Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
25 Ноябр, 2024   |   24 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:00
Қуёш
07:23
Пешин
12:15
Аср
15:16
Шом
17:00
Хуфтон
18:18
Bismillah
25 Ноябр, 2024, 24 Жумадул аввал, 1446

Бизга аталган кунлар

22.05.2017   79659   4 min.
Бизга аталган кунлар

Элакни яхши биламиз, унинг хизматини ҳам – кераклини кераксиздан ажратиш. Рамазон ойи инсондаги яхши ва ёмон хислатларни бир-биридан ажратадиган,

яхшиларини сузиб олиб, ёмонларига йўл бермайдиган элак мисоли.

Ундан ўтарканмиз, гуноҳ қолдирган кирлардан тозалангандек, оғирликлардан қутулгандек бўламиз. Орттирган ёмон одатларимиз биздан узоқлашади, биз эса улардан. Қудратли бир қўл элакни силтаркан, елкаларимиздаги ҳеч қачон ажралолмаймиз деб ўйлаган юклардан қутқаради.

Аммо элак кўзидан ўтмай қолган нарсаларга маҳкам ёпишганлар ҳам борки, қанча силталанмасин, улардан ажралишолмайди. Натижада кераксизлар билан бирга чиқитга улоқтирилишади, зое бўлиб кетишади. Агар кишини гуноҳу хатолардан, кибр, кин, ҳасад, бахиллик каби одатлардан Рамазон ҳам қутқаролмаса, элак кўзидан ўтмай, кераксизга чиқарилганлар орасида топади ўзини, Аллоҳ сақласин!

Келинг, Раббимиз бу муборак ойда бизга буюрган амаллар моҳиятига боқайлик.

Рамазон, энг олдин, рўза мавсуми.

Ҳеч бир ота-она боласининг оч қолишини истамайди. Улар хоҳлаган нарсаларни едиришга ҳаракат қилади. Бу – ота-онага Аллоҳ таоло ато этган марҳамат, шафқат намоёни. Шундай бўлгач, марҳаматлиларнинг марҳаматлиси бўлган Зот биз қулларини кунлар давомида ейиш-ичиш каби нафсимизга хуш келадиган нарсалардан тийиб юришга буюриши бежиз эмас. Чунки рўза фақат бизнинг яхшилигимиз, фойдамиз учун.

«Очликнинг инсонга қандай фойдалари бор?» деган савол жавобини шифокорларга қолдирайлик-да, маънавий фойдаларига тўхталайлик. Рўза билан одам очлик нима эканини билади. Ўзи бир кунгина чеккан очлик, ташналик азобини бир умр тортиб яшаган, яшаётганлар аҳволини тушунади, кўнглида шафқат, марҳамат уйғонади. Ҳеч бўлмаса дуолари билан уларга кўмак беришга шошилади. Овқат ейишга кетадиган вақтини, қувватини яна-да яхши нарсаларга сарфлайди. Хаёллари, туй¬ғулари теранлашади, бадани дам олади, руҳияти юксалади.

Рамазон – Қуръон мавсуми. Ҳар Рамазонда Пайғамбаримиз (с.а.в.) Жаброил (а.с.) билан юзма-юз ўтириб, ўша пайтга қадар нозил бўлган оятларни ўқиб берганлар. Вафот этадиган йилларида эса бу ҳолат икки марта такрорланган. Демак, Рамазон Қуръони карим нозил бўла бошлаган, такрор-такрор ўқилган, тингланган, ёд олинган ой. Бу муддатни Қуръоннинг фақат арабчасини эмас, балки тафсирларини ўқиб, маъноларини тушуниш мавсуми сифатида қадрлай олсак, не бахт!

Рамазон – инфоқ ойи. Закот, фидя ва фитр садақалари билан яна-да файзланган ой бойнинг ҳам, фақирнинг ҳам дилига қувонч бахш этади. Муҳтожлар ўзлари орзу қилган моддий имконларга етишса, бойлар зиммаларидаги бурчни адо этиш билан хушнуд бўлишади.

Рамазон – намоз ойи. Таҳажжудлар, саҳарларда ўзгача хушуъ билан ўқилган бомдодлар, беш вақт намозни масжидларда адо этишга қилинган ҳаракатлар ва оқшомнинг таровиҳ билан файзга тўлиши... Қазо, нафл намозлари...

Рамазон – силаи раҳм ойи. Қўшни ва қариндошлик ришталарини мустаҳкамлаш, кишилар бир-бирларининг ҳолидан ҳар дамгидан ҳам кўпроқ хабар оладиган мавсум.

Рамазон – савоби мақбул ҳажга тенг бўлган умра ойи. Каъба билан, Макка ва Мадина билан юзлашиб, дилдаги Саодат асри соғинчлари тафтини бир оз бўлса-да босиш фурсати. Тутилган рўза, қилинган барча ибодатлар муборак маконлар василаси билан яна-да барокатланадиган палла.

Рамазон – шайтонлар занжирбанд қилиниб, нафслар эзилган, руҳлар парвозга шайланган, кўнгиллар юмшаб, шафқатга тўлган – илоҳий раҳмат ёмғирлари ҳар жой, ҳар дилни обод қилган ой.

Ва яна Рамазон ичида минг ойдан хайрли экани хабари берилган кеча – Қадр бор. Яъни, бу кечани топган, қимматига муносиб тарзда кутиб, кузатган инсон бутун умрини ибодат билан ўтказганга тенг демак!

Балки бу сўнгги Рамазондир биз учун. Шундай бўлгач, сўкилганларимизни бутлайлик, синдирганларимизни таъмир этайлик, бузганларимизни тиклайлик. То қабрга киргунимизча тақиб қиладиган, у ерда ҳам бизни ҳисоби билан чарчатадиган, ўзи эса ортимиздагилар билан бирга қоладиган моддий юкларимизни маънавийларига алмаштирайлик. Фаришталарнинг бу муддат ичра тонгга қадар «Аллоҳу каримдан ҳожатини истаганлар борми? Борми Меҳрибон Зотдан саломатлик, шифо сўраган? Кечирилиш, афв этилиш тилаганлар борми?» деган нидоларига «лаббай» дея жавоб берайлик.

Бу муборак ойни шундай кутиб, шундай кузатайликки, Рамазон элагидан қалбу жисмимиз-ла тоза, соф ҳолатда ўтиш барчамизга насиб қилсин! 

Зумрад Фозилжон қизи

Рамазон
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Таҳоратдаги фойдалар

22.11.2024   7155   3 min.
Таҳоратдаги фойдалар

Қўлни бўғимгача ювиш фойдалари

Маълумки, биз таҳоратни икки қўлимизни ювишдан бошлаймиз. Бунинг кўплаб фойдалари бор. Инсон қўли билан турли нарсаларни ушлайди, ўзгалар билан қўл бериб кўришади. Мана шу нарса бактериянинг тарқалиши ва унинг кўпайишига сабаб бўлади. Қўл орқали юқадиган касалликларга ич терлама, дизентерия (ичбуруғ) ва гастрит кабиларни мисол қилиб келтириш мумкин.

Исломда қўлни покиза сақлаш, тирноқларни вақтида олиб, озода бўлиб юриш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг қатъий вазифаларидан саналади.

Қўл ювилганда, бармоқ учларидан нур чиқиб, қўл атрофида доира ҳосил қилади. Бунинг натижасида бизнинг ички энергиямиз ҳаракатга келади ва қўлларимиз тоза, чиройли кўриниш касб этади.

Оғизни чайиш (мазмаза) фойдалари.

Таҳоратда аввал қўлларни ювишнинг фойдаси жуда кўп. Агар қўллар яхшилаб ювилмаса, бактериялар оғиз орқали ошқозонга ўтиб, касаллик келтириб чиқаради.

Оғизни пок тутиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Унга ҳаво, озиқ-овқат ва бошқа сабаблар билан турли зарарли моддалар тушади. Агар булар вақтида тозаланмаса ёки мисвок билан покланмаса, оғизда кўплаб касалликлар, жумладан, милк ва тиш касалликлари келиб чиқади.

Таҳоратда мисвок ишлатиш суннати муаккада бўлиб, бу нарса тиббий нуқтаи назардан ҳам фойдалидир.

Замонавий илмий кашфиётлар мисвок ҳақида қуйидаги хулосаларга келди:

– арок дарахтидан олинадиган мисвок таркибида кўп миқдорда фторид бўлиб, бу модда тиш чиришининг олдини олишда катта аҳамиятга эга;

– мисвок эмал ва милкларга зарар бермаган ҳолда тишларни муваффақиятли тозалайди ва оқартиради;

– мисвок таркибидаги табиий антисептиклар оғиздаги зарарли микроорганизмларга қирон келтиради;

– мисвок таркибидаги фтор моддаси тишларнинг кариесга йўлқишининг олдини олади;

– хлор моддасига эга бўлгани сабабли тишлардан турли ранг ва доғларни кеткизади;

– ошловчи кислота (дубилъная кислота) милкни касалликлардан сақлайди;

– хлорид моддаси ҳар хил тошма ва доғларнинг кетишига ёрдам беради;

– мисвок таркибидаги силикат моддаси тишларни оқартиради;

– мисвокдаги баъзи моддалар оғиз саратони ва чиришнинг олдини олади;

– фарфор моддаси тишни чиритувчи бактериялардан ҳимоя қилади;

– мисвокдаги хушбўй ёғ сўлак ажралиб чиқишини (саливация ) кўпайтиради ва натижада ксеростомия  касаллигининг олди олинади;

– мисвок умумий шамоллашнинг оддий давосидир;

– гингивит  касаллигини камайтиради;

– арок дарахти экстракти билан оғиз чайилса, оғиздаги бактериялар 75% гача камайиши ўз тасдиғини топди. Мисвок билан тозалаганда ҳам шу натижага эришилади;

– милк қонашининг олдини олади;

– Мисрда олиб борилган изланишларда маълум бўлишича, мисвок билан оғиз тозалангач, унинг қолдиқлари икки кунгача (!) бактерияларни ўлдириш хусусиятини сақлаб қолар экан;

 

Одилхон қори Юнусхон ўғли 

Мақолалар