Саудия Aрабистони Подшоҳлиги Марокашдаги қадимий Уқба бин Нафиъ масжиди ва унга туташ тарихий шаҳарни қайта тиклаши орқали пойтахт Aглобид ва Aфрикадаги Исломнинг биринчи пойтахтини ҳам тиклаш ҳаракатида.
Ҳижрий 50-йилда қурилган Уқба ибн Нафиъ масжиди маҳаллий мусулмон халқлар ҳаётида муҳим ўрин тутган. Унинг майдони 9700 квадрат метрни ташкил қилади. Бу ноёб меъморий дурдона дунёдаги энг нафис ислом ёдгорликларидан биридир.
Масжид энг қадимий миноралардан бири эга бўлиб, баландлиги 31,5 метр ва у 3 қаватдан иборат. Мутахассисларининг фикрича, масжидда терак ёғочидан ўйиб ясалган минбар мавжуд бўлиб, у ҳижрий 3-асрга тўғри келади. Шунингдек, масжиднинг ўзига хос қадимий безаклари ҳанузгача сақланиб қолинган. Масжиднинг ташқи кўриниши унинг қалин ва баланд деворлари туфайли улкан қалъага ўхшаб кетишидан далолат беради.
Бу диққатга сазовор Уқба бин Нафиъ масжиди деворларида ёриқлар борлиги туфайли бино хавфли ҳолатга келиб қолган. Подшоҳ Салмон бин Aбдулазиз Ол Сауднинг қайта тиклаш лойиҳаси “Қейрван” масжидининг олдинги жилоси ва ёрқинлигини қайта тиклашга қаратилган.
Бу лойиҳа 36 гектардан ортиқ майдонни эгаллаган ва 1988 йилда Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Таълим, фан ва маданият бўйича "Юнеско" ташкилоти томонидан Жаҳон мероси сифатида рўйхатга олинган қадимий Қейрван шаҳрига эътибор қаратишни ўз ичига олади.
Саудия Арабистони Подшоҳлигининг Тунисдаги элчиси доктор Aбдулазиз бин Aли ас-Сақар Саудия матбуот агентлигига берган баёнотида Уқба бин Нафиъ масжидини қайта тиклаш лойиҳаси Саудия ва Тунис халқалари орасини ўзаро боғловчи биродарлик муносабатларининг тимсоли эканлигини таъкидлади.
Саудия Арабистони ҳукуматининг тарихий масжид сифатида Ислом динида тутган ўрнининг юқорилиги туфайли Уқба бин Нафиъ масжидини қайта тиклаш лойиҳаси қадимий масжидларни таъмирлашдаги “Нигоҳ-2030” тараққиёт лойиҳасининг бир қисми саналади.
ЎМИ ходими И.Аҳмедов тайёрлади
Ўзбек тилининг изоҳли луғати”да: “Қурбонлик (арабча сўз)-қурбонлик; қурбон бериш, фидо қилиш. Худо йўлида қурбонликка сўйилган ёки сўйиладиган жонлиқ” деб изоҳланади.
“Қурбонлик” сўзининг истилоҳий маъноси эса Аллоҳ таолога қурбат, яқинлик ҳосил қилиш учун сўйиладиган жонлиқдир.
Барчамизга маълумки, Ислом динида қурбонлик қилиш вожиб амалдир.
Аллоҳ таоло “Парвардигорингиз учунгина намоз ўқинг ва қурбонлик қилинг” дейди. ( Кавсар сураси, 2-оят).
Ушбу суранинг тафсирида: “Кавсарни тафсирчиларимиз “кўп яхшилик” деб айтишлари. бу эса пайғамбарлик, Қуръон, ҳикмат, умматнинг кўплиги, шафоат ва Пайғамбаримизга берилган бошқа сон-саноқсиз яхшиликлардан иборатдир.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай марҳамат қилганлар: “Қурбонлик қилинглар! Албатта, у отамиз Иброҳим алайҳиссаломнинг суннатларидир” ( Имом Абу Довуд ривояти).
Албатта, қурбонлик қилишда Аллоҳ таолога холис эътиқод билан Унинг амрини бажариб, розилигини қўлга киритишни мақсад қиламиз. Қуръони каримда бундай дейилади: “Аллоҳга (қурбонлик) гўштлари ҳам, қонлари ҳам етиб бормас. Лекин У зотга сизлардан тақво етар. Аллоҳ сизларни ҳидоят қилгани сабабли У зотни улуғлашларингиз учун уларни сизларга бўйсундириб қўйди. Эзгу иш қилувчиларга хушхабар беринг!” ( Ҳаж сураси, 37-оят).
Мана саноқли кунлардан сўнг Қурбон ойи ҳам кириб келади. Бу ойда ҳар биримиз Аллоҳ учун қурбонлик қилишни ният қилиб турибмиз. Аллоҳ таоло ният қилиб турган қурбонликларимизни Ўз даргоҳида қабул айласин!
Руҳиддин Акбаров,
ЎМИнинг Қашқадарё вилоятдаги вакиллик ходими