09 Сентябр, 2024, 06 Рабиъул аввал, 1446
09 Сентябр, 2024, 06 Рабиъул аввал, 1446
Руқайя (розияллоҳу анҳо) Зайнаб (розияллоҳу анҳо) дан кейин дунёга келди. У ҳам ота-онасининг кўз қорачиғи эди. Руқайя (розияллоҳу анҳо) ва Умму Гулсум (розияллоҳу анҳо) икковлари худди эгизаклардек ўсдилар. Бир-бирларини жуда севардилар. Бу севги ва меҳр опалари Зайнаб узатилганидан сўнг янада кучайди. Гўё тақдир уларнинг ҳаётини муштарак бир йўлга чизгандек бир-бирларига қаттиқ боғланиб қолган эдилар.
Зайнаб (розияллоҳу анҳо) Абул Ос ибн Робиъ билан турмуш қурганидан сўнг Руқайя (розияллоҳу анҳо) ва Умму Гулсум (розияллоҳу анҳо) нинг ҳам бўйлари етиб қолди. Абу Толиб уларни биродари Абу Лаҳабнинг ўғиллари Утба ва Утайбага сўраб келди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) унга шундай жавоб бердилар: “Эй амаки, қариндошчиликни сийлайман, бироқ менга бироз муҳлат беринг. Бу масала юзасидан қизларим билан гаплашай”.
Ҳазрати Ҳадича (розияллоҳу анҳо) бу гапларни эшитиб ўйга чўмдилар. Чунки Абу Лаҳабнинг хотини Умму Жамил қаҳри қаттиқ, тили аччиқ ва ўйламай иш қиладиган хотин эканини билар эдилар. Шунинг учун қизларининг бу хонадонга келин бўлишларини хоҳламай турардилар. Бироқ фикрларини қайтармаслик учун индамадилар. Қизлари ҳам буни ҳис қилиб жим ўтирардилар. Шундай тарзда, қатий қарор қабул қилинди. Шафқатли ота қизларига баракот тилади. Уларни азиз ва жамил бўлган Аллоҳнинг паноҳига топширди.
Макка осмонида бир нур кўринди. Бутун Маккани ойдинлатиб, қоронғуликни тарқатиб юборди. Бу нур Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) нинг пайғамбарлик нури эди.
Қурайшийлар Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) хусусида аниқ бир тўхтамга келиш учун тўпландилар. Ораларидан бири: “Сиз Муҳаммаднинг ишига ҳалақит бермоқчимисиз? У ҳолда қизларини қайтариб юборинглар, у қизлари билан овора бўлиб қолади”, деди.
Абу Лаҳаб Ҳазрати Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) нинг қизлари билан оила қурган ўғилларига: “Агар Муҳаммаднинг қизларини қўймасангиз, бошим бошингизга ҳаром бўлсин”, деди.
Икки қиз ҳам оталик уйларига қайтиб келдилар.
Умму Жамил ва Абу Лаҳаб бу ишлари билан чекланиб қолмади. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) га доимий равишда азият етказавердилар.
“Абу Лаҳабнинг қўллари қуриган — ҳалок бўлгай! (Аниқки,) у қуриди — ҳалок бўлди! Мол-мулки ва касб қилиб топган нарсалари унга асқотгани йўқ! Яқинда унинг ўзи ҳам, унинг ўтин орқалаган, бўйнида пишиқ толадан (эшилган) арқон бўлган хотини ҳам (ловуллаб турган) алангали дўзахга киражак!” (Масад сураси).
Руқайя (розияллоҳу анҳо) ва Умму Гулсум (розияллоҳу анҳо) уйларидаги муҳит ўзгариб қолганини сездилар. Уйда хурсандчиликдан асар ҳам қолмагандай, ғам-қайғу буткул ҳукмрондек кўринар эди. Бироқ опа-сингил ота-оналари билан бирга бу қийинчиликларга бардош бердилар.
Қурайшийларнинг тахмини бекор бўлди, севинчлари узоққа бормади. Улар ўйлаганидек, қизларининг уйга қайтиб келиши билан Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) буюк вазифаларини адо этишдан тўхтаб қолмадилар. Аллоҳ таоло солиҳ, асл бир оилага мансуб, бой ва юмшоқ табиатли куёв берди. Бу киши Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу) насаб, мавқе ва бойликда Қурайшнинг энг олди кишиларидан эди.
Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Руқайя (розияллоҳу анҳо) ни Усмон (розияллоҳу анҳо) га никоҳладилар ва уларга баракот тилаб, Аллоҳ таолога дуо қилдилар.
Қурайш мушрикларининг мусулмонларга азиятлари янада ортди. Уларга жуда ёмон муносабатда бўла бошладилар. Шунинг учун Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) фитнага дучор бўлишмасин деб саҳобаларнинг Ҳабашистонга ҳижрат қилишларига изн бердилар.
Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу) билан завжаси Руқайя (розияллоҳу анҳо) ҳам йўл ҳозирлигини кўра бошладилар. Руқайя (розияллоҳу анҳо) нинг кўзлари ёш, калби ғам-алам билан тўла эди.
Усмон (розияллоҳу анҳу) ҳам жуда хафа эдилар. Сабрли мўмина Руқайя (розияллоҳу анҳо) унга юзланиб, таскин бериш учун: “Аллоҳ таоло биз билан ва Шу муборак Байтнинг атрофидаги тупроғимизда қолаётган кишилар билан биргадир”, деди.
Ҳазрати Усмонинг (розияллоҳу анҳу) кайғуси тарқалди. Ҳабашистон томон йўлга тушдилар.
Муҳожирлар кўп икромларга ноил бўлиб, Нажоший ҳимоясида яшадилар. Уларга истаганларидай ҳаракат ва ибодат эркинлиги берилган эди.
Бир кун Макка мушрикларининг мусулмон бўлгани ҳақида ёлғон хабар келди. Буни эшитиб, ҳасрат чекаётган баъзи муҳожирлар оилаларига қовушиш орзуси билан орқага қайтмоқчи бўлдилар.
Бир қисми эса Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қайтишга рухсат бергунларига қадар шу ерда қолишга қарор қилдилар.
Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу) ва Руқайя (розияллоҳу анҳо) ҳам Маккага қайтганлар билан бирга эдилар. Ватан тупроқларига оёқ босар-босмас, болалик ва ёшлик йиллари ўтган ерларни кўриб, уларнинг кўзлари севинч ёшларига тўлди.
Руқайя (розияллоҳу анҳо) нинг Маккада қолиши узоққа чўзилмади. Мушрикларнинг тазйиқи кундан-кун ортиб борарди. Мусулмонлар Мадинага ҳижрат этдилар. Ҳазрати Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳам улар билан бирга эдилар. Руқайя (розияллоҳу анҳо) га олам-олам қувонч келтирган ўғли Абдуллоҳ Мадинада туғилди. Руқайя (розияллоҳу анҳо) бу фарзандни ўтган кунлардаги мусибатлар бадалига берилган мукофот дея қабул этди.
Лекин мўмин киши имтиҳон қилинади, унга балолар юборилиб, синалади.
الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ
«У сизларнинг қайсиларингиз чиройлироқ — яхшироқ амал қилгувчи эканингизни имтиҳон қилиш учун ўлим ва ҳаётни яратган Зотдир. У қудратли ва мағфиратлидир» (Мулк, 2).
Гўдак ухлаётганида нимадур бир нарса юзини чақиб олди. Яраси оғирлиги учун бир неча кундан сўнг жон таслим қилди. Руқайя (розияллоҳу анҳо) бу мусибатнинг оғирлигига чидай олмади, ҳушидан кетди. Иситмаси кўтарилиб, безгакка чалинди.
Суюкли эри Усмон (розияллоҳу анҳу) унинг ёнидан ҳеч айрилмади. Ғам-қайғуни енгиллатиши учун Аллоҳ таолога тинмай дуолар қилди.
Руқайя (розияллоҳу анҳо) нинг аҳволи оғирлашиб борарди. Касаллик кучайди. Ниҳоят, дудок орасидан чиқаётган нафас узилиб қолди. Руҳ танни тарк этган эди.
Севимли ёридан айрилиб қолган Усмон (розияллоҳу анҳу) унинг аста юзини ёпар экан, Бадрдан келган чопар мусулмонларнинг зафарини эълон қилди.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Бақиъ қабристонига бориб қизлари Руқайя (розияллоҳу анҳо) нинг ҳаққига дуо қилдилар. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) нинг икки ҳижрат соҳиби бўлган қизлари Руқайя (розияллоҳу анҳо) дан Аллоҳ таоло рози бўлсин.
Манбалар асосида
Тошкент Ислом Институти 4-курс талабаси
Тожиддинов Абдуссомад Абдулбосит ўғли тайёрлади
Мамлакатимиз мустақиллигининг ўттиз уч йиллигига бағишланган тантанали маросимда баралла янграган бу пурмаъно даъват қалбимиз қўридан, онгу шууриимиздан мустаҳкам ўрин олди.
Миллий истиқлол ҳар бир халқнинг нақадар бебаҳо неъмати эканини англаш, унинг тарихий аҳамиятини чуқур ҳис қилиш учун олим ё файласуф бўлиш шарт эмас, назаримда.
Қутлуғ кунда, шонли санада Ўзбекистон мустақиллиги учун курашган ватанпарвар боболар хотирасини ёдга олишимиз, ўз халқини тараққиёт сари бошлаган жадидлар, озодлик йўлида жон фидо этган аждодларимиз сизу бизга олтин мерос қилиб қолдирган қуйма фикрларни эслашимиз табиий, албатта.
Энг улуғ, энг азиз айёмимиздаги нутқида Президент Шавкат Мирзиёев ҳам айнан улардан иқтибос келтириб, барча ота-оналарга мурожаат қилгани юрагимизнинг туб-тубигача етиб борди: “Ўғил болани ўқитсак, бир киши саводли бўлади. Қиз болани ўқитсак, бутун оила, бутун жамият билимли бўлади!”
Дарҳақиқат, бугун жамиятда мавжуд муаммоларнинг ечими, каттаю кичик томонидан тез-тез ўртага қўйиладиган саволларнинг жавоби сифатли таълимга бориб тақалаётгани ҳеч кимга сир эмас. Тараққиёт эшикларига осилган ҳар қандай қулфни очадиган калитлар ҳам айнан таълим ва тарбиядир.
Сезиб турганингиздек, бугун қисқагина тарзда бўлса ҳам эт билан тирноқ – таълим-тарбия уйғунлигининг долзарб аҳамияти хусусида сўз юритмоқчимиз. Бошқача айтганда, таълим она тилини ўрганишдан бошланса, тарбия маънавият чашмасидан том маънода озиқлангандагина тўлақонли шаклланади.
Президентимиз алоҳида таъкидлаганларидек, мактабларимизда аввало она тили ва адабиётни чуқур ўргатишга алоҳида эътибор қаратилаётгани ҳам шу фикрнинг тасдиғидир.
“Мустақилликни мустаҳкамлашда маънавий мустақиллик ҳам ғоят муҳим ўрин тутади. Унингсиз истиқлолнинг барқарорлигини таъминлашнинг имкони йўқ. Нима учун шундай? Чунки, бирор халқни йўқ қилиш учун ядровий қуроллардан, қудратли армия босқинидан ҳам кучлироқ омил бор. Бу ўша халқнинг халқлигини йўқ қилишдир. Бунга қандай эришилади? Албатта, унинг ўзлигини, маданиятини, тарихини, бир сўз билан айтганда, маънавиятини барбод қилиш билан эришилади”.
Ушбу фикрларни мен яқинда ЎзАда эълон қилинган, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази илмий ходими Анвар Бобоев қаламига мансуб мақоладан олдим. Зеро, муаллиф миллий мустақиллик ва миллий тилни муҳофаза қилиш, маънавият ва маърифатнинг ҳаётдаги ўрни, маданиятлар тўқнашуви, қадриятларнинг ғаразли талқини хусусида жўяли, энг муҳими, таъсирчан фикрларни илгари сурган.
“Дўст ачитиб гапиради” деганларидек, такрор ва такрор айтишдан толмаслик керак: истиқлолнинг узвий бўғимларидан яна бири маънавий мустақилликдир. Маънавий мустақилликка эса маърифат, эзгулик, тинчликпарварлик, бағрикенглик каби қадриятлар орқали эришилади. Байрам баҳона мавжуд муаммолар ва уларни бартараф этишга қаратилган чора-тадбирларнинг бир қисмига тўхталишдан кўзланган мақсад ҳам шу фикрни изҳор этишдан иборат эди, дея мухтасар хулоса қилади.
Айниқса, мақолада ўтган асрнинг ўрталарида фаолият кўрсатган дунёга машҳур дипломат ва разведкачи Аллен Даллеснинг ўзга мамлакат аҳолисини хуфия тарзда маънан-ахлоқан бузишга қаратилган фикрлари билан танишган кишининг эти жимирлаб, янада ҳушёр тортади. Афсуски, шунга ўхшаш “ғоялар”дан бугунги кунда ҳам турли бузғунчи кучлар фойдаланишдан тўхтагани йўқ.
Модомики, давлатимиз раҳбари мустақиллик байрами тантаналарида яна бир бор барчамизнинг эътиборимизни айни шу масалага қаратгани диққатга сазовор: “Бугунги ниҳоятда мураккаб ва таҳликали давр олдимизга янги-янги синов ва муаммоларни кўндаланг қилиб қўймоқда. Лекин... тинчликни сақлаш фақат ҳарбийларимизнинг иши бўлиб қолмаслиги керак. Бу барчамизнинг, ҳар бир Ўзбекистон фуқаросининг муқаддас бурчи бўлиши шарт. Юртнинг кучи – бирликда, қадри эса тинчликдадир”!
Куни кеча истиқлолнинг 33 йиллигини кўтаринки руҳда ўтказган халқимиз яна 25 кундан кейин таълим соҳасида фидойилик кўрсатаётган меҳрибон муаллим ва мураббийларимизнинг касб байрамини, 46 кундан сўнг Ўзбек тили байрамини нишонлаш тадоригини бошлади. Бу эса биз юқорида тилга олган маънавий мустақилликнинг бир устуни мактабу ўқитувчилар тимсолида сифатли таълим, иккинчи устуни маданияту маърифат тимсолида миллий тил муҳофазаси эканини яна ва яна ёдимизга солади.
Гавҳархон МУҚАДДАСОВА,
Солиқ қўмитаси раиси маслаҳатчиси.
ЎзА
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 