Инсониятни жаҳолат ботқоғидан ҳидоят нурига олиб чиққан буюк зот – Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг таваллуд топган муборак ой робиул аввал ойи ҳам бир зумда ўтиб кетди.
Суюкли Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг туғилган ойи муносабати билан қўлимга қалам олиб, Расулуллоҳга бўлган муҳаббатимни изҳор этишга уриндим, аммо, бунинг чорасини тополмадим. Лекин ноумид бўлмадим, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббат қандай бўлади деган ўй-фикр ҳаёлимдан кетмади. Гўёки бир фикр мени саволга тутгандек бўлаверди:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тарихлари ёзилган китобларни ўқидингми?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бир кунда неча марта салавот айтаяпсан?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қиляпсанми?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни тушда кўришга ҳаракат қилдингми?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни қалб билан севишга интилдингми?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қавлий ва феълий ҳадисларига амал қиляпсанми?
Бу фикр мени имтиҳон қилгандек эди. Менга бу саволларга жавоб бериш қийин бўлди. Агар буларга мукаммал амал қилганимда менга жавоб бериш осон бўларди, балки. Барибир, менинг хаёлимда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга нисбатан соф ва ҳақиқий муҳаббат қандайлигини билиш турарди. Аллоҳ ва унинг Расулига бўлган муҳаббат биринчи туришини билардим. Аммо бу муҳаббат қанақа ва қандай бўлишини билишга интилардим. Буни қидириб Аллоҳнинг каломи Қуръонни қўлимга олиб биринчи бўлиб мана бу оятга кўзим тушди. “Сен: “Агар Аллоҳга муҳаббат қилсангиз, бас, менга эргашинг. Аллоҳ сизга муҳаббат қиладир ва сизларнинг гуноҳларингизни мағфират қиладир”, деб айт. Аллоҳ Ғафур ва Роҳиймдир” (Оли Имрон сураси, 31-оят).
Ҳашр сурасида Пайғамбар сизга нимани берса, ўшани олинглар ва нимадан қайтарса, ўшандан қайтинглар (7-оят); Қалам сурасининг 4-оятида “Ва албатта, сен улкан хулқдасан” дейилган оятларни ўқиганимдан сўнг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадислари ёдимга тушди. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сиздан бирортангиз мен унга ота-онасидан, боласидан ва одамларнинг ҳаммасидан маҳбуброқ бўлмагунимча, (комил) мўмин бўла олмайди”, дедилар”.
Бу оят ва ҳадислардан хақиқий муҳаббат – Аллоҳ ва унинг Расулига бўлган муҳаббат тушунилади. Демак, бу оят ва ҳадислардан англаймизки, ота-она, фарзанд ва барча инсонлардан ҳам Аллоҳ ва унинг Расулини яхши кўришлик биринчи турар экан. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббат тилда эмас, балки амал ва қалб бирлашсагина рўёбга чиқар экан. Бизлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрмасдан иймон келтирганмиз, лекин, бизларга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни тушда кўриш неъмати берилган. Бу неъматлардан унумли фойдаланиб, суннатларига амал қилсак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бўлган муҳаббатимиз зиёда бўлади.
Хайруллоҳ МАРДОНОВ
Беҳисоб пул ва бойликларни чекиш-ичиш, кайфу сафо учун сарф қилиш – Аллоҳга шукр қилишми?!
Ёшлик даврини зино ва ҳаром ишлар билан ўтказиш – Аллоҳга шукр қилишми?!
Телефон орқали ўзгаларга зарар етказиш, ҳар хил бўлмағур ишларда фойдаланиш – Аллоҳга шукр бўладими?!
Егуликларни чиқинди қутисига ташлаш, уволни билмаслик – Аллоҳга шукр қилишми?!
Закотни ўз вақтида адо этмаслик, садақадан тийилиш – Аллоҳга шукр қилиш деганими?!
Интернетда фойдасиз нарсалар учун вақт ажратиш, вақтни бекорга зое қилиш – Аллоҳнинг берган неъматларига шукр қилишми?!
Ахир Аллоҳ таоло бизларга шукр қилишни ва У Зотнинг фазлини эътироф қилишга буюрган-ку: «Бас, Мени ёд этингиз, (Мен ҳам) сизларни ёд этурман. Менга шукр қилингиз, ношукрчилик қилмангиз!»[1].
Қолаверса, Аллоҳ таоло шукр қилувчиларни азобламаслиги хабарини ҳам берган: «Агар шукр қилсангиз ва иймон келтирсангиз, Аллоҳ сизларни нега азобласин?! Аллоҳ шукрни қабул этгувчи ва билгувчи Зотдир»[2].
Шукр – Аллоҳ таоло ато этган неъматларнинг давомли бўлишининг гаровидир: «Яна Парвардигорингиз билдирган (бу сўзлар)ни эслангиз: “Қасамки, агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир”»[3]. «...Агар шукр қилсангиз (ва иймон келтирсангиз) У Зот сизлар учун рози бўлур...»[4].
Бу дунёда борлигимизга шукр қилиш – ота-оналаримизга яхшилик қилишимиздадир. Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг розилиги – ота-онанинг ризосидадир” [5], деганлар.
Қариндошчилик муносабатларини йўлга қўйиш, улар билан борди-келди қилиш, узилган ришталарни тиклаш ҳам Аллоҳ бизга қариндош, яқинлар бергани неъматининг шукридир. Набий алайҳиссалом бу борада: “Ризқида кенгчилик бўлиши, ажали ортга сурилиши кимни хурсанд қилса, қариндошчилик алоқаларини боғласин”, деганлар[6].
Садақа бериш – Аллоҳ бизни мол-дунё билан сийлагани учун шукр қилиш демакдир. Садақа Аллоҳ таолонинг ғазабини ўчиради. Набий алайҳиссалом: “Махфий қилинган садақа Яратганнинг ғазабини ўчиради. Қариндошчилик алоқаларини боғлаш умрни узайтиради. Яхшилик қилиш ёмон ўлим топишдан асрайди”, [7] деганлар.
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Бақара сураси, 152-оят.
[2] Нисо сураси, 147-оят.
[3] Иброҳим сураси, 7-оят.
[4] Зумар сураси, 7-оят.
[5] Ибн Ҳиббон ривояти.
[6] Имом Бухорий ривояти.
[7] Имом Табароний ривояти.