Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
16 Январ, 2025   |   16 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:46
Пешин
12:38
Аср
15:39
Шом
17:23
Хуфтон
18:41
Bismillah
16 Январ, 2025, 16 Ражаб, 1446

Беморлик гуноҳларга каффорот

18.05.2017   7250   3 min.
Беморлик гуноҳларга каффорот

Инсонлар ҳаётида бўлиб турадиган турли офат ва беморликларнинг содир бўлиши, буларнинг ҳаммаси Аллоҳ таоло томонидан бандаларига бўладиган синовдир.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қилганлар:

“Аллоҳ таоло қайси  бандасига яхшиликни раво кўрса, ўшанга бирор мусибатни юборади” (Бухорий ривояти).

Солиҳ кишига  турли  хасталиклар, маҳзунлик, ғам-ташвишларнинг етиб туриши Аллоҳ таолонинг унга яхшиликни ирода қилганидир. Бундай кишилар учун турли ташвишларнинг етиши уларнинг гуноҳларининг каффоротидир.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

“Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам:

“Мусулмонга қай бир мусибат – ҳорғинликми, беморликми, ташвишми, маҳзунликми, озорми, ғам-ғуссами, ҳаттоки тикан киришими – етадиган

ўлса, албатта, Аллоҳ улар ила унинг хатоларини каффорот қилур”,  дедилар” (Бухорий ва Муслим ривояти).

Ислом хасталикларни асосан тиб орқали, баъзи руҳий муолажага эҳтиёжлари борларни Қуръони карим  оятлари ила муолажа қилишга амр этган. Ҳар қандай хасталикда аввало шу соҳанинг мутахассисларига мурожаат қилинади.

Лекин афсуски, тиб фани муваффақиятли равишда, тараққиёт чўққиларига эришиб келаётган ушбу замонимизда беморлиги сабаб баъзи инсонлар сохта табибларга ёки фолбинларга мурожат қилишади. Аҳоли ўрталарида иш кўраётган  сохта табиблар, фолбин-ромчилар содда кишиларни лақиллатиб, ўз манфаатлари йўлида, осонликча   бойлик   орттириш  мақсадида  улардан  фойдаланиб   келишлари  динимиз кўрсатмаларига зиддир

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳадисларида марҳамат қиладилар:

“Кимки тиб илмидан бехабар, тажрибасиз бўлатуриб, табиблик даъвоси ила, бирор беморни даволашга киришса ва беморнинг муолажаси сабабли ўлса ёки бирор зарар топса, ундай “табиб” Аллоҳ таоло олдида марҳумнинг қонига зоминдир” (Ибн Можа ривояти).

Беморликка йўлиққан киши сабр қилади, савоб умидида бўлади ва ўзига етган хасталикни Аллоҳ таолонинг қазойи қадари деб тан олади. Бемор бўлган инсон аввало ва доимо Аллоҳ таолодан шифо сўраб, дуода бўлиши, хайр эҳсон қилиши, тавба, зикр ва тазарруъни кўпайтириши лозим. Шариатда ҳаром қилинган нарсалар билан даволанмаслик керак. Буларга тумор осиш, турли дам солинган иплар, баъзи ҳайвонларнинг тирноқ ва тишлари каби нарсаларни ўзи билан олиб юриш кабилар киради. Ушбу ишлар ширкдир.

Аксари ҳолларда, айниқса аёлларимиз орасида беморлик етганида турли фолбинларга бориш натижасида: “Сизда амал бор”, “Иссиқ-совуқ қилингансиз”, ёки  “Фотиҳани янгилаш керак, бунинг учун қора  қўчқор сўясиз, қонини танангизга сурасиз”,  каби нотўғри талқинларни ҳам учратамиз.

Бундан ташқари,   “Қўчқорнинг калла-почаси пиширилганда, қўйнинг кўзини ёлғиз фарзандлар  ейиши керак”,   “Суякнинг илигини ота фарзандига қоқиб бермаслиги керак”, “Қўчқорни калла суягини эса хонадондаги  дарахтларга илиб қўйиш назар-нафасдан асрайди”,  деб  нотўғри  талқин қилинади.

Беморлик етганида  аввало Аллоҳдангина мадад сўралади.  Мутахассис шифокорлар беморнинг тиббий муолажаларга муҳтож эмаслигини тасдиқласалар, у шаръий дуолар ва дам солиш ила даволанишга ўтиши мумкин. Бунда бемор ўзи билган Қуръони карим  сураларидан ўқиб ўзига дам солиши ёки  илмли инсондан ўзига дам солиб қўйишини илтимос қилса бўлади.

Имонли инсон ҳар қандай маҳзунлик ва беморлик Аллоҳ таоло томонидан эканлигига имон келтиради. Шу билан бирга, дардни берган Аллоҳ таолонинг Ўзи давони ҳам беришига шубҳасиз ишонади. 

Мунира АБУБАКИРОВА

Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассиси

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Желатиннинг ҳукми

14.01.2025   3209   3 min.
Желатиннинг ҳукми

Желатин – суюқ модда бўлиб, ҳозирда баъзи дори воситалирида ва озиқ-овқат маҳсулотларида ишлатилади. У ҳайвонларнинг териси ва суякларидан олинади. Агар шу ҳайвонлар шаръан гўштини ейиш мумкин бўлган жонзот бўлса, у ҳолда зарари йўқ. Аммо, у ҳозирда мусулмон  бўлмаган юртлардан келтириладиган, асбоб-ускунада шаръий сўйилмаган ҳайвонлардан олинган бўлса, қаралади. Агар желатин ҳайвон суягидан олинган бўлса ҳанафийлар наздида – жоиз. Чунки суякда ҳаёт бўлмайди. ўлимтикнинг ҳаёт нишонаси йўқ бўлган аъзолари пок ҳисобланади. Шу сабабли уларнинг олди-сотдиси ҳанафийларда жоиздир. Бироқ, желатин агар шаръий сўйилмаган ҳайвонлар терисидан олинган бўлса баъзи ҳамасирлар: "У – ҳалол, сабаби, ҳайвон терисига кимёвий ишлов берилганида унинг моҳияти ўзгариб кетади, бошқа нарсага айланиши билан ҳанафий мазҳабига кўра ҳалол, пок бўлади” дейишмоқда. Мен ўзим баъзи корхоналарда бу амалиётга гувоҳ бўлдим. Лекин, менимча бу амалиёт тери моҳиятини йўқ қилиб юборишга кифоя қилмайди. тўғри, бу ерда баъзи кимёвий амалиётлар бўлади, лекин ҳамма кимёвий амалиётлар ҳам моҳиятни ўзгартиб, бошқа нарсага айлантира олмайди. Бунга далил, гўштни пиширишда ҳам кимёвий ўзгаришлар амалга ошрилади, бироқ: “Гўштнинг моҳияти пишириш билан бошқа нарсага айланди», дейилмайди. Акс ҳолда ҳамма ҳаром қилинган гўштларни пиширгандан кейин ейиш ҳалол бўлиб қоларди. Менга шу борада мутахассис бўлган кишилар: "Желатин тайёрлаш учун териларда ўтказиладиган бу амалиётлар терининг моҳиятини йўқ қилиб юбормайди, фақат бу амалиёт териларни тозалашда ва уларни суюқ моддага айлантиришда ишлатилади", дейишди. Қаттиқ нарсаларни суюлтиришнинг ўзи унинг моҳиятини ўзгартирмайди. Шу сабабли ҳалигача терининг моҳияти йўқолиб кетиш масаласи менга аён бўлгани йўқ.

Лекин бу амалиётни кўриб, мутахассисларга мурожаат қилгандан сўнг менга маълум бўлдики, бу амалиётлар билан терининг ошланиши  ҳосил бўлади. «Ҳидоя» соҳиби айтади: “Ҳидни ва фасодни кетказувчи нарса ошловчидир”. Териларда амалга оширилаётган бу амалиётларда уни тозалаш, намлигини кетказиш учун «лиме» (теридан тукни  тўкиб юборувчи восита) ва «алкалаи» воситалари ишлатилади. Буни мутахассислар айтиб ўтишган. Бу борада яна дўстларимдан бири, шайхи сарфароз Муҳаммад ҳафизаҳуллоҳнинг илмий баҳси бор. Ўзлари фиқҳ фанидан мутахассис бўлишлари баробарида, кимё соҳасида ҳам мутахассислиги бор. У зот: "Бу амалиёт – терини ҳақиқий ошлаш бўлади, лекин у  тери моҳиятини йўқ қилолмайди" - деган хулосага келганлар.

Шаръий сўйилмаган ҳайвонларнинг суяги пок ва териси ошлаш орқали покланганидек, бу иккисидан олинган желатин ҳам пок ҳисобланади ва ҳанафийлар наздида озиқ-овқатдан бошқа нарсаларда истемол қилиш жоиз. аммо уни ейиш учун ишлатишга келсак, ҳанафийларда берилган фатвога кўра, бу – жоиз эмас. Желатинлардан олинган капсулалар билан даволаниш, бир шарт билан рухсат этилади: у ҳам бўлса, желатин чўчқа териси ёки суягидан олинмаган бўлиши керак. Бироқ даволанишдан бошқа ўринларда, модомики моҳияти йўқолиб кетмас экан, уни истеъмолидан сақланиш керак. Желатиннинг олди-сотдиси чўчқадан  олинмаган бўлса жоиз, юқорида айтиб ўтганимиздек у покдир ва ундан шариатга мувофиқ йўл билан фойдаланиш мумкин, валлоҳу  аълам. 

Ҳадис илми мактаби талабаси
Исомиддинов Жавоҳир
Муфтий Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳнинг "Фиқҳул буйуъ" китобидан таржима қилди.