Ҳазрати Айюб алайҳиссалом мубтало бўлган хасталигининг азобини тортаркан, ҳар саҳар вақтида Аллоҳ таоло ундан ҳеч қандай воситасиз ҳол-аҳвол сўраб (беморнинг зиёрати учун) лутфу карами билан: “Ҳабибим Айюб, аҳволинг қандай?” (яъни, баломизнинг келиши билан қандайсан), дер экан. Ҳазрати Айюб алайҳиссалом ўша чоқда ҳаловат хитоби иззати ила беморлигининг оғриғини унутар экан. Ўзига келиб олгандан сўнг жаноби Ҳақнинг хитобидаги лаззатнинг ғойиб бўлишидан чўчигани боис қўрқув ва қайғу ичида ҳасрат билан дардидан шикоят қила бошлар экан.
Уламолар унинг бу шикояти дарднинг оғирлигига тоб бера олмасликдан эмас, балки хитоб иззатининг калимасини яна қайта тингламоқ, ундан файз олмоқ орзуси сабабидандир, деганлар.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Кимки Аллоҳнинг ҳузурида унга нима борлигини билишни истаса, ўзида Аллоҳ учун нима борлигига қарасин».
Имом Суютий «Жомеъус соғир»да ривоят қилиб, Дорақутнийга нисбат берганлар.
Шарҳ: Банда ўзини қайси мавқеъга мос кўрса, Аллоҳ таоло ўша мақомга туширади. Банданинг қалбида Аллоҳнинг манзилати, банда қай даража Аллоҳнинг таниши, маърифати, билиши, Уни олий санаши, Уни улуғлаши қадарича бўлади. Шунингдек, банданинг қалбида Аллоҳдан ҳаё қилиши, Ундан қўрқиши, Унинг амрлари ва қайтариқларини қоим қилишдаги ҳурмати, қалбини хотиржам бўлиши, У Зотга жисми билан, руҳи ва қалби билан таслим бўлмоғи, ишларида Унинг муроқабасини ҳис этиши, Унинг зикрини ўзига лозим тутиши, неъматларига эришиш йўлида машаққатларни кўтариши, маишат роҳатини У учун тарк этишида, У ҳақдаги яхши гумони миқдорича бўлади.
Шунингдек, одамларнинг бу ўриндаги даража ва насибалари юқоридагилардан олган насибалари миқдорича бўлиб, бас, уларнинг насибалари улканроқ даража бўлади, унинг акси бўлса акси қадар бўлади.
Имом Муновийнинг «Жомеъус соғийр»га ёзган шарҳи,
«Файзул қодир»дан.