11 Январ, 2025, 11 Ражаб, 1446
11 Январ, 2025, 11 Ражаб, 1446
Албатта, фарзанд Аллоҳ таоло томонидан ато этиладиган улуғ неъмат ҳисобланади. Фарзанд инсон қалбидаги энг олий мақсадларидан бири бўлиб, ота она ўз ҳаётларини шулар орқали янгилаб давом эттиради. Шунинг учун Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилиб:
«Мол мулк, фарзандлар дунё ҳаётининг зийнатидир…» деб таъкидлаган.
Ҳақиқатан ҳам, агар мол мулк ва фарзанд бўлмаса бу дунёнинг ҳеч қандай қизиғи йўқдек. Бу дунё ҳаётига инсоннинг қалбини мойил қилиш сабабидан бўлган шу икки нарса зийнат бўлиб ўзига ром қилиб туради. Ҳар бир оила қурган шахс ўзидан зурриёд қолишини орзу қилиб, ўз ҳаётидан олган ўгит ва тажрибаларини жигаргўшаларига баҳшида қилиш умидида яшайди.
Ўзига муносиб жуфти ҳалолни танлаб у билан турмуш қуриш эса фарзанд кўришлик учун илк қадамдир.
“Аллоҳ таоло фарзандни яхши кўрганига бериб ёмон кўрганига бермайди” дейишлик нотўғри фикр ҳисобланади. Балки Аллоҳ таоло фарзандни кимга қайси биридан Ўзи хоҳлаганидек ва хоҳлаган вақтида беради. Чунки Аллоҳ таоло Ўзининг дўсти бўлган Иброҳим ҳалилуллоҳ пайғамбардек зотга ҳам фарзанд кўришлари амри маҳол бўлган кексалик ёшларида бердику. Шунинг учун Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
Инсонга ҳамма нарсани фақат Аллоҳ таоло беришининг ёрқин намунаси фарзанд масаласида кўринади. Айни шу масалада инсон ўзининг ожизлигини хис этади. Ўз хоҳишига кўра бирон нарсани бор қилаолмаслигини, балки доимо Аллоҳ таолонинг мадади ва иноятига мухтож бўлиб туришини англаб етади. Ҳатто фарзанд бермай туриб инсон томонидан барча ҳаракатлар бажарилган бўлса ҳам Ўзи хоҳлаган вақтида беришлиги, фарзанд дунёга келишлигида икки жуфтлик унинг сабабчиси холос эканлигини билдиради. Бу ҳақиқатни барча инсонлар орасида мусулмон одам кўпроқ тан олишлиги керак.
Гўё инсон бирор молу дунёга ҳар чанд чиранмасин ҳаргиз уни қўлга киритаолмаганидек фарзанд кўриш учун ҳам бошқалардан кўпроқ истаб, кўпроқ ҳаракат қилса ҳам Аллоҳ таоло бермаслиги мумкин.
Инсоннинг қўлидан неъмат берилишлик сабабини бажариш келади холос, уни ато қилинишлигини эса ато қилгувчи бўлган Аллоҳга топширилади. Яъни икки ёш фарзанд кўришлари учун турмуш қурдилар, иккаласи ҳам соғлом, фарзанд умидида юрибдилар ва Аллоҳдан фарзанд беришини сўрайдилар, ҳақиқат шу.
Турмуш қурган икки ёш ўзларини фарзанд кўриб тезроқ ота-она бўлишларини истайдилар. Чунки Аллоҳ таоло инсон зотига фарзанд муҳаббатини унинг жисмида қўшиб яратган.
Аммо, баъзилар фарзанд кўришда бесабрлик қиладилар. Маълум муддат ўтиши билан икки ёш бир бирларига шубҳа назари билан қарай бошлайдилар, икки тараф ҳам айбдорни исбот қилишга ҳаракат қиладилар. Бу иш қанча узоқ чўзилгани сари шунча ўртада муросалар ўзгариб бир бирларини туғмас ва бепуштликда айблай болайдилар.
Баъзи ҳолатларда икки ёш сабр қилишса ҳам, ота-оналар, ён-атрофдагилар тинч қўйишмайди. Бу иш авж олганидан ҳатто оилани бузишни таклиф қила бошлайдилар. Бундай қилиш тўғри эмас. Аслида икки ёш шошилиб бесабрлик қилганда ҳам катталар насиҳат қилиб, уларни тинчлантиришлари лозим. Зеро аксар вақтларда бир неча муддат фарзанд кўрмай туриб вақти келиб ўз тенқурларидан ҳам кўп фарзандли бўлиб кетганларга гувоҳ бўлганмиз.
Аслида фарзанддан бошқа бериладиган неъматларни ҳам эгаси Аллоҳ. Инсон ҳар бир берилган неъмат устида Аллоҳ ҳузурида сўралади. Инсон бу ҳаётда бирор нарсага эга бўлишлигида ўзи учун яхшилик борми ёки ундан бенасиб бўлганида яхшилик бормибуни билмай бесабрлик қилади. Ҳаётни эса имтиҳон дунёлигини унутиб қўядида Эҳ Аллоҳ мен сенга нима гуноҳ қилгандим» деб нолийди.
Аллоҳ таоло бизларни берган неъмати устида шукр қилгувчи, бермаганига эса сабр этгувчи бандалардан қилсин. Зеро Аллоҳ таоло бир бандасига сўраган нарсасини бу дунёда бермаса, агар у банда сабр қилса албатта, жаннатда бу дунёда ўйлаганидан ҳам зиёда қилиб охират дунёда ато қилади.
Илҳомжон МАДАЛИЕВ,
“Мўйи-Муборак Уккоша” жоме масжиди имом хатиби.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг барча сифатлари ҳам камолот сифатларига дахлдор эканига шубҳа бўлиши мумкин эмас. У кишининг буюк ҳаётларини диққат билан ўрганган уламолар Оиша онамиз розияллоҳу анҳода бошқаларда бўлмаган қирқта комилалик сифатлари бор эканини таъкидлайдилар. Ана шунинг учун ҳам бу ҳақда бир-икки оғиз сўз айтмоқни раво кўрдик.
Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканмиз, бу сифатлар рўйхатининг бошида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ворид бўлган ҳадиси шарифлар туришини айтиб ўтмоғимиз лозим. У зот Оиша онамиз розияллоҳу анҳо ҳақларида ажойиб мадҳларни айтганлар.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эй Оиша! Мана бу Жаброил, у сенга салом айтмоқда», дедилар.
«Ва алайҳиссалому ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу! Эй Аллоҳнинг Расули, сиз мен кўрмаган нарсани кўрасиз», дедим».
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа кимга салом айтганлар?
Жаброил алайҳиссалом бу дунёда пайғамбарлардан бошқа биргина инсонга – Оиша онамиз розияллоҳу анҳога салом айтганлар.
Мана шу улуғ мақомнинг ўзи бир оламга татийди.
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар. Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади.
Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир», дедилар».
Иккисини Бухорий, Муслим ва Термизий ривоят қилганлар.
Ушбу ҳадиси шарифда аслида аёлларнинг, хусусан, Марям онамиз, Осиё онамиз ва Оиша онамизнинг бошқа аёллардан устун бўлган фазллари ҳақида сўз боради.
«Эркаклардан кўпчилик баркамол бўлдилар».
Эркаклардан баркамол бўлганлар рўйхатининг аввалида Пайғамбар алайҳиссаломлар турадилар. Улардан бошқа баркамол эркаклар ҳам бор. Бу ҳақиқат ҳаммага маълум.
«Аёллардан Марям Имрон қизи ва Фиръавннинг аёли Осиёдан бошқаси баркамол бўлмади».
Бу икки улуғ зотнинг баркамол бўлганликлари Қуръони каримда уларнинг биргаликда, хос зикр қилинишларидан ҳам билиб олинади.
Аллоҳ таоло «Таҳрим» сурасида:
«Аллоҳ иймон келтирганларга Фиръавннинг хотинини мисол қилиб келтирди. Ўшанда у: «Роббим! Менга Ўз ҳузурингда, жаннатда бир уй бино қилгин. Менга Фиръавндан ва унинг ишидан нажот бергин ва менга золим қавмдан нажот бергин», деб айтди», деган (11-оят).
Фиръавннинг хотини ўша пайтдаги энг катта подшоҳнинг аёли эди. Емак-киймакда тўкин эди. Нимани хоҳласа, шуни қилиши мумкин эди. Қасрларда, турли неъматлар ичида фароғатда яшашига қарамасдан, у кофир ва золим эрига ҳамда қавмига қарши чиқди. Аллоҳга иймон келтирди. Аллоҳдан жаннатда уй қуриб беришини сўради. Бу ҳол эса дунё ҳою ҳавасидан устун келишнинг олий мисолидир.
Мўминларнинг иккинчи мисоли Марям бинти Имрондир.
«Ва фаржини пок сақлаган Имрон қизи Марямни (мисол келтирди). Бас, унга Ўз руҳимиздан пуфладик ва У Роббининг сўзларини ҳамда китобларини тасдиқ қилди ва итоаткорлардан бўлди» (12-оят).
Имроннинг қизи Марям Аллоҳга соф эътиқодда бўлганлар ва ўзларини ҳам соф тутганлар. Яҳудийлар туҳмат қилганларидек, нопок бўлмаганлар. Аллоҳ таоло Жаброил фаришта орқали ана шу пок жасадга ўз руҳидан «пуф» дейиши билан Ийсо алайҳиссаломни ато қилган.
«Оишанинг бошқа аёллардан устунлиги сарийднинг бошқа таомлардан устунлигига ўхшайдир».
Энди Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳаралари – Оиша онамизнинг фазллари ҳақида сўз кетмоқда. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишининг бошқа аёллардан фазлларини сарийд деб номланадиган таомнинг ўша вақтдаги бошқа таомлардан устунлигига ўхшатмоқдалар.
Ўша пайтда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаи киромлар яшаб турган жамиятнинг шароити ва таомилига кўра, сарийд бошқа таомлардан афзал таом ҳисобланар эди.
Худди шунга ўхшаб, Оиша онамиз ҳам бошқа аёллардан афзал эдилар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?!
Ушбу мақомга бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлдилар.
Термизий ва Бухорий Амр ибн Ос розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мени Зотус-Салосил аскарига бошлиқ қилдилар. Қайтиб келганда:
«Эй Аллоҳнинг Расули, одамларнинг қайсиниси сиз учун энг маҳбубдир?» дедим.
«Оиша», дедилар.
«Эркаклардан-чи?» дедим.
«Унинг отаси», дедилар.
«Сўнгра ким?» дедим.
«Сўнгра Умар», дедилар ва бир неча одамларни санадилар. Бас, мени охирларида қилиб қўймасинлар, деб, сукут сақладим».
Аллоҳнинг Расули учун одамларнинг қайсиниси энг маҳбуб экан?
Аллоҳнинг Расули учун одамлар ичида Оиша онамиз розияллоҳу анҳо энг маҳбуб эканлар.
Бу дунёда ким ушбу мақомга сазовор бўлибди?
Ушбу мақомга бу дунёда Оиша онамиз розияллоҳу анҳо сазовор бўлибдилар.
Имом Абу Яъло «Муснад»ларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қиладилар:
«Менга ҳеч бир аёлга берилмаган тўққиз нарса берилган:
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга уйланишга амр қилинганларида Жаброил алайҳиссалом суратимни олиб тушиб, у зотга кўрсатган.
– У зот менга бокира ҳолимда уйланганлар. Мендан бошқага бокира ҳолида уйланмаганлар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлари менинг қучоғимда турган ҳолда вафот этдилар.
– Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг уйимда дафн қилиндилар.
– Фаришталар менинг уйимни ўраб олган эдилар. У зотга мен у кишининг кўрпаларида турганимда ваҳий нозил бўлар эди. У зот мени ўзларидан узоқлаштирмас эдилар.
– Мен у зотнинг халифалари ва сиддиқларининг қизиман.
– Менинг оқловим осмондан нозил бўлган.
– Мен покнинг ҳузурида пок яратилганман.
– Менга мағфират ва карамли ризқ ваъда қилинган».
Имом Қуртубий ўз тафсирларида Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг камолот сифатлари ҳақида сўз юритар эканлар, жумладан, қуйидагиларни айтганлар:
«Баъзи аҳли таҳқиқлар айтурлар:
«Юсуф алайҳиссалом фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини бешикдаги гўдакнинг тили билан оқлади.
Марям фоҳишаликда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини ўғиллари Ийсо алайҳиссаломнинг тили билан оқлади.
Оиша фаҳш ишда туҳмат қилинганида Аллоҳ у кишини Қуръон билан оқлади. Аллоҳ у киши учун гўдакнинг оқлашини ёки набийнинг оқлашини раво кўрмади. Аллоҳ у кишини туҳматдан Ўз каломи ила оқлади».
Аллоҳ таоло бу дунёда кимни туҳматдан Ўз каломи ила оқлабди?
Аллоҳ таоло бу дунёда фақат Оиша онамиз розияллоҳу анҳони туҳматдан Ўз каломи ила оқлаган.
"Нубувват хонадони хонимлари" китобидан.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 