29 Апрел, 2025, 1 Зулқаъда, 1446
29 Апрел, 2025, 1 Зулқаъда, 1446
Муқаддас китобларимизда ўзга инсонларнинг сирини сақлаш, айбини яширишнинг фазилатли хислатлардан экани баён қилинган. Жумладан, агар бир киши бошқа биродарининг айбини яширса, Аллоҳ таоло унинг айбини яшириши ҳақида кўплаб ояту ҳадислар борлиги барчамизга аён.
Аллоҳ таолонинг раҳмати буюклигини қарангки, ўзгаларнинг инсоний шаънини улуғлаган бандаларининг сирини сақлаши баробарида уни авлиёлик мақомига ҳам етказиб қўяр экан. Ана шундай шарафли зотлардан бири Ҳотам ибни Унвон номи улуғ шайх Фаридуддин Атторнинг “Тазкират ул-авлиё” асари ва яна кўплаб мўътабар тазкираларда катта эҳтиром билан зикр этилган. Хусусан, ҳазрат Навоийнинг “Насойим ул-муҳаббат”ида у ҳақда бундай ёзилган:
Ҳотам Асамм қуддису сирриҳу аввалғи табақадиндур, кунияти Абу Абдураҳмон. Хуросон машойихининг қудамосидиндур. Шақиқ Балихий била суҳбат тутубдур ва Аҳмад Хузравайҳнинг устодидур. Таърих икки юз еттида Балх навоҳийсида оламдин ўтти. Дерларки, асамм эмас эрди ва бир амре воқеъ бўлдики, ани Асамм дедилар. Машойих китобин ўқуған ул кайфиятни маълум қилур. Ул дебдурки,
«Агар Худойингга осий бўлмоқчи бўлсанг, у сени кўрмайдиган жойда осий бўл, яъни Аллоҳга осий бўлмаки, ҳар ерда у сени кўради». Ва ҳам ул дебдурки, ҳар ким бу йўлға кирар, тўрт ўлумни ўзига тутмак керак: Мавти абяз – ва ул қорин очлиғидур ва мавти асвад ва ул халқ изосиға сабр қилмақдур ва мавти аҳмар – ва ул нафс мухолафатидур ва мавти ахзар – ва ул хирқаға юрунлар тикмакдур. Андин сўрдиларки, қайдин нима ерсен? Дедиким,
«Ер ва осмон хазиналари Аллоҳникидир. Лекин мунофиқлар (буни) англамаслар».
Навоий ҳазратларининг “Дерларки, асамм эмас эрди ва бир амре воқеъ бўлдики, ани Асамм дедилар”, дейиш билан кифояланиб қўя қолганига ажабланиб аслида нима воқеа юз берганини ўрганган киши у зотнинг одобининг чексизлигига яна бир бор таҳсин айтади.
Нақл қилишларича, бир киши Ҳотам ибни Унвон билан гаплашиб ўтирганида бехосдан ел чиқариб қўйибди ва уялганидан қора терга ботиб кетибди. У зот суҳбатдошини уятли ҳолатдан чиқариш учун дарҳол қўлларини қулоқларига карнай қилиб: “Қаттиқроқ гапир, қулоқларим оғир, яхши эшитмайман”, дебди. Шундан сўнг у одам енгил тортибди. Ушбу воқеадан кейин ўша одам вафот этгунига қадар Ҳотам ибни Унвон ўзини карликка солиб юрган экан. Одамлар уни ростакам кар деб ўйлагани боис “Асом” деб атай бошлабди. “Асом” арабча сўз бўлиб, тилимизда “кар, сағир” маъноларини билдирар экан.
Буни қарангки, Ҳотам Асамм биродарининг айбини яшириш учун ўзини бир неча йил карликка солиб юрибди, ҳазрат Навоий ҳам ҳаёси йўл қўймагани боис андиша қилиб воқеани очиқ баён қилмабди.
Унда биз нега сирни очдик?! Зинҳор бу ишимизни одобсизликка йўймаслигингизни илтимос қиламиз. Не бўлдики, бизнинг давримизга келиб ҳар нарсадан камчилик қидириш, ҳар кимнинг айби ёки нуқсони бўлса, уни кўпчиликнинг ўртасида муҳокама қилиш одатга айланиб қолди. Биз ҳам ҳуда-беҳуда жар солувчилар сафига кириб қолмайлик, ана шу воқеадан ибрат олайлик деган мақсадда воқеани баён этишга журъат этдик. Зеро, биз бировнинг сирини сақлар эканмиз, аслида ўзимизнинг сиримизни сақлаган бўламиз. Ҳотам Асамм айтганидек, “Аллоҳга осий бўлмоқни истасангиз, сизни кўрмайдиган бир жойга бориб исён қилинг”, мабодо топа олсангиз!..
Дамин ЖУМАҚУЛ,
журналист
100 та СИР-АСРОРЛИ ИБОРА
ёхуд
ОДАМЛАР БИЛАН
МУЛОҚОТ (оила, уй, ишхона, жамоат жойлари) ДАГИ
100 та “СЕҲРЛИ СЎЗ”
ни
УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар:
(4-қисм)
1) Ассалому алайкум!
2) Катта раҳмат Сизга!
3) Умрбод миннатдорман Сиздан!
4) Умрингиз узоқ бўлсин!
5) Хўп бўлади!
6) Минг бор узр сўрайман Сиздан!
7) Кечирасиз!..
8) Сиздан кечирим сўрайман!
9) Мендан ўтди! Узр сўрайман! Кечиринг!
10) Сиз нима десангиз – шу!
11) Сизнинг гапингиз – мен учун қонун!
12) Сизнинг гапингиз – биз учун қонун!
13) Лаббай?!?
14) Эшитаман?!?
15) Амрингизга мунтазирман!
16) Миннатдорман!
17) Жуда тўғри айтдингиз!
18) Тўғри айтасиз!
19) Гапингиз ниҳоятда тўғри!
20) Фикрингиз жуда маъқул!
21) Илтимос Сиздан, кечиринг!..
22) Илтимос, мени кечиринг!..
23) Тўғри айтдингиз!
24) Сизни жуда яхши тушуниб турибман!
25) Қўлларингиз дард кўрмасин!
26) Сизга гап йўқ!
27) Жуда чиройли!
28) Жуда-жуда маъқул!
29) Бу ҳам яхшиликка!
30) Бунда ҳам бир ҳикмат бор!..
31) Муаммо йўқ!
32) Ҳеч қандай муаммо йўқ!
33) Ҳеч қандай эътирозим йўқ!
34) Овора бўлманг!
35) Асло овора бўлманг!
36) Ҳечам овора бўлманг!
37) Сизни овора қилганим учун минг бор узр сўрайман Сиздан!
38) Ҳижолат бўлманг!
39) Яхши кунларингизда қайтарайлик!
40) Тўйларингизда қайтарайлик!
41) Доим хизматларингиздамиз!
42) Кўнглингиз тўқ бўлсин!
43) Худо хоҳласа, ҳаммаси яхши бўлади!
44) Борингизга шукр!
45) Минг бор узр!
46) Минг бор-минг бор узр!
47) Зўр чиқибди, ярашибди!
48) Минг бор-минг бор узр сўрайман сиздан!
49) Мен хато қилдим, узр, кечирасиз!
50) Айбимни тан оламан, кечирасиз!
51) Узр-узр-узр!
52) Иккинчи ундай қилмайман, кечиринг!
53) Бошқа такрорланмайди, кечирасиз!
54) Бир қошиқ қонимдан кечинг!
55) “Бунда ҳам бир ҳикмат бор...” дейилади-ю ўзи...
56) Катта илтимос Сиздан!
57) Билмай қолибман, узр, кечирасиз!
58) Ўтиниб сўрайман Сиздан!
59) Мана шу хислатингизга тан бераман-да!
60) Шу феълингизга гап йўқ-да!
61) Сиздан роса ҳам миннатдорман!
62) Ташаккурларим Сизга!
63) Эътиборингиз учун катта раҳмат Сизга!
64) Сизга катта раҳмат меҳрли эътиборингиз учун!
65) Меҳрли эътиборингиз учун Сизга катта раҳмат!
66) Сиз нима десангиз – шу!
67) Сиз қандай айтсангиз, худди шундай бўлади!
68) Бажарамиз! Хўп бўлади!
69) Зўр!
70) Жуда-жуда зўр!
71) Гап йўқ!
72) Қойил!
73) Жуда ажойиб!
74) Жуда ҳам чиройли!
75) Мутлақо гап йўқ!
76) Сизга ёқса – бўлди!
77) Сизга ёққани – бизга ёққани!
78) Ана энди кўнгилдагидай бўлди!
79) Мана энди хотиржам бўлдим!
80) Хизматингиздаман!
81) Ўзингизни эҳтиёт қилинг!
82) Доим соғ-омон бўлинг!
83) Ҳорманг!
84) Жуда хурсанд бўлдим!
85) Мен Сиздан кечирим сўрайман!
86) Зўр чиқибди!
87) Жуда ҳам зўр чиқибди!
88) Олдиндан катта раҳмат Сизга!
89) Умуман гап йўқ!
90) Гап бўлиши мумкин эмас!
91) Сизнинг ҳурматингиз биз учун чексиз!
92) Сизнинг ҳурматингиз мен учун чексиз!
93) Тарбиянгизга қойил қолдим!
94) Сизга тарбия берган Ота-онангизга минг раҳмат!
95) Тан бердим!
96) Тан бермасдан иложи йўқ!
97) Офарин!
98) Узр! Узр! Узр!
99) Мени кечиринг, илтимос Сиздан!
100) Минг-минг-минг бор кечирим сўрайман Сиздан!
Чегараси йўқ) ...
*СИЗ яна қўшишингиз мумкин...
**ЭНГ муҳими: жумлаларни ЎЗ ВАҚТИДА ва ЎЗ ЎРНИДА ишлатиш !!!
***ЭНГ асосийси: ушбу сўзлар фақат ТИЛдан эмас, балки ДИЛ (!) дан чиқсагина СИР-АСРОРЛИ ва “СЕҲРЛИ” бўлади...
Меҳрибон Парвардигоримиз ўзларимизни ҳам, фарзанд-зурриётларимизни ҳам Ўзи буюрган, Жаноби Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам тавсия этган, ўтмишда ўтганларимизнинг руҳлари шод бўладиган, халқимиз хурсанд бўладиган, ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!
Иброҳимжон домла Иномов.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 