Бисмиллаҳир роҳманир роҳим.
Моҳи Рамазоннинг аввали ўн кунини раҳмат, ўртасини мағфират, охирини халос бўлиш даҳаси қилиб, ушбу кунларга биз бандаларини чексиз неъматлар билан етказган ва ўз раҳматидан муяссар қилган Роббимиз Аллоҳ субҳаноҳу ва таолога чексиз ҳамду санолар бўлсин.
Ушбу ҳар бир ўн кунликни ўзгача қадрлаган ва шу неъмат қадридан соф эътиқод ила фойдаланган ҳамда ушбу таълимини ўз умматларига ўргатган пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга саловоту саломлар бўлсин.
Аввалиҳу роҳма - кунларининг бугун охирги ўнинчи кунига ҳам ўрталаб қолди. Во ажаб, кечагина рамазон келяпти деб қалбларда қувонч билан кутаётган рамазон ойимиз ниҳоясига етай деб қолди.
Раҳмат кунларининг шукуҳи, қоронғу тун ичра субҳи содиқ вақти киргунча саҳарлик ва қизил шафақ тортиб ботаётган қуёшнинг сўнги вақтида ифторликнинг файзи, масжидларимизда таровеҳ намози ва хатмул Қуръон тароватидан сармаст бўлиб, ғаниматли кунларнинг ўтиб кетаётганини сезмай қолибмиз.
Ҳа, бу кунлар хақиқатан руҳий озиққа ташна қалбларга ғаниматдир. Бунинг қадрига етмаган ва ундан баҳра олиб қолишни унутиб ғафлатда қолган инсонларга таажжуб қиласиз.
Рамазон ойи келиб заминимизни файзу таровати билан безаб турса-да, уни беписанд ўтказиб юборса, бундай кишилар қандай буюк мукофотлардан бебаҳра қолаётганини билармикан...
Иш хонада, касса олдида кассирни кутиб ўтириб, у келганида кўзлари қувончга тўлиб кеттган ишчи-ходимларнинг нигоҳига назар солсангиз, ана шу дамда гўёки улардан бахтлироқ инсон йўқдек. Ойлик маошини олади-ю кассирга чексиз эхтиром ила миннатдорчилик билдиради, аммо осмондан боши узра ёғаётган раҳмат ёмғирига парво қилмайди.
“Биз ишдаги одамлар, кўчада юрамиз, очликка чидайман-у, иссиқда чанқоққа бардош беролмайман-да” дея узрхоҳлик қилаётганларни эшитиб ҳайрон бўласиз: ахир рамазон соя-салқинда ётиб олиб бекорчиликда қиладиган иш эмас-ку. Ифторликларга уялмай-нетмай чиқиб ястаниб ўтирган “кўзалар”нинг ҳоли таажжубли.
Жаннат эшиклари очилиб, дўзах эшиклари ёпиладиган ойда ўзларига жаннатнинг эшигини ёпиб олган инсонларга таажжуб қиласиз киши.
Уйи масжиднинг ёнида бўла туриб, таровеҳ намозидан қолаётганларнинг ҳоли таажжубли. Наҳот, Қуръон оятлари ва тасбеҳ оҳанглари қалбларига етиб бормаса.
Мусо алайҳиссалом даврида осмондан Аллоҳнинг неъмати ёғилиб, уларни қавми еб-ичиб, бунинг шукронасига ибодат қилинглар дейилганида, уларнинг биз бундай нарсаларни эмас, бошқа нарсаларни хоҳлардик деб саркашлик қилганини биламиз, бугун эса ўша ҳодиса олдида юқорида санаб ўтган таажжубларимиз ҳеч нарса эмас.
Нима ҳам дердик, Аллоҳнинг имтиҳони бу...
Барчамизга Рамазон муборак бўлсин.
М.ШОЖАЛИЛОВ,
Tasbeh.uz сайти администратори
Жумладан, туркиялик мотуридийшунос олим ва мутахассислар ушбу ташаббусни тарихий аҳамиятга эга бўлган муҳим қарор сифатида баҳоламоқдалар. Анқара Йилдирим Боязид университети профессори, доктор Аҳмад Йилдирим томонидан эълон қилинган мақола фикримизнинг ёрқин далили бўла олади. Мақолада юртбошимиз қабул қилган мазкур қарор буюк мутафаккир аждодларимизнинг бой илмий-маънавий меросини чуқур ўрганиш, қайта тиклаш ва уни жаҳон ҳамжамиятига танитиш йўлидаги муҳим қадам сифатида эътироф этилган.
Мақолада Имом Мотуридийнинг ислом тафаккури тарихида тутган ўрни алоҳида таъкидланган. Унда баён этилишича, Имом Мотуридий илмий мероси бугунги глобаллашув даври муаммоларини ҳал этишда муҳим ўрин тутади. Имом Мотуридий ўз даврида нафақат диний, балки фалсафий, ахлоқий ва ижтимоий масалаларни ҳам қамраб олган мукаммал тизимни яратган. Мотуридийлик таълимоти асосан ақл ва ҳикматга таянган ҳолда, инсоннинг ахлоқий масъулиятига урғу қаратади.
Аҳмад Йилдиримнинг таъкидлашича, Имом Мотуридийнинг ҳикматга асосланган тафаккур тизими бугунги кун одами ҳаётдан маъно излаш жараёнида дуч келиши мумкин бўлган муаммоларга ҳам ечим бера олади. Мақолада эътироф этилган сўзлар эътиборга молик: “Имом Мотуридийнинг бугунги кунимиз учун ҳам аҳамиятли бўлган қарашларини янада чуқурроқ ўрганиш, уларни юзага чиқариб, инсоният тараққиётига сафарбар қилиш лозим. Шундан келиб чиққан ҳолда махсус тадқиқотлар зарурлиги айни ҳақиқатдир. Мана шуни англаган ҳолда Ўзбекистонда 2025 йил Имом Мотуридийнинг 1155 йиллигини нишонлаш йили деб эълон қилинди”.
Шунингдек, Аҳмад Йилдирим Ўзбекистон Президентининг “Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарорига мувофиқ амалга ошириладиган ишлар, жумладан, “Мотуридийлик – бағрикенглик, мўтадиллик ва маърифат таълимоти” мавзусида халқаро конференция ўтказиш, талабалар ўртасида мотуридийлик таълимоти бўйича мусобақа ва давра суҳбатларини ташкил этиш, мотуридийлик алломалари ҳаёти ва илмий меросига оид хорижий мамлакатларда сақланаётган ноёб қўлёзма ва бошқа маданий бойликларни аниқлаш ҳамда уларнинг нусхаларини Ўзбекистонга олиб келиш каби тадбирларни ҳам алоҳида эътироф этган.
Аҳмад Йилдирим ўз мақоласини қуйидагича якунлайди: “Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларининг оқилона раҳбарлиги ҳамда 2025 йилда Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини нишонлашга оид қарори ортидан Мовароуннаҳрда Ислом цивилизацияси тарихини ўзгартирган алломаларнинг аввалги сафида турувчи Имом Мотуридийни хотирлаш ва унинг фикрларини қайта жонлантириш, ёш авлодни адашган мутаассиб оқимлар тузоғига тушиб қолишининг олдини олиш, шунингдек, инсониятга бугунги кунда одамлар ўтмишдагидан кўра кўпроқ муҳтож бўлган тинчлик, бағрикенглик ва юксак ишонч маданиятини тақдим этадиган янги Ислом цивилизацияси биносини барпо этиш йўлида яна бир муҳим қадам қўйилган бўлади”.
ЎзА