Юртимизда ёзнинг айни чилласи, ҳаво харорати ҳам 38-40 даражадан тушмаябди. Бундай ҳавода ишда, йўлларда юрадиган юртдошларимиз жуда эҳтиёт бўлишлари керак. Чунки мунтазам равишда қуёш нурларини инсон танасига бундай тушиб туриши саломатлик учун жуда хавфли бўлиб, “қуёш уриши” ҳолати юзага келиши мумкин.
Саломатликни нормал ҳолатда ушлаб туриш учун организмда етарлича намлик бўлиши лозим. Жазирама иссиқ ҳаво организмдаги намликни ташқарига тер орқали чиқиб кетишини таъминлайди, натижада, организм суюқлик ёки таом воситасида яна намликка эҳтиёж сезади. Агар, бундай вазиятда етарлича намлик бўлмаса организм заифлашади ва турли касалликларга мойил бўлиб қолади.
Меҳрибон Аллоҳ биз бандаларни керагидан ортиқча емасликка чақирган, буни илм фан тилида организм ўзи сарфлаган энергиядан кўп энергия истеъмол қилса, бу ортиқча энергия зарарли моддаларга айланади, дейилади. Шифокорлар томонидан кўриладиган чоралар эса вақтинчалик бўлиб, улар сиздаги муайян вақтдаги ва муайян дарднигина даволашади, лекин, сизни доимо соғлом ва тетик юришингиз ўзингизнинг кундалик ҳаракатларингиз: тўғри овқатланиш, яшаш жойингизнинг поклиги, яхши уйқу, ҳаётда тетик ва фаоллигингиз, яхши дам олиш ва организмдан чиқиндиларни ўз вақтида чиқиши кабиларга боғлиқ.
Саломатлик бу – инсонга Аллоҳ ҳақ субҳанаҳу ва таоло томонидан ато этилган энг катта неъматлардан биридир. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳам саломатлик ҳақида, уни қанчалик муҳимлиги тўғрисида бир қанча ҳадисларида таъкидлаб ўтганлар:
“Икки неъмат борки, кўпчилик инсонлар унинг қадрига етмайдилар. У – хотиржамлик ва сиҳат-саломатлик” (Имом Бухорий, Имом Термизий ривояти).
“Ким эрталаб турганида соғ-саломат ҳолда, уй-жойи ва бир кунлик ейишга таоми бўлса, бундай инсонга ҳамма неъматлар берилибди”
Қиёмат куни инсонга бериладиган илк саволлардан бири: “Биз сени жисмингни соғлом қилиб қўймадикми, чанқоғингни муздек сув билан қондирмадикми?”.
“Аллоҳдан имонда мустаҳкам қилишини ва саломат қилишини сўранг…” деганлар.
Доно халқимиз ҳам бекорга “Бош омон бўлса, дўппи топилар”, деб айтмаган.
Агар саломатлик бизга бу дунёда қувонч олиб келса, имонимиз икки дунё саодатига элтади. Шунинг учун бу борада Пайғамбаримиз (алайҳиссалом)нинг ҳадисларини ўрганиб, суннатларини ҳаётимизга татбиқ этиб боришимиз лозим.
Пайғамбаримиз (алайҳиссалом) қаерда бўлсалар, ўша ернинг маҳаллий гўшт, хурмо, нон, мевалар каби табиий таомларидан тановул қилганлар. Чунки меҳрибон Роббимиз ҳар бир қавмга, ўзининг ҳудуди, шароитларидан келиб чиқиб неъматларини бериб қўйган. Набий (алайҳиссалом)нинг овқатланишдаги суннатлари ҳеч қачон бирор овқатни мажбуран емасдилар, бу нарса инсон саломатлиги учун фойдадан кўра зарари кўплигини замонавий илм-фан ҳам тасдиқлади.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинган ҳадисда бундай дейилади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳеч вақт таомни айбламадилар. Агар иштаҳалари бўлса, ундан ер эдилар, агар кўнгиллари тусамаса уни тарк қилдилар”.
Халқаро алоқалар бўлими ходими
Илёсхон Аҳмедов тайёрлади
1. Саҳар вақтларида истиғфор айтишни одат қилмоқ.
"(Улар) сабрли, садоқатли, итоатли, саховатли ва саҳар чоқларида Аллоҳдан мағфират сўрайдиган кишилар эди" (Оли Имрон сураси 17-оят).
2. Фикрлаш учун хилватда қолмоқ.
"...ва осмонлару ернинг яратилиши ҳақида фикр юритадилар" (Оли Имрон сураси 191-оят).
3. Яхшилар билан суҳбатдош бўлмоқ.
"Сиз ўзингизни эртаю кеч Парвардигорлари "юзи"ни истаб, Унга илтижо қиладиган зотлар билан бирга сабр қилишга унданг!" (Каҳф сураси 2-оят).
4. Ҳамиша Аллоҳни эсда тутмоқ.
"Эй имон келтирганлар; Аллоҳни кўп эслангиз" (Аҳзоб сураси, 41-оят).
5. Хушуъ билан намоз ўқимоқ.
"Улар намозларида ўзларини камтар тутувчидирлар" (Муъминун сураси, 2-оят).
б. Тадаббур билан Қуръон ўқимоқ.
"Қуръон (оятларининг маънолари) ҳақида(чуқурроқ)фикр юритмайдиларми? (Нисо сураси, 82-оят)
7. Қаттиқ иссиқ кунларда нафл рўзалар тутмоқ.
Аллоҳ таоло фахрланиб айтади: "Бандам ўзининг таоми, ичимлиги ва шаҳватини Мен учун тарк қилди".
8. Садақани яширинча бермоқ.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: "Ўнг қўл берганни чап қўл билмасин".
9. Мусулмоннинг биронта ғамини кетказмоқ.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Мусулмондан ғамни кетказган инсонни Аллоҳ ҳам қиёмат кунида ғамини кетказади", деганлар.
10. Бу ўткинчи дунёдан зуҳд билан ўтмоқ.
"Ҳолбуки, охират яхшироқ ва боқийроқдир" (Аъло сураси, 17-оят).
«Ўкинма» китобидан