Улуғ ой - Рамазон ойининг охирги кунларида турибмиз. Бу ойнинг файзли, футуҳли кунлари ва тунларидан унумли фойдаланишимиз лозим.
Баъзи аёлларимиз рамазон рўзасини тутса-да, охирги ўн кунликда бепарво бўлишади. Чунки улар ҳайит айёмига тайёргарликни бошлаб юборишади. Кимдир ҳайитга янги кийим олиш, кимдир ширинликлар пишириш ташвишида улуғ кунларни бесамар ўтказиб юборади. Қиз узатилган, келин тушган хонадонларда ҳайитга алоҳида тараддуд кўрилади. Айниқса, қиз узатган оналар қизининг келин бўлиб тушган хонадонига қутилар ва тоғораларда пишириқлар, сархил мевалар, ширинликлар юбориб дастурхон тўкин бўлишига ҳаракат қилишади. Келинлар ҳайит кунлари қайнона, қайнэгачи-қайнисингилларини хурсанд қилиш, меҳмонларни кўнглини олиш, уларни келинсалом билан кутиб олиш ташвишида бўлишади. Буларнинг барчаси албатта келинликнинг зийнати, миллий урф-одатларимиз сирасига киради. Лекин ҳар нарсада ҳам меъёр бор. Ҳайит риёкорлик, исрофгарчиликда кимўзарчилик байрами эмас, балки саховат, яхшилик, меҳр-оқибат айёмидир.
Ҳадиси шарифларда исрофгарчиликдан қайтарилиб, тежамкорликка тарғиб ва ташвиқ этилади:“Аллоҳнинг ноз-неъматларидан ҳоҳлаганча еб-ичинглар, хайр-эҳсон қилинглар, кийиниб ясанинглар, лекин исрофгарчилик ва манманликка йўл қўймангизлар!” (Имом Аҳмад, Насаий, Ибн Можжа ривоятлари).
Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг “Тўй, маросим ва маъракаларни меъёрида ўтказиш ҳақида фатво”сида, янги келин тушган хонадонда бўладиган ҳайит маросимларини ихчам тарзда, фақат қариндошлар билан бир кунгина ўтказиш ҳақида таъкидлаб ўтилган.
Опа-сингилларимиз Рамазон ойининг сўнгги кунларида исрофгарчиликка ружу қўйиш ўрнига, ихлос ила Қуръон тиловати, ибодат, истиғфор, яхшилик, хайр-саховат қилиб ўтказишса икки дунё саодатига эришишади. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг Нисо сураси 114-оятида шундай марҳамат қилади: “Уларнинг кўпгина шивир-шивирларида - садақа беришга ёки эзгуликка буюришга ёҳуд одамлар ўртасини ислоҳ қилишга буюрмаган бўлса – яхшилик йўқдир. Кимда-ким Аллоҳ ризоси учун шуни қилса, унга улкан мукофот беражакмиз”.
М.Абдуллаева,
ЎМИ мутахассиси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Пешин намозини 12:12 деб ёзилган, бу дегани 12:12 да пешинни ўқисам бўладими?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Ҳа, тақвимда кўрсатилган вақт намознинг аввалги вақтидир. Шу вақтдан бошлаб намоз ўқиш жоиз. Хусусан пешинни ҳам. Лекин жамоат билан ўқиш ва жамоатни кўпайтириш каби фазилат кўзда тутилса, бу вақтдан бироз кечиктириш ҳам дуруст. Аёллар эса жамоатга чиқмаганлари сабабли намоз вақти киргандан адо қилишлари афзалдир. Бу ҳақда “Баҳрур-роиқ” китобида бундай дейилади:
وأداء الصلاة في أول الوقت أفضل إلا إذا تضمن التأخير فضيلة لا تحصل بدونه كتكثير الجماعة، ولا يتأتى هذا في حق من في المفازة فكان التعجيل أولى، ولهذا كان أولى للنساء أن يصلين في أول الوقت لانهن لا يخرجن إلى الجماعة.
“Намозни аввалги вақтида ўқиш афзал. Лекин жамоатни кўпайтириш каби намозни (аввалги вақтидан) кечиктирмаса ҳосил бўлмайдиган фазилатли ҳолатлар бундан мустасно. Саҳро (чўл) жойлардаги киши ҳақида бундай фазилат ҳосил бўлмагани учун, намозни тезлаштириши афзалдир. Шунинг учун ҳам аёллар намознинг аввалги вақтида ўқиши авло. Чунки улар жамоатга чиқмайдилар”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази