У зот Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг фарзандлари бўлиб, 603 йили 1 Январда Маккада туғилганлар. Оналари Хадижа бинти Хувайлид розияллоҳу анҳо бўладилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам пайғамбар бўлишларидан олдин дунёга келган, У зотнинг аввалги фарзандлари ҳисобланадилар. Шунинг учун ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам “Абу Қосим” номи ила куняланган (чақирилган) лар.
У зот ҳали сутдан чиқмай туриб, бу фоний дунёдан абадийлик ҳаётига сафар қиладилар. Ривоятларга кўра У зотнинг вафот этган ёшлари борасида қуйидаги сўзлар айтилган:
“Муснадул Фирёбий” да ривоят қилинишича: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўғиллари Қосим вафот этган вақтда Хадижа бинти Хувайлид розияллоҳу анҳонинг ҳузурларига кирдилар. Қарасалар У зот розияллоҳу анҳо йиғлаётган эканлар. Ана шунда Хадижа бинти Хувайлид розияллоҳу анҳо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга: “Эй Аллоҳнинг расули! Қосим ҳали сутдан чиқмаган эди. Агар ҳеч бўлмаганда сутдан чиққанида эди, албатта бу мусибат менга, бунга нисбатан енгил бўлар эди” дедилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам У зотга: “Албатта сиз уни жаннатда ҳам эмизасиз. Агар ҳоҳласангиз Аллоҳ таоло сизга жаннатдаги уни овозини эшиттириши мумкин” дедилар. Хадижа бинти Хувайлид розияллоҳу анҳо: “Йўқ! Шарт эмас. Мен Аллоҳ ва Унинг Расулига ишонаман” дедилар.
Юқоридаги ривоятдан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг фарзандлари, У зот пайғамбар бўлганларидан сўнг вафот этгани маълум бўлади.
Тошкент ислом институти 4 курс талабаси
Абдус Сомад Абдул Босит
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Муҳаррам ойи қандай ой?
Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун?
Бу кун ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади.
Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади.
Абу Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Ашуро куни аҳли аёлига кенглик яратса, Аллоҳ унга йил бўйи кенглик яратади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Ашуро кунини Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қандай ўтказардилар?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни Ашуро куни рўзасини Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло ушбу ойнинг фазилатларидан барча мўмин-мусулмонларни тўлиқ баҳраманд этсин. Ўзининг розилигини топадиган амалларда бардавом қилсин.
Даврон НУРМУҲАММАД