоранинг ҳудудий вакилликларининг расмий сайтлари ва хусусий сайтлар эълон қилган материалларни қўшсак, бу сонлар бир неча миллионларни ташкил этади. Шундан келиб чиқиб айтганда, Қуръон мусобақасини халқимиз беҳад интиқлик билан қарши олди.
Шу ўринда kun.uz, daryo.uz, azon.uz, islom.uz, muslimat.uz, xabar.uz, asr.uz darakchi.uz, sof.uz, podrobno.uz, uz24.uz, telegraf.uz ва хориждаги interfaks.ru, islam-today.ru, sputniknews-uz.com, regnum.ru, rusisworld.com каби ахборот сайтлари мусобақани ёритишда етакчилик қилаётганларини алоҳида қайд этиш лозим.
Республикамизнинг аксар вилоятларидаги йирик пешлавҳаларда Қуръон мусобақасининг эълонлари берилгани халқимизнинг кайфиятини янада кўтарди.
Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг қатор телеканалларида, жумладан, “Madaniyat va ma’rifat”, “Yoshlar”, “Uzbekiston-24” каналларида Қуръон мусобақасининг мунтазам эфирга узатилаётгани, информацион кўрсатувларда мусобақанинг давом этаётгани ҳақида лавҳалар бериб борилаётгани барчамизни қувонтирмоқда.
Юртдошларимизнинг таклиф ва истаклари инобатга олиниб, 12 февралдан бошлаб Қуръон мусобақаси учун “Madaniyat va ma’rifat” телеканали дастуридан махсус вақт ажратилди. Энди мусобақа ҳақида лавҳалар ҳар куни муайян бир вақтда ойнаижаҳонда узатилмоқда.
Ўтган ҳафта давлатимиз раҳбари Тошкент шаҳридаги бунёдкорлик ишлари билан танишиш жараёнида Чилонзор туманидаги янги барпо этилаётган масжидга Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф номини беришни таклиф этдики, бу халқимизнинг юртбошимизга бўлган муҳаббатини янада зиёда қилди. Президентимиз хайрли иш бошланиши олдидан, Шайх ҳазратларининг шахсияти ҳақида илиқ сўзларни айтиб, Қуръони каримга бўлган самимий муносабатини яна бир карра: “Қуръонни ўқиган одам, уни илмий билган одам ҳеч қачон кам бўлмайди”, деб ифодалади.
Бу – айни ҳақиқат, донишманднинг сўзидир. Дарҳақиқат, Аллоҳнинг каломини тиловат қилиш бўйича мусобақа ўтказиш ғояси, Унинг илмларини ўрганиш бўйича марказлару мактаблар, олий ўқув юртлари, академиялар ташкил этиш уйғоқ қалбларга янада илҳом бағишлаб, ғафлатдаги қалбларни эса уйғотиб юборди. Бу ўқув марказлари халқимизнинг асл миллийлигига қайтишига ўзининг улкан ҳиссасини қўшади, иншоаллоҳ.
Ортда қолмайлик, эскича эҳтиёткорликдан воз кечайлик
Халқимизнинг аср оша тўпланиб келган орзулари рўёбга чиқиб, жонажон юртимизда кўз кўриб, қулоқ эшитмаган ислоҳотлар бўлаётир. Ҳар куни бир янгилик, бир хушхабар эшитмоқдамиз. Одамлар маънавиятида ҳам тубдан ўзгаришлар бўлаётгани, дину диёнатни ўрганишга, китоб мутолаа қилишга ҳамда илм олишга бўлган иштиёқ ортаётганини кузатиш мумкин.
Қуръон мусобақасини бутун диёримиз бўйлаб халқимиз байрам қилмоқда, қарийб ҳамма ОАВ ёритмоқда. Бироқ “Халқ сўзи”, “Ўзбекистон овози”, “Народное слово”, “Правда Востока” ва Ўзбекистон ахборот агентлиги каби республикамиздаги энг етакчи, халқнинг қувончу ташвишлари билан яшайдиган нашрлар ёритмаётгани ҳаммани ажаблантирди. Диёримиз буюк олиму уламолар замини эканини бутун дунёга кўрсатиш фурсати пайдо бўлган вақтда, мутасадди вазирликлар, хориждаги элчихоналаримиз сайтлари сукут сақлаб турибди. Бу унчалик ижобий ҳодиса эмас. Айрим вилоят раҳбарлари нега ана шундай катта шодиёна тадбирларга эътиборсиз қарамоқда ёки бунинг бир сири борми?..
Мамлакатимиз раҳбари Қуръон мусобақасини кенг жамоатчиликка кўрсатишни талаб қилиб турган бир паллада воқеалар ривожидан четда туриш, ақалли битта ҳам материал эълон қилмасликнинг замирида бизга қоронғу бўлган нималар бор? Аслида бу каби оммавий тадбирларни ҳамма ташкилотлар ўз нашрларида, веб-сайтларида ёритиб борсалар яхши эмасми. Зотан, Президентимиз ҳам айнан шуни талаб қилмаяптими!
Етакчи нашрларимиз юртимизнинг қайси бир кунжагида бир арзимаган воқеа содир бўлса, ўшани ёритмаяптими? Ўша кичкинагина ҳодисани кўрган кўзлари бутун дунёга довруқ солаётган Қуръон мусобақасини кўрмаётганини нима деб тушуниш мумкин?
Ислом динида хайрли ишларда садоқат билан хизмат қиладиган инсонлар доим улуғланади. Қуръони каримда Аллоҳ таоло: “Айтинг: «Ишлангиз! Албатта, Аллоҳ, Расули ва мўминлар ишларингизни кўражаклар. Шунингдек, албатта, ғойиб ва ошкора (ишлар)ни билувчи (зот) ҳузурига қайтарилурсиз. Бас, (ўшанда) сизларга қилган ишларингиз хабарини берур” (Тавба, 105), деб таъкидлаган.
Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, Аллоҳ таоло сизлардан бирингиз амал қилиб, ўша амалини моҳирлик билан бажарганингизни яхши кўради” (“Жоме ас-сағир”), деб марҳамат қилганлар.
Демак, ҳар биримиз бу фоний дунёда маълум юмушларга вазифадор эканимизни, Яратган Парвардигоримиз уни биз учун тайин қилгани, бу ҳам бир имтиҳон эканини англаб етмоғимиз даркор. Қуръон мусобақасининг энг ажойиб туман-шаҳар босқичи якунланмоқда, кейин вилоят босқичи бошланади, сўнг республика босқичи бўлиб ўтади. Биз бу хайрли ишда имконияти бор барча юртдошларимизни ихлос билан иштирок этишини сўраб қоламиз. Мақсадимиз – бундай улуғ ишларнинг файзу баракотидан, савобларидан барчамиз баҳраманд бўлайлик.
ЎМИ Матбуот хизмати
Аллоҳ таоло Пайғамбарига ғам-ғуссаларни қандай аритишни ҳам ўргатган: «Уларнинг гапидан юрагингиз сиқилишини яхши билурмиз. Роббингизни ҳамди ила поклаб ёд этинг, сажда қилувчилардан бўлинг. Сизга яқийн келгунича Роббингизга ибодат қилинг» (Ҳижр сураси, 97-99-оятлар).
Аллоҳ таоло Пайғамбарига бундай демоқда: «Қурайш мушриклари сизни масхара қилиб, мазах қилиб, сизга азият бераётганини, уларнинг азиятларидан маҳзун бўлаётганингизни ҳам биламиз. Аммо бу нарсалар сизни Роббингизнинг рисолатини етказишдан тўсиб қўймасин! Роббингизга таваккул қилингки, У Зот сизга кифоя қилади, душманларингиз устидан сизга ғалаба ато этади».
Кўриб турганингиздек, Аллоҳ таоло Пайғамбарига ғам-ташвишларга енгилиб қолмасин дея, тўрт нарсани буюрмоқда: Аллоҳга тасбеҳ айтиш, ҳамд айтиш, сажда қилиш (намоз ўқиш), ибодат қилиш.
Демак, намоз – ғам-ташвишларга қарши кураш воситаларидан бири экан. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло Пайғамбарига «...сажда қилувчилардан бўлинг (шунда Аллоҳ дилингиздаги ғам-аламни кетказур)», демоқда. Шу ўринда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам Роббоний буйруққа лаббай деб, барча муаммоларга қарши намоз билан куч-қувватга тўлдилар.
Ҳузайфа ибн Ямон розияллоҳу анҳу: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни бирор нарса маҳзун қиладиган бўлса, намоз ўқир эдилар», деганлар (Имом Аҳмад ривояти).
Бошқа бир ривоятда «Расулуллоҳни бирор нарса қайғуга солса, дарҳол намоз ўқир эдилар», дейилган.
Ҳузайфа розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан кўп йиллар бирга бўлган саҳобадир, шунинг учун бу киши Расулуллоҳ бирор нарсадан қайғуга тушганларида ёки мусибатга, қийинчиликка дуч келсалар, қалбларини тинчлантириб, хотиржам қилиш учун, Парвардигорларидан мусибат ва қайғуда ёрдам сўраш учун намозга ошиққанларини кўриб яшаган.
Нафақат Расулуллоҳнинг, балки барча пайғамбарларнинг одати шундай эди – бошга бирор мусибат келса ёки ташвиш тушса, дарҳол намозга шошилишар эди.
Суҳайб ибн Синон розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда бундай дейилади: «Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир куни аср намозини ўқиб бўлгач, бир нималар деб пичирладилар. Ёнларидаги саҳобалар «Эй Аллоҳнинг Расули, аср намозидан кейин пичирлаб нималар дедингиз?» деб сўрашган эди, у зот шундай дедилар: «Сизлар ҳам сездингизми? Мен бир пайғамбарни эсладим. Унга ўз қавмидан бир қўшин берилди. У (қўшиннинг кучлилигини кўриб): «Буларга ким ҳам бас кела оларди?» деди. Шунда Аллоҳ таоло у пайғамбарга уч ишдан – душманнинг уларни босиб олишини, очарчиликни ёки ўлимдан бирини танлашни буюрди. Ўша пайғамбар шу уч нарса борасида қавми билан маслаҳат қилди. Қавм: «Бу ишни ўзингга топширамиз, чунки сен Аллоҳнинг пайғамбарисан», деди. Пайғамбар дарҳол туриб, намоз ўқиди, чунки анбиёлар бирор ишда тараддудланиб қолсалар, дарҳол намоз ўқийдилар. Бу пайғамбар ҳам намоз ўқиб, «Ё Роббим, душман ёки очарчиликни эмас, ўлимни танладим», деб дуо қилди. Аллоҳ уларга ўлимни юборган эди, улардан етмиш мингтасини ўлим олиб кетди. (Намоздан кейин) пичирлаганимда шундай деяётган эдим: «Аллоҳим, Сенинг номинг билан урушаман, Сенинг номинг билан душман устидан ғалаба қиламан. Куч-қудрат фақат Аллоҳ билан» (Имом Термизий ривояти).
Иброҳим алайҳиссалом ҳам ғам-ғуссаларини намоз билан муолажа қилар эдилар.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: «Бир куни Иброҳим алайҳиссалом Сора билан бир золим подшоҳнинг юртига келиб қолдилар. (Айғоқчилар золим подшоҳга) «Фалон жойда бир киши бор, ёнида мисли кўрилмаган гўзал аёли ҳам бор», дейишган эди, подшоҳ у кишини чақиртирди. «Ёнингдаги аёл ким?» деган эди, «Синглим», дедилар. Кейин Соранинг ёнига қайтиб келиб, шундай дедилар: «Сора, ҳозир ер юзида сен билан мендан бошқа мўмин йўқ. Анави мендан сени сўраган эди, «Синглим», дедим. Мени ёлғончи қилиб қўйма». Подшоҳ эса Сорани чақиртирди, Сора унинг ҳузурига кириб келди. Подшоҳ (унинг гўзаллигини кўриб) унинг қўлини ушламоқчи бўлган эди, қўли қотиб қолди. Подшоҳ қўрқиб кетиб, «Роббингга дуо қил, сенга ҳеч нарса қилмайман», деди. Сора Аллоҳга дуо қилган эди, анавининг қўли қўйиб юборилди. Подшоҳ эса яна Сорага ёпишмоқчи бўлган эди, қўли боягидек ёки бундан ҳам қаттиқроқ қотиб қолди. Шунда у яна: «Роббингга дуо қил, сенга ёмонлик қилмайман!» деди. Сора дуо қилган эди, анавининг қўли яна қўйиб юборилди. Шунда подшоҳ айғоқчиларини чақириб, «Сенлар менинг олдимга одам эмас, шайтонни олиб келибсанлар-ку!» деди. Сўнг Сорага Ҳожарни чўри қилиб берди. Сора эсон-омон Иброҳим алайҳиссаломнинг ёнларига қайтиб келди. Иброҳим алайҳиссалом намоз ўқиётган эдилар, қўли билан «Нима гап?» дея ишора қилдилар. Сора: «Аллоҳ анави кофирнинг [ёки фожирнинг] макрини ўзига қайтарди, шунга Ҳожарни менга чўри қилиб берди», деди» (Имом Бухорий ривояти).
Бир қиз айтади: «Бир дугонам бор, ниҳоятда асабий қиз. Бизнинг уйимизда ҳам кўп муаммолар бўлиб турар эди. Буни билган ўша дугонам «Уйингда шунча муаммо бўла туриб, қандай қилиб асабларинг жойида?» деб ҳайрон бўлди. Мен унга «Бунинг сири намозда!» дедим. У янада ҳайрон бўлиб, «Қандай қилиб?» деб сўради. Мен шундай жавоб бердим: «Авваллари оиламизда муаммолар кўплигидан ўзимни бечора, ожиз ҳисоблардим, муаммолар ҳақида кўп ўйлайверганимдан ақлдан озай дер эдим. Бундай аҳволдан қутулиш учун ҳамма нарса қилиб кўрдим, тинчлантирувчи дорилар ичдим, лекин фойдаси бўлмади.
Бир куни ғам-ташвишларимни, қайғуларимни намоз билан енгиш мумкинлигини эшитиб қолдим. Ғам-қайғулар ёпирилиб келганда, кимдир мени хафа қилиб, ҳис-туйғуларим оёқости бўлганда намозга ошиқадиган бўлдим. Намозларимда Аллоҳга аҳволимни арз қилиб, мени қайғулардан халос қилишини, муаммолардан қутулиш йўлларини кўрсатишини сўраб, илтижолар қиладиган бўлдим. Илтижо қилар эканман, руҳий, иймоний улкан куч-қувватни ҳис этардим, хотиржам яшаб, ҳаётни давом эттиришга куч топардим. Қайғуларим намозни севишимга, унга чинакам ошиқ бўлишимга сабаб бўлди».
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа