26 Декабр, 2024, 25 Жумадул сони, 1446
26 Декабр, 2024, 25 Жумадул сони, 1446
Ҳаким ат-Термизийнинг “Наводирул усул” китобида шундай келтирилади: “Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага кириб келган кунлари, ундаги барча нарсаларни нурлантириб юбордилар. Вафот этган кунлари ундаги барча нарсалар зулмат ичра қолди”. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам оламларни ёритувчи нур эдилар.
“Эй пайғамбар, дарҳақиқат, Биз Сизни (қиёматда барча умматларга) гувоҳ бўлувчи, (жаннат ҳақида) хушхабар берувчи, ва (дўзах азобидан) огоҳлантирувчи этиб юбордик. Аллоҳнинг изни билан Унга (динига) даъват қилувчи, ва (йўл кўрсатувчи) нурли чироқ қилиб ҳам” (Аҳзоб сураси 45-46-оятлар).
Ул зоти бобаракотнинг нурлари ила бутун олам ёришди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кўчадан ўтсалар, ул зотдан муаттар ҳид таралар эди. Шу кўчадан кейин юрган одам, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шу макондан ўтганларини билар эди. Ул зот ўта покиза, ҳушбўй эдилар. Аллоҳ таоло ўз ҳабибини насл-насаб ва қариндошчилик жиҳатидан пок сақлаган эди. Шунингдек, Нубувват мусаффолиги ила табаррук қилишидан олдин, ул зотни болалик, ўсмирлик ва ўрта ёшларга етган даврларида ҳам гуноҳ маъсиятлардан муназзаҳ этган эди. Ул зотнинг ҳайбатлари, виқорлари, улуғворликлари ва покликлари қалблар ва дилларни эгаллаган эди.
Зайнаб бинти Жаҳш розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга маҳобат (улуғворлик) берилган эди”.
Абу Масъуддан ривоят қилинади: “Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг олдиларига келиб, гапирди. (Ул зотнинг маҳобатлари олдида гапира олмай) қўрқувдан қалтирай бошлади. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ўзингни бос! Мен подшоҳ эмасман, мен Қадидни (гўштни қуритилган тилимчаси) ейдиган аёлнинг боласиман”, – дедилар.
Ҳинд ибн Абу Ҳола Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг васфларида шандай деди: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам улуғвор ва маҳобатли эдилар. Юзлари тўлин ой каби нур сочар эди”.
Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос розияллоҳу анҳу: “Мен учун ҳеч ким Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламчалик маҳбуб эмас эди. Ҳеч ким кўз ўнгимда у зотдек улуғвор эмас эди. У зотни ўта улуғлаганимдан, у зотга кўзим тўйиб қарай олмас эдим”, – дедилар.
Бир киши Маккага туясини сотиш учун олиб келди. Унинг туясини Абу Жаҳл сотиб олди, лекин пулини бермай чўзиб юрди. Қурайшнинг улуғлари йиғиладиган мажлис олдига бориб: “Эй Қурайш жамоаси, мен мусофир кишиман, Абул Ҳакам ҳаққимни бермай мени кўп қийнаяпти. Орангизда менга ёрдам берадиган бирор киши борми?” – деди. Ўша вақтда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Каъбани бир тарафида ибодат билан машғул эдилар. Мажлис аҳли: “Анави ўтирган кишини кўраяпсанми, уни олдига бор, ичимизда фақат ўша кишигина сенга ёрдам бера олади”, – деб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрсатдилар. Бу билан улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни масҳара қилишни қасд қилган эдилар.Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Абу Жаҳл ўртасидаги адоватни билар эдилар. Ҳалиги киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг олдиларига келиб: “Эй Аллоҳнинг бандаси, Абул Ҳакам ибн Ҳишом менга зўрлик қилиб, ҳаққимни бермаяпти. Мен ғариб кишиман, анави ўтирган қавмдан менга ёрдам беришларини сўрасам, улар менга фақат сен ёрдам бера олишингни айтдилар. Ундан мени ҳаққимни олиб бер, Аллоҳ сенга раҳм қилсин”, – деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қани унинг олдига юрчи”, – деб у билан бирга Абу Жаҳлнинг уйига қараб кетдилар. Буни кузатиб турган Қурайш жамоаси ораларидан бир кишига: “Уларнинг кетларидан бориб нима қилишларини кузатгин”, – дедилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам туя эгаси билан Абу Жаҳлнинг уйига бориб, унинг эшигини қоқдилар. Ичкаридан Абу Жаҳлнинг: “Ким бу?” – деган овози эшитилди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен Муҳаммадман, бу ёққа чиқ”, – дедилар. Абу Жаҳл ичкаридан қўрқиб кетганидан ранги оқарган ҳолда чиқиб келди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу кишининг ҳаққини қайтариб бер”, – дедилар. Абу Жаҳл: “Ҳа, албатта, ҳозироқ унинг ҳаққини қайтараман”, – деди-да, ичкарига кириб, унинг ҳаққини олиб чиқди ва туя эгасига тўла-тўкис қайтариб берди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам киши ўз ҳаққини тўлиқ олгач, қайтдилар. Ҳалиги киши Қурайш йиғиладиган мажлисга бориб: “Аллоҳ уни яхшилик ила мукофотласин! Аллоҳга қасамки, у ҳаққимни тўлиқ ундириб берди”, – деди. Қурайшликлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Абу Жаҳл ўртасида бўлиб ўтган воқеани билиб келиш учун юборган киши ҳам унинг ортидан етиб келди ва кўрганларини сўзлаб берди.
Абу Нуъайм, Байҳақий, Исҳоқ ибн Ясордан ривоят қиладилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рукона ибн Абду Язидга: “Исломни қабул қил”, – дедилар. Рукона: “Агар сен айтаётган нарса ҳақ эканини билганимда эди, уни қабул қилган бўлардим”, – деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Нима дейсан, агар сени курашда енгсам, мен айтган нарсани ҳақ деб биласанми?” – дедилар (Рукона Қурайшликлар орасида энг бақуввати ва паҳлавони эди). Рукона: “Ҳа”, – деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўринларидан туриб, (уни кўз очиб юмгунча) ерга ағдардилар. Шунда Рукона: “Яна бир бор, эй Муҳаммад”, – деб айтди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уни қайта ушлаб, шу тобда ерга қулатдилар. Бу ҳолатни кўрган Рукона: “Бу сеҳрдир, мен бундай сеҳрга ўхшашини ҳеч ҳам кўрмаганман. Аллоҳга қасамки, сен елкамни ерга қўйган вақтингда, ҳеч нарса қила олмай қолдим”, – деб кетади.
Авазхўжа БАХРОМОВ,
“Холмуҳаммад ота” жоме масжиди
имом-хатиби
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Уч тоифадан бўлишга интилинг
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Қиёмат куни жаҳаннамни кўрмайдиган, Аллоҳ таоло жаҳаннам азобидан қутқарадиган кўзлар ҳақида шундай деганлар: «Уч тоифа инсон борки, уларнинг кўзи жаҳаннамни кўрмайди: Аллоҳ йўлида соқчилик қилган кўз; Аллоҳдан қўрқиб ёш тўккан кўз; Аллоҳ ҳаром қилган нарсалардан тийилган кўз».
Рекламаларни томоша қилиш ва уларнинг таъсири
Бир қиз айтади:
«Бир куни овқатланиб ўтирсак, телевизорда «Дўмбоқ жўжа» деган таомнинг рекламаси бўлиб қолди. Ҳозиргина онам берган овқатни емай, хархаша қилаётган кичкинтой укам рекламани кўриб, «Ойи, қорним очди...» деб қолди. Ана шунда рекламалар бизни қанчалар ўйинчоқ қилиб, ўзига тобе қилиб олаётганини тушуниб қолдим. Овқат егиси келмаётган бола биргина рекламани кўриб, бир зумда қовурилган жўжа ейман деб жанжал қила бошлади-я! Бу каби рекламаларнинг салбий таъсирларидан бири – инсонни ўз ҳаётидан нолиб, ундан норози бўлиб яшайдиган қилиб қўяр экан. Натижада инсон қаноатнинг ҳаловатини йўқотиб, Аллоҳ берган неъматларни кўра олмайдиган бўлиб қолар экан».
Энди шу саволга жавоб беринг:
«Сиз ҳам рекламанинг ҳис-туйғуларингизга, ўй-хаёлларингизга, хотиржамлигингизга, бутун ҳаётингизга қандай таъсир қилишини сезганмисиз?»
Қизларнинг реклама борасидаги тажрибалари
Жуда кўп қизлардан «Реклама бўйича бирор тажрибангиз борми?» деб сўраб, ажойиб жавоблар эшитганмиз. Келинг, улардан баъзиларини ўқиб кўринг.
Бир қиз айтади: «Қизларга хос нарсаларнинг рекламаси мени жинни қилишига сал қолди. Олдинига кийим-кечак (айниқса ички кийим), кейин сочни, терини парваришлайдиган воситалар, сўнгра парфюмерия маҳсулотлари, атир-упалар... Минг афсуслар бўлсинки, мен шундай рекламаларнинг асирасига айланиб қолибман. Ўсмирлик пайтимда яна ҳам чиройли бўлиш учун рекламани битта ҳам қолдирмай кўрардим. Кўрганимга, эшитганимга ишонаверардим. Ким нима тавсия қилса, ўшани сотиб олиб, синаб кўрардим. Лекин натижа қандай бўлса ҳам, ҳеч биридан кўнглим тўлмас эди, шунинг учун реклама қилинган бошқа нарсаларни сотиб олиб, синаб кўришга ҳаракат қилардим. Шундай қилиб, йиллар давомида ундан бунга сакраб юравердим. Мақсадим – рекламадагидек чиройли бўлиш, гўзал қизга айланиш эди. Йиллар давомида танани ёшартирувчи, сочни бақувват, жозибали қилувчи, юзни оқартириб, теримни текис, майин қилувчи кремларни синаб кўравериб, ўзимни ўзим тажриба қуёнчаси қилиб қўйибман. Лекин афсуски, рекламада кўрсатилган қизлардек гўзалликка эриша олмадим.
Бир куни эрталаб уйғониб, ойнага қарадим-да, ўзимга ўзим «Қачондир мен ҳам чиройли бўлармикинман?» деб савол бердим. Сўнг «Ҳеч қачон…» деб, йиғлаб юбордим. Шу кундан бошлаб чиройли, бетакрор бўлишдан умидимни уздим. Тушкунликка, умидсизликка тушиб қолган бўлсам ҳам, гўзалликка бу каби нарсалар билан эришиб бўлмаслигини тушуниб етдим. Шундагина ўша рекламаларни кўрмасликка қарор қилдим, ҳатто ойнага ҳам қарамай қўйдим.
Орадан бир неча ой ўтди: қизларга хос рекламаларни кўрмадим, ойнага ҳам қарамай қўйдим. Бир куни бир дугонам «Юзинг роса тиниқлашиб, чиройли бўлиб кетибди-я. Қанақа крем ишлатяпсан?» деб сўраб қолди.
Мен бўлса жаҳл билан «Мени масхара қиляпсанми?» дедим.
«Вой ўлай, нега масхара қиламан?! Ростдан айтяпман, сен роса чиройли бўлиб кетибсан! Ойнага қарагин!» деди у.
Бир неча ойдан бери биринчи марта ойнага қарадим. Дугонам тўғри айтган экан, юзим тиниқлашиб, чиройли бўлиб қолибди.
Дугонам: «Тўғри айтибманми? Энди менга қанақа крем суртганингни айт!» деди.
Мен шундай дедим: «Бир неча ойдан бери умуман ҳеч қанақанги косметиканинг рекламасини кўрмаяпман. Кремларни ҳам, бошқа нарсаларни ҳам, ҳаммасини йиғиштирдим. Умуман, чиройли бўлишдан умидимни узиб, ойнага ҳам қарамай қўйдим. Ҳозир эса шундай хулосага келдим: реклама кўришни тўхтатганимда бери хотиржам бўлиб, юзимдан нур ёғила бошлабди. Демак, ҳақиқий гўзалликни рекламадан қидирмаслик керак экан!».
Яна бир қиз айтади:
«Реклама деса, мазам қочади, чунки шуни деб бошимга жуда ёмон кунлар тушган. Бу нарса ўн уч ёшимдан бошлаб бугунги кунгача давом этяпти. Ҳаммаси юзга суртиладиган крем билан тиш пастасининг рекламасидан бошланган. Рекламадаги қизларнинг ҳаммаси юзи оппоқ қизлар эди, битта ҳам буғдой ранглиси йўқ. Шунинг учун юзимга қараб, ўзимни ўзим ёмон кўриб кетганман. Бир неча ой ойнага қарамадим. Ҳар сафар рекламани, уларда роль ўйнаган қизларни кўрганимда ўзимни баттар ёмон кўриб кетардим. Бир куни айнан менга керак бўлган, юзни оқартирадиган кремни реклама қилиб қолишди. Эртаси куниёқ ўша кремни сотиб олиб, юзимга сурдим. Ҳар куни ўн марталаб ойнага қараб, юзимга тикиламан. Ҳар соатда ойнага қарайвериб, чарчаб ҳам кетдим. Кремим тугаши билан янгисини олардим. Бир неча ойдан кейин даҳшатли фожиа юз берди. Кремни ҳаддан ташқари кўп ишлатиб юборганимдан, юзимнинг териси қорайиб, тошмалар тошиб кетди. Тери шифокорига борсам, «Юзингни нима қилдинг? Териси бутунлай заҳарланиб кетибди-ку! Ишқилиб, саратон орттириб олмаган бўлсанг бўлди», деб роса уришди.
Унинг сўзлари ҳар қанча аччиқ бўлса ҳам, мени ғафлат уйқусидан уйғотди. Қилган ахмоқлигим учун роса йиғладим. Мен ақлимни ахлат қутиси қилиб олган эканман, рекламачилар эса унга хоҳлаган нарсасини ташлаб юраверган экан. Ақлимни рекламага сотибман, лекин эвазига ҳеч нарсага эга бўлмабман. Фақатгина пулимни, тинчимни ва соғлом теримни йўқотганим қолибди. Узоқ муолажалардан кейин юзим бироз ўзига келди. Лекин реклама ваъда қилганидек, юзим оқармади. Қанчалик алданганимни тушунишим учун уч йил керак бўлди. Шу уч йилда ўқишни ҳам ташлаб қўйдим, ҳаётдан розилик деган нарсани унутдим. Бир неча бор ўз жонимга қасд қилишни ҳам ўйладим, лекин Аллоҳ сақлади».
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ,
Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 