Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Январ, 2025   |   15 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:47
Пешин
12:37
Аср
15:37
Шом
17:22
Хуфтон
18:40
Bismillah
15 Январ, 2025, 15 Ражаб, 1446

Имом-хатиб: фарзанд кўришда икки жуфтлик сабабчи холос

26.12.2017   4485   4 min.
Имом-хатиб: фарзанд кўришда икки жуфтлик сабабчи холос

Албатта, фарзанд Аллоҳ таоло томонидан ато этиладиган улуғ неъмат ҳисобланади. Фарзанд инсон қалбидаги энг олий мақсадларидан бири бўлиб, ота она ўз ҳаётларини шулар орқали янгилаб давом эттиради. Шунинг учун Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилиб:

«Мол мулк, фарзандлар дунё ҳаётининг зийнатидир…» деб таъкидлаган.

Ҳақиқатан ҳам, агар мол мулк ва фарзанд бўлмаса бу дунёнинг ҳеч қандай қизиғи йўқдек. Бу дунё ҳаётига инсоннинг қалбини мойил қилиш сабабидан бўлган шу икки нарса зийнат бўлиб ўзига ром қилиб туради. Ҳар бир оила қурган шахс ўзидан зурриёд қолишини орзу қилиб, ўз ҳаётидан олган ўгит ва тажрибаларини жигаргўшаларига баҳшида қилиш умидида яшайди.

Ўзига муносиб жуфти ҳалолни танлаб у билан турмуш қуриш эса фарзанд кўришлик учун илк қадамдир.

“Аллоҳ таоло фарзандни яхши кўрганига бериб ёмон кўрганига бермайди” дейишлик нотўғри фикр ҳисобланади. Балки Аллоҳ таоло фарзандни кимга қайси биридан Ўзи хоҳлаганидек ва хоҳлаган вақтида беради. Чунки Аллоҳ таоло Ўзининг дўсти бўлган Иброҳим ҳалилуллоҳ пайғамбардек зотга ҳам фарзанд кўришлари амри маҳол бўлган кексалик ёшларида бердику. Шунинг учун Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

  1. «Осмонлари ернинг мулки Аллоҳникидир. У зот хоҳлаган нарсани яратур. У зот хоҳлаган кишисига қизлар ҳадя этур ва хоҳлаган кишисига ўғиллар ҳадя этур.
  2. «Ёки уларни жуфтлаб ўғил қиз қилиб беру рва хоҳлаган кишисини туғмас, бупушт қилур. Албатта, У зот ўта билувчи в а ўта қодирдир». (Шууро сураси).

Инсонга ҳамма нарсани фақат Аллоҳ таоло беришининг ёрқин намунаси фарзанд масаласида кўринади. Айни шу масалада инсон ўзининг ожизлигини хис этади. Ўз хоҳишига кўра бирон нарсани бор қилаолмаслигини, балки доимо Аллоҳ таолонинг мадади ва иноятига мухтож бўлиб туришини англаб етади. Ҳатто фарзанд бермай туриб инсон томонидан барча ҳаракатлар бажарилган бўлса ҳам Ўзи хоҳлаган вақтида беришлиги, фарзанд дунёга келишлигида икки жуфтлик унинг сабабчиси холос эканлигини билдиради. Бу ҳақиқатни барча инсонлар орасида мусулмон одам кўпроқ тан олишлиги керак.

Гўё инсон бирор молу дунёга ҳар чанд чиранмасин ҳаргиз уни қўлга киритаолмаганидек фарзанд кўриш учун ҳам бошқалардан кўпроқ истаб, кўпроқ ҳаракат қилса ҳам Аллоҳ таоло бермаслиги мумкин.

Инсоннинг қўлидан неъмат берилишлик сабабини бажариш келади холос, уни ато қилинишлигини эса ато қилгувчи бўлган Аллоҳга топширилади. Яъни икки ёш фарзанд кўришлари учун турмуш қурдилар, иккаласи ҳам соғлом, фарзанд умидида юрибдилар ва Аллоҳдан фарзанд беришини сўрайдилар, ҳақиқат шу.

Турмуш қурган икки ёш ўзларини фарзанд кўриб тезроқ ота-она бўлишларини истайдилар. Чунки Аллоҳ таоло инсон зотига фарзанд муҳаббатини унинг жисмида қўшиб яратган.

Аммо, баъзилар фарзанд кўришда бесабрлик қиладилар. Маълум муддат ўтиши билан икки ёш бир бирларига шубҳа назари билан қарай бошлайдилар, икки тараф ҳам айбдорни исбот қилишга ҳаракат қиладилар. Бу иш қанча узоқ чўзилгани сари шунча ўртада муросалар ўзгариб бир бирларини туғмас ва бепуштликда айблай болайдилар.

Баъзи ҳолатларда икки ёш сабр қилишса ҳам, ота-оналар, ён-атрофдагилар тинч қўйишмайди. Бу иш авж олганидан ҳатто оилани бузишни таклиф қила бошлайдилар. Бундай қилиш тўғри эмас. Аслида икки ёш шошилиб бесабрлик қилганда ҳам катталар насиҳат қилиб, уларни тинчлантиришлари лозим. Зеро аксар вақтларда бир неча муддат фарзанд кўрмай туриб вақти келиб ўз тенқурларидан ҳам кўп фарзандли бўлиб кетганларга гувоҳ бўлганмиз.

Аслида фарзанддан бошқа бериладиган неъматларни ҳам эгаси Аллоҳ. Инсон ҳар бир берилган неъмат устида Аллоҳ ҳузурида сўралади. Инсон бу ҳаётда бирор нарсага эга бўлишлигида ўзи учун яхшилик борми ёки ундан бенасиб бўлганида яхшилик бормибуни билмай бесабрлик қилади. Ҳаётни эса имтиҳон дунёлигини унутиб қўядида Эҳ Аллоҳ мен сенга нима гуноҳ қилгандим» деб нолийди.

Аллоҳ таоло бизларни берган неъмати устида шукр қилгувчи, бермаганига эса сабр этгувчи бандалардан қилсин. Зеро Аллоҳ таоло бир бандасига сўраган нарсасини бу дунёда бермаса, агар у банда сабр қилса албатта, жаннатда бу дунёда ўйлаганидан ҳам зиёда қилиб охират дунёда ато қилади.

Илҳомжон МАДАЛИЕВ,
“Мўйи-Муборак Уккоша” жоме масжиди имом хатиби.

 

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Деструктив ахборот тарқатишнинг хатарлари

13.01.2025   2569   3 min.
Деструктив ахборот тарқатишнинг хатарлари

Бугунги глобаллашув даврида ахборот тарқатиш тезлиги беқиёс даражада ошди. Интернет, ижтимоий тармоқлар ва оммавий ахборот воситалари орқали тарқатиладиган маълумотлар жамиятнинг турли қатламларига кучли таъсир кўрсатмоқда. Афсуски, бу имкониятлар баъзан миллий низо ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборот тарқатиш учун ҳам ишлатилади. Бундай хатти-ҳаракатлар жамият бирдамлиги ва барқарорлигига жиддий таҳдид солади.


Деструктив, яъни бузғунчи, низоли ахборот тарқатишнинг асосий хатарлари қуйидагилар:

1. Жамиятда адоват ва нафрат уйғотиш. Миллатлар ва диний конфессиялар ўртасида адоватли ахборот тарқатиш жамиятда нафрат уйғотади. Бундай маълумотлар одамлар ўртасида ишончсизликни кучайтиради, ўз навбатида, ижтимоий бирдамликка путур етказади;

2. Жамоат хавфсизлигини бузиш. Миллий ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборот жамоат тартибининг бузилишига олиб келади. Натижада тартибсизликлар ёки ҳатто можаролар келиб чиқиши мумкин;

3. Беқарорликни кучайтириш. Деструктив ахборотлар бошқарув ва ҳокимият тизимларини заифлаштириши мумкин. Миллий ва диний бўлиниш давлат барқарорлигига таҳдид солади, чунки аҳоли ўртасидаги зиддиятлар бошқарувга салбий таъсир кўрсатади;

4. Ёш авлодга салбий таъсири. Бундай ахборотлар ёшлар ўртасида миллатчилик ёки диний радикализмга мойилликни кучайтириши мумкин. Бу эса келажак авлодни ҳам бузилишга олиб келади.

Сабаб ва оқибатлар

Миллий низо ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборотлар аксар ҳолларда уйдирмалар, ёлғон янгиликлар ёки атрофдаги воқеаларнинг бўрттирилиши орқали тарқатилади. Бу ахборотлар қуйидаги оқибатларга олиб келиши мумкин:

  • Тинч аҳоли орасида ёмон муносабатлар шаклланади;
  • Жамиятда иқтисодий ва ижтимоий тараққиёт секинлашади;
  • Хорижий ёки манфаатдор гуруҳлар томонидан беқарорлик, низолар учқуни алангалатиши мумкин.

Қандай чоралар кўриш керак?

1. Ахборот истеъмоли маданиятини шакллантириш. Ҳар бир шахс тарқатилаётган маълумотнинг ҳақиқийлигини текшириш маданиятини ўзида шакллантириши зарур;

2. Қонунчиликка риоя қилиш ва жавобгарлик. Миллий низо ва диний бўлинишга сабаб бўладиган ахборот тарқатган шахсларга нисбатан қонуний чоралар кўрилиши муҳим;

3. Таълим ва тарбия орқали онгни ошириш. Мактаб ва олий таълим муассасаларида ахборот хавфсизлиги ва жамиятга салбий таъсир кўрсатадиган маълумотларни танқидий баҳолаш бўйича билим бериш керак;

4. Ижтимоий тармоқлар таҳлили. Ижтимоий тармоқларда ёйилаётган ахборотларни таҳлил қилиб, зарарли контентларни тезкорлик билан аниқлаш механизмларини ишга тушириш зарур.

Хулоса

Миллий ва диний бўлинишга сабаб бўлувчи ахборот тарқатиш нафақат жамият, балки мамлакатлар барқарорлигига катта таҳдид солади. Ҳар бир фуқаро ва жамоат ташкилотлари бундай хатти-ҳаракатларнинг олдини олишда ўз ҳиссасини қўшиши зарур. Ахборот тарқатиш маданиятини шакллантириш орқали, жамиятда тинчлик ва барқарорлик таъминланади.

Шермуҳаммад Болтаев,
Хоразм вилояти, Ҳазорасп тумани, "Шайх Қосим бобо" жоме масжиди имом-хатиби.