Буюк ипак йўлида жойлашган Бухоро шаҳридаги энг кўҳна ёдгорликлардан бири Мир Араб мадрасасидир. Ушбу мадраса Марказий Осиёда узоқ вақт зиё тарқатиш билан машғул бўлган илм даргоҳидир. Мир Араб мадрасаси шонли тарихининг янги давридан ҳозирги кунгача мингдан ортиқ малакали диний ходимлар, жуда кўплаб муфтийлар, уламолар ва бугунги кунда фаолият юритаётган имом-хатиблар таълим олганлар. Бу илм масканидан қўшни Республикаларнинг Ислом дини ривожига ҳам сезиларли ҳисса қўшган кўплаб машҳур уламолар етишиб чиққан.
Мир Араб мадрасасини бутун оламга машҳур қилган нарса ҳеч муболағасиз айтишимиз мумкинки, мадрасадан етишиб чиққан забардаст алламолар ва улар мерос қолдирган буюк асарлардир. Бу мадрасада турли даврларда олимлар, мударрислар таьлим бериб келдилар. Масалан яқин асрларда бу мадрасада Аҳмад Дониш, Садриддин Айни, Муфтий Эшон Бобохоннинг устозлари Миён Бузрук ҳам шу ерда таҳсил олиб, кейин мударрислик қилганлар.
Айни вақтда мадрасада 130 та талаба таҳсил олаётган бўлиб, улар диний ва дунёвий илмларни эгалламоқдалар. Талабаларимиз учун шинам синфхоналар, иссиқ ётоқхоналар ҳамда 200 та талаба 5 маҳал намозларини адо этишлари, амалиёт дарсларини ўтказишлари ва нотиқлик санъатидан фойдаланишлари учун янги таъминланган масжид талабалар фойдаланиши учун топширилди. Шу билан бирга мадрасада 100 га яқин ўриндан иборат бўлган янги таҳоратхона ва 200 та талаба ва устозлар овқатланишлари учун янги ошхона қурилиши якунланмоқда.
Бу мадрасанинг асрлар давомида илм маскани булиб, зиё нури таратиб келаётганига яна бир сабаб бу мадрасага асос солган улуғ зот нақшбандия тариқатининг улуғ пири Мир Араб саййид Абдуллоҳ Яманийнинг шарофати ва барокотларидан десак ҳеч муболаға қилмаган бўламиз. Зеро ривоятларда айтилишича, шайх Мир Араб ҳазратлари, мадраса қиёматгача илм ва таълим маскани бўлиб қолишлигини сўраб дуо қилган эканлар. Шу дуолар шарофати ила муҳтарам Президентимиз Шавкат Миромонович 2017 йилнинг 11 март куни мадрасага ташрифи чоғида дунёга донғи кетган бу зиё масканида ёшларимизнинг таҳсил олишлари учун барча шарт-шароитларни яратиш бўйича тавсиялари келажакда яна Бухорийлар чиқишига туртки бўлди. Билим юрти жамоаси малакали диний кадрлар етиштириш учун астойдил хизмат қилмоқдалар. Бундан ташқари мадраса ҳовлисида Мир Араб саййид Абдуллоҳ Яманийнинг муборак жасадлари дафн этилган. Аллоҳ таолонинг дўсти бўлмиш Мир Араб шарофатлари боис ушбу мадрасада сакинат, ихлос, тақво ва илм то Қиёматга қадар боқий қолажак!
МАДРАСА МАСЖИДИ
Мир Араб мадрасаси мудири
Жобир Элов
ЎМИ Матбуот хизмати
1. Диний соҳани танлашингизга нималар ва кимлар туртки берган?
– Диний соҳани танлашимга падари бузрукворим сабабчи бўлган. У киши бизга ёшлигимиздан қисқа сураларни ёдлаттирган. Туманимиздаги жоме масжидлар имомларига шогирд тушдим. Мактабни тугатгач, Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтига ўқишга кирдим.
2. Бугунги имом қандай бўлиши керак?
– Бугунги имом илмли, одобли, муомалада, юриш-туришда барчага ибрат ва намуна бўлиши зарур. Ўз устида тинимсиз ишлаши керак. Шу билан бирга, юртимизда диний-маърифий ва бошқа соҳаларда амалга оширилаётган ислоҳотлардан хабардор ва бу хайрли ишларни халққа етказа оладиган бўлиши зарур.
3. Имом-хатиб одамлар орасида худди юздаги холдек бўлиши керак. Шундай эмасми?
– Бугун халқимиз маърифатини юксалтириш, бидъат-хурофотларга муросасиз бўлишда имомнинг ўрни алоҳида. Имомнинг сўзи ва амали уйғун, яъни айтганига ўзи амал қиладиган бўлиши керак. Шундагина у одамлар орасида худди юздаги холдек бўлади.
4. Бугун жамиятимизда сизни қайси жиҳатлар қувонтиради ва ташвишга солади?
– Юртимизда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган хайрли ишлар барча қатори мени ҳам қувонтиради. Айниқса, Қуръон ва тажвидни ўргатиш курслари фаолияти йўлга қўйилгани таҳсинга сазовор.
Айрим ёшларнинг билиб-билмай ақидаси бузуқ турли ғаламислар тузоғига тушиб қолаётгани дилни хуфтон қилади.
5. Энг кўп ўқийдиган китобларингиз? Диний манбалардан ташқари қандай мавзулардаги китобларни мутолаа қиласиз?
– Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳнинг “Тафсири Ҳилол”, “Ҳадис ва ҳаёт”, “Руҳий тарбия” асарларини қўлдан қўймай мутолаа қиламан. Алихонтўра Соғунийнинг “Туркистон қайғуси” китоби, жадидчи боболаримизнинг асарлари мени мафтун этган.
6. Танлаган касбингиздан кўнглингиз тўлмаган пайтлар ҳам бўлганми?
– Касбим – фахрим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг меросларини имкон қадар халққа етказаётганимдан беҳад бахтиёрман, алҳамдулиллаҳ.
Маълумот ўрнида, Шокирхон Имомиддинов 1979 йилда Тошкент вилояти Қуйи Чирчиқ туманида туғилган. 1997–2001 йилларда Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида таълим олган. 2001 йилдан бери Қуйи Чирчиқ тумани “Олмазор” жоме масжидида имом-хатиб ҳамда 2019 йилдан буён мазкур туман бош имоми бўлиб ишлаб келмоқда.
"Hidoyat" журналининг 8-сонидан олинган