ЛОЙИҲА
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ
ҚАРОРИ
Ҳадис илми Олий мактабини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида
Мустақиллик йилларида барча соҳаларда бўлгани каби, муқаддас ислом динини ўрганиш, аждодлар меросини қайта тиклаш ва келажак авлодларга етказиш бўйича ҳам кенг кўламли ишлар амалга оширилди. Таъкидлаш лозимки, буюк аждодларга муносиб ворисларни тайёрлаш мақсадида мамлакатимиз диний таълим тизимида ҳам ислоҳотлар амалга оширилаётганини ижобий баҳолаш мумкин.
Мовароуннаҳр заминидан етишиб чиққан буюк муҳаддислар Имом Доримий, Имом Бухорий, Имом Термизий, Абдуллоҳ ибн Муборак, Ибн Ҳиббон, Хайсам ибн Кулайб Шоший, Абу Бакр Аҳмад ибн Муҳаммад Барокотий, Иброҳим ибн Маъқил Насафий ва Абд ибн Ҳумайд Кешийлар томонидан катта ҳадис мактабига асос солинган бўлиб, ушбу илму маърифат ва зиё масканлари ҳадис илми ривожи ҳамда дунё илм-фан тараққиётида ўчмас из қолдирган.
“Ҳадис илмининг султони” мақомини олган буюк ватандошимиз Имом Бухорийнинг “Ал жомеъ ас-саҳиҳ” китоби мусулмон дунёсида Қуръони каримдан кейинги иккинчи муқаддас манба бўлиб, ислом дини эътиқодига кўра, у башарият томонидан битилган китобларнинг энг улуғи ҳисобланади.
Муқаддас ислом дини ва ҳадис илми ривожига беқиёс ҳисса қўшган буюк ватандошларимизнинг бой меросини чуқур ўрганиш, улар томонидан асос солинган ҳадис илми мактаблари фаолиятини қайта тиклаш ва ривожлантириш ҳамда ислом дини асослари ва ҳадис илмини мукаммал ўзлаштирган олий маълумотли етук мутахассис-кадрларни етиштириб чиқариш мақсадида:
- “Таълим тўғрисида”ги Қонун ҳужжатлари ва таълим соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий приципларига таянган ҳолда ислом дини соҳасида фундаментал билим ва тушунчалар, тарихий ва замонавий анъаналар, инновация технологияларини, динлар тарихи ва назариясини чуқур эгаллаган, ислом дини асосларини, ҳадис илмини мукаммал ўзлаштирган, дунёга машҳур ҳадис уламолари томонидан битилган олти ишончли ҳадис тўпламларини пухта ўзлаштирган, турли оқимларнинг ёт ғояларига қарши раддиялар бера оладиган ҳамда ҳадис ва ҳадис илми бўйича олий диний маълумотга эга бўлган етук мутахассис-кадрларни тайёрлаш;
- ёшларни миллий қадриятларимизга садоқат ва ватанпарварлик руҳида тарбиялаш, мустақил дунёқарашга ва фикрларга эга бўлган маънавий бой ва ҳар томонлама баркамол авлодни шакллантириш;
- Қуръони карим ва ҳадисларнинг асл моҳиятини, ҳадис мактабининг илмий-маънавий асосларини, Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Доримий ва бошқа юртимиздан етишиб чиққан буюк муҳаддис алломалар меросини ҳар томонлама ўрганиш ва улар асосида илмий тадқиқот ва таржима ишларини олиб бориш;
- юртимизда асрлар давомида шаклланган “Устоз-шогирд” анъаналарини давом эттириш мақсадида ҳадис, калом илми, тафсир, фиқҳ, араб тили фанлари бўйича замонавий модуль тизимига асосланган дарс ва тўгараклар ташкил этиш ва улар фаолиятига юртимизда ва жаҳонда кўзга кўринган уламоларни жалб қилиш;
- ҳадис ва ҳадис илми бўйича етук мутахассис кадрлар билан таъминлаш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш, кадрлар соҳасида халқаро тажриба алмашинувини йўлга қўйиш.
- Ўзбекистон мусулмонлари идораси;
- Имом Бухорий ёдгорлик мажмуаси;
- маҳаллий ҳамда хорижий мамлакатлар жисмоний ва юридик шахсларининг ҳомийлик хайрия маблағлари;
- маҳаллий ва халқаро молия ташкилотлари грантлари;
- қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш. Мирзиёев
Қарор лойиҳаси бўйича таклифларингизни 2017 йил 5 октябрь кунига қадар religions@umail.uz манзилига юборишингиз мумкин!
Масъул - С.Шерхонов, Тел.: 239-49-41,
Бугунги кунда Ўзбекистон зиёрат туризми соҳасида тобора кўзга ташланаётган йўналишга айланмоқда, бунда маънавий мерос, бой тарих ва меҳмондўстликнинг ноёб уйғунлигини тақдим этмоқда.
Буюк алломалар ва авлиёлар замини
Ўзбекистонга зиёратчиларни жалб этадиган энг муҳим омиллардан бири - бу машҳур ислом уламолари, шайхлар, сўфий устозлар ва солиҳ инсонлар билан боғлиқ кўплаб мақбаралар ва зиёратгоҳларнинг мавжудлигидир. Бу ерда буюк Имом ал-Бухорийнинг мақбараси жойлашган. У машҳур “Саҳиҳул Бухорий” ҳадислар тўпламининг муаллифи бўлиб, бу асар аҳамияти жиҳатидан фақат Қуръони каримдан кейинги ўринда туради. Самарқанд яқинида жойлашган унинг мақбараси бутун дунё мусулмонлари учун муҳим зиёратгоҳга айланган.
Бухорода ислом оламининг маънавий ҳаётида муҳим ўрин тутган нақшбандия тариқати асосчиси Баҳоуддин Нақшбанд мақбарасини зиёрат қилиш мумкин. Унинг таълимоти кундалик ҳаётда ботиний покланиш ва ибодат қилишнинг аҳамиятини таъкидлаган бўлиб, Ҳиндистондан то Яқин Шарққача бўлган мусулмонлар тафаккурига чуқур таъсир кўрсатган.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Имом ат-Термизий, Имом ал-Мотуридий, Имом Марғузий каби буюк алломаларнинг ватанидир. Уларнинг асарлари диний фалсафа, шариат илми ва ҳадисшуносликнинг пойдеворини ташкил этган. Бу алломаларнинг мақбараларини зиёрат қилиш нафақат маънавий эҳтиром кўрсатиш, балки ислом илмининг илдизларига яқинлашиш имкониятидир.
Маънавий саёҳатлар учун замонавий инфратузилма
Сўнгги йилларда Ўзбекистон раҳбарияти зиёрат туризмини фаол ривожлантириб, ислом мамлакатларидан ташриф буюрадиган меҳмонлар учун инфратузилма ва шароитларни такомиллаштиришга алоҳида эътибор қаратмоқда. Масжид, мақбара, мадраса ва бошқа муқаддас жойлар асл кўринишини сақлаб қолган ҳолда таъмирланмоқда. Уларнинг атрофида қулай шароитлар яратилмоқда: меҳмонхоналар, дам олиш масканлари, қулай транспорт воситалари, араб, инглиз, форс ва бошқа тилларда хизмат кўрсатувчи таржимонлар ҳамда гидлар иштирокидаги саёҳат дастурлари ташкил этилмоқда.
Форс кўрфази мамлакатларидан келган зиёратчилар учун сафар давомидаги барча диний ва маданий жиҳатларни инобатга олган ҳолда махсус зиёрат дастурлари ташкил этилади. Ўзбекистон нафақат оддий саёҳат қилинадиган мамлакат, балки ҳар бир мўмин-мусулмон эҳтиром ва тарихий ворислик руҳини ҳис эта оладиган ҳақиқий маънавий тикланиш марказига айланмоқда.
Маданий ва диний бойликлар
Ўзбекистонга зиёрат қилишнинг ўзига хос жиҳатларидан бири ислом цивилизациясининг маданий мероси билан яқиндан танишиш имкониятидир. Самарқанддаги Регистон, Бухородаги Пои Калон мажмуаси, Хивадаги Ичан-қалъа каби меъморий ансамбллар ўзининг улуғворлиги ва маънавий теранлиги билан кишини ҳайратга солади. Бу ёдгорликлар араб хаттотлиги, геометрик нақшлар, гумбазли меъморчилик ва Шарқ фалсафаси уйғунлашган бой ислом санъатининг ёрқин намунасидир.
Бу ерга зиёрат қилиш нафақат диний саёҳат, балки Самарқанд ва Бухоро ўз аҳамияти жиҳатидан Бағдод, Қоҳира ва Қуртуба билан тенг бўлган Исломнинг Олтин даври тарихига маданий чўмиш ҳисобланади.
Ўзбекистон - Шарқ ва Ғарб ўртасидаги кўприк
Ўзбекистон тарихан цивилизациялар чорраҳасида жойлашган. Бу хусусият кўп миллатли ва кўп конфессияли маданиятнинг ривожланишига туртки бўлди, бу ерда ислом нафақат дин, балки цивилизация бирлигининг асосига айланди. Бугунги кунда республика Шарқ ва Ғарб ўртасида маданий ва маънавий кўприк вазифасини бажаришни давом эттирмоқда.
Бу, айниқса, ҳақиқий маънавий қадриятларга, ҳаёт маъноси ва ички мувозанатни излашга қизиқиш ортиб бораётган замонавий дунёда муҳим аҳамият касб этади. Ўзбекистон ўз меҳмонларига айнан шундай йўлни - меҳр ва ҳурмат билан сақланиб келинаётган буюк исломий мерос билан танишиш орқали илдизларга, ҳақиқатга, Аллоҳга эришиш йўлини таклиф этади.
Араб мамлакатларидан келган мусулмонлар учун Ўзбекистонга қилган сафар шунчаки саёҳат эмас, балки ҳақиқий маънавий кашфиётга айланиши мумкин. Бу ислом тарихининг кам маълум, бироқ улуғвор жойларини ўзлари учун кашф этиш, маҳаллий аҳоли билан мулоқот қилиш, қардошлик, бирдамлик ва исломий ҳамжиҳатлик муҳитига шўнғиш имкониятидир.
Ўзбекистон нафақат исломий меросни сақлаб қолмоқда, балки уни бутун дунё билан баҳам кўрмоқда, одамларни маънавиятни излашга, тарихни ҳурмат қилишга ва мусулмон халқлари ўртасидаги биродарлик алоқаларини мустаҳкамлашга илҳомлантириб келмоқда.
Зиёвуддин Нуриддинов, ЎзА