Аббос Инъом Хўжа ҳижрий 1307 (1889) йили Қўқонда туғилган. 15 ёшида Қуръони каримни тўлиқ ёд олган. 16 ёшида Бухорога бориб “Мир Араб” мадрасасига ўқишга кирган. Мадрасада ҳанафий фиқҳи, тафсир, мантиқ, фалсафа ва бошқа бир неча фанларни пухта ўзлаштирган. Бухорода бир неча йил истиқомат қилган. Сўнг Самарқандга келиб “Хуртнақ” деган жойда яшаб Бухорода олган илмларини такрорлаган. Кейин Афғонистонга ўтиб Пешавор шаҳрига борган. Ўша вақтда 30 ёшда бўлган. Илмини янада ошириш мақсадида Ҳиндистонга сафар қилган. У ердаги мадрасаларнинг бирига ўқишга кириб ўқишни давом эттирган. У ерда ҳам 5 йил яшаганидан кейин Девбанддаги университетга ўқишга кириб икки йил таълим олган. Сўнг “Аҳмир” шаҳридаги бир масжидда имомлик қилиб, Қуръони каримдан уч йил дарс берган.
Иккинчи жаҳон уруши, бошланган кезларда Ҳиндистондан Бағдодга сафар қилган. У ерда олти ой давомида бир неча қироатлар бўйича таълим олган. Сўнг Шомга бориб у ерда 2 ҳафта туради ва ҳижрий 1360 (1941) йили Мадинаи Мунавварага бориб ўша ерда яшаб қолган.
Мадинада қурролар устоди Шайх Ҳасанга қироатлар бўйича таълим олиб, у кишидан бир неча қироатлар бўйича ижоза олган. Шунингдек, ҳижрий 1360 (1941) йилдан бошлаб “Мадрасатул Ўзбекия”да Қуръони карим, қироатлар ва бошқа бир неча илмлардан вафот этгунига қадар дарс берган.
Устозлари:
Шогирдлари:
Ҳафс Осим ундан Қуръони карим бўйича дарс олган бир неча қорилар мавжуд деб, уларнинг баъзиларини қуйида келтирган:
Шайх Аббос Бухорий ҳижрий 1407 (1987) йилнинг 20 декабрида Мадинаи Мунавварада вафот этган. Жанозаси пайшанба куни бомдод намозидан сўнг Масжидун Набавийда ўқилиб Бақеъ қабристонига дафн қилинган.
Тожиддинов Абдуссомад Абдулбосит ўғли
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ҳожи Имдодуллоҳ Маккий раҳматуллоҳи алайҳ бир куни илмий мажлисларида шундай дедилар: «Инсонга ҳаётда ғам, мусибат ва машаққатлар етади. Агар банда чуқурроқ ўйлаб кўрса, бу машаққат ва қийинчиликлар Аллоҳ таолонинг неъматлари эканини англайди. Масалан, беморлик ҳам бир неъмат. Фақирлик ва муҳтожлик ҳам неъмат. Қалб кўзи очиқ инсон бу нарсалар Аллоҳ таолонинг неъматлари эканини кўради. Ҳақиқатда, машаққат ва қийинчиликлар неъматдир. Аммо бизнинг қосир ақлимиз уларнинг неъмат эканини сиғдира олмайди».
Шу ўринда мусибат ва қийинчиликлар қандай қилиб неъмат бўлади? деган савол туғилади. Бу саволнинг жавоби ҳадиси шарифда келади. Унда айтилишича, Аллоҳ таоло охиратда машаққат ва мусибатларга сабр қилган бандаларига беҳисоб ажр-мукофотлар беради, ўшанда дунёда у қадар мусибатга учрамаган одамлар у бандаларни кўриб, кошки, ҳаёти дунёда бизга ҳам мусибат ва машаққатлар етганда эди, биз ҳам сабр қилган ва сабримизга мана шундай ажр-савоблар олган бўлар, бу кунда сабр қилувчилар билан бирга турар эдик, деб орзу қиладилар.
Ҳожи Имдодуллоҳ Маккий раҳматуллоҳи алайҳ шундай деб турганларида, мажлисга бир одам кириб келди. У ногирон бўлиб, турли хил дардларга мубтало эди. У келиб, Ҳожи Имдодуллоҳ Маккий раҳматуллоҳи алайҳга: «Менинг ҳаққимга дуо қилинг, Аллоҳ таоло менга бу машаққатлардан нажот берсин», деди.
Мавлоно Ашраф Али Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Биз ўша мажлисда ҳозир эдик. Ўшанда ҳайрон бўлдик, Ҳожи Имдодуллоҳ Маккий раҳматуллоҳи алайҳ бутун мусибатлар ва қийинчиликларнинг неъмат эканини айтиб турибдилар. Бу ёқда эса бу одам ўзидан машаққат ва қийинчиликларнинг кетишини истаб дуо сўраяпти. Агар бу ногирон одамдан машаққатлар кетишини сўраб дуо қилсалар, у ҳолда неъматнинг зое бўлишини сўраган бўладилар-ку? Ҳожи Имдодуллох Маккий раҳматуллоҳи алайҳ шу пайт қўлларини дуога кўтардилар ва: «Аллоҳим! Ҳақиқатда, барча мусибат ва машаққатлар неъматдир. Лекин, Аллоҳим, биз ожизмиз. Сен бизнинг ожизлигимизга назар сол ва бу машаққат неъматини саломатлик неъматига алмаштириб бер!» деб дуо қилдилар».
«Насиҳатлар гулдастаси» китобидан