Адий ибн Ҳотам розияллоҳу анҳудан ривоят қиладилар: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтганлар: “Ҳатто бир дона хурмо бўлаги билан бўлсада, дўзахдан сақланинг. Агар уни топмасангиз, яхши бир сўз билан”.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Банда садақани чиройли қилар экан, Аллоҳ азза ва жалла ҳам унинг қолдирганига ўринбосарини чиройли қилади” яъни, Аллоҳ унинг фарзандларига муҳофаза учун яхши ўринбосар юборади.
Саҳобалар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Қайси садақа афзал?” деб сўрашди. У зот: “Соғлом, хасис (дунёда абадий)қолишни ўйлаётган ва камбағалликдан қўрқаётган ҳолингда садақа қилмоғингдир. Жонинг то ҳалқумга келиб: Фалончига шунча, фалончига шунча, дегунингча кутиб турмайди (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Бир куни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам асҳобларига: “Садақа қилинглар”, дедилар. Шунда бир киши: “Менда бир динор бор”, деди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ўзингга инфоқ қил”, дедилар. “Менда яна бир динор бор”, деди. “Аёлингга инфоқ қил”, дедилар. “Менда яна бир динор бор”, деди. “Фарзандларингга инфоқ қил”, дедилар. “Менда яна бир динор бор”, дедилар. “Хизматкорингга нафақа қил”, дедилар. “Менда яна бир динор бор”, деди. Шунда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сен ўзинг яхши билувчироқсан”, дедилар (Имом Абу Довуд, Имом Насоий, Имом Ибн Ҳиббон, Имом Ҳоким ривояти).
Фақиҳ айтадилар: Қуйидаги хислат бандани яхшилар мартабасига ва олий даражаларга етказади.
Етти хислат борки, улар садақани тўғрилайди, юксалтиради:
Қайси мусулмон бошқа мусулмонни кийинтирса Аллоҳ, уни Жаннат яхшиликлари билан кийинтиради. Қайси мусулмон оч қолган мусулмонни едирса, Аллоҳ унга Жаннат меваларидан едиради. Ким чанқаган мусулмонни чанқоғини қондирса, Аллоҳ уни асалдай ширин тоза сут билан қондиради.
Аллоҳнинг Расулидан сўрашди: “Қайси садақанинг фазилати улуғроқ” У зот: “Ичида сенга яширинча адоват (душманлик) сақлаётган яқин танишларга берилган садақа”, дедилар.
Абдуллоҳ Парпиев
Халқаро алоқалар бўлими ходими
Бугунги кунда ахборот тарқатиш имконияти ҳар бир инсонда мавжуд. Биргина сўз, алоқа қурилмаларидаги биргина ҳаракат бутун жамиятда шов-шув, ваҳима келтириб чиқариши мумкин. Англамай, ёки ўйинқароқлик билан, ёки мақсадли ёлғон ахборот тарқатиш ҳоллари кўп кузатилмоқда. Хусусан, дин ва эътиқод каби нозик масалаларда тарқатилаётган фейк хабарлар нафақат шахсий хатолик, балки жамиятга салбий таъсир ўтказувчи умумий масъулият ҳамдир.
Ёлғон гапириш оғир гуноҳлардан саналади. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Ростгўйликни маҳкам тутинглар. Зеро, ростгўйлик эзгуликка йўллайди, эзгулик эса жаннатга бошлайди. Киши рост гапириш ва ростгўйликка интилишда давом этаверади, натижада Аллоҳ ҳузурида ростгўй деб ёзилади. Ёлғончиликдан сақланинглар. Зеро, ёлғончилик гуноҳкорликка, фожирлик эса дўзахга бошлайди. Банда ёлғон гапириш ва ёлғончиликка интилишда давом этаверади, ниҳоят Аллоҳ ҳузурида ёлғончи деб ёзилади”, дедилар. (Имом Бухорий, Муслим, Термизий ривояти).
Шундай экан, ҳақиқатга тўғри келмайдиган ахборотни тарқатиш қатъий ман қилинган.
Фейк хабар тарқатишнинг кўплаб салбий оқибатлари бор:
Қуръони каримнинг Ҳужурот сураси 6-оятда шундай марҳамат қилинади:
“Эй иймон келтирганлар! Агар фосиқ хабар келтирса, аниқлаб кўринглар, билмай бир қавмга мусибат етказиб қўйиб, қилганингизга надомат чекувчи бўлманглар”.
Фейк, ёлғон хабарлардан эҳтиёт бўлиш кераклигини Қуръони карим таъкидламоқда. Демак, ҳар қандай хабарни текшириш ва эҳтиёт билан ёндошиш керак.
Рост хабарни қандай ажратиш мумкин:
Ҳар бир хабар – тарқатувчи учун ҳам, ундан фойдаланувчи учун ҳам масъулият. Алоқа воситалари ва ижтимой тармоқларга жойлаётган пост билан ё тўғриликни тарғиб қилиш, ёки одамларни чалғитиш мумкин.
Шундай экан, фейк ахборот тарқатиш оғир маънавий жиноятдир. Ҳар бир мусулмон бундай хатарли ҳолатдан ўзини ва бошқаларни сақлаши лозим.
Хоразм вилояти Шайх Қосим бобо
жоме масжиди имом-хатиби Шермуҳаммад Болтаев