Биринчи савол: Жаннат қаерда?
Жавоб: Жаннат етти қават осмоннинг юқорисида бўлиб, у етти қават осмондан алоҳида ажрагандир, чунки қиёмат куни етти қават осмон йўқ бўлиб кетади, аммо, жаннат эса йўқ бўлмайди. Унинг шифти аршдир.
Иккинчи савол: Жаҳаннам қаерда?
Жавоб: Жаҳаннамнинг маркази етти қават ер остидадир. Сижжийн деб номланувчи жойда. У баъзи бировлар таҳмин қилганидек жаннатнинг ёнида эмас. Биз яшаётган ер биринчи қават ҳисобланса, ундан ташқари олти қават ер бор. Бу олти қават ер биз яшаётган ернинг тагида алоҳида ажратилган ҳолда мавжуддир.
Учинчи савол: Сидратул мунтаҳо нимадир?
Жавоб: Сидратул мунтаҳо азим дарахт, унинг илдизлари олтинчи осмонда бўлиб, бўйи еттинчи осмондан юқоригача чўзилгандир. Барглари филнинг қулоқларидек, меваси эса катта хумдек келади. Унга тиллодан бўлган парвона (капалаклар) келади ва у жаннатнинг ташқарисидадир. Пайғамбар саллоллоҳу алайҳи ва саллам у дарахтнинг ёнида ҳазрати Жаброил алайҳиссаломни ўзларининг ҳақиқий суратларида иккинчи маротаба кўрганлар. Ундан олдин эса Маккада Ажёд деб номланадиган жойда кўрган эдилар.
Тўртинчи савол ким улар Ҳурун ийн (оппоқ юзли катта ва чиройли кўзли ҳур қизлар)?
Жавоб: Улар мўминлар учун жаннатдаги завжалардир. Улар инсон ҳам эмас, жинлардан ҳам эмас ва фаришталардан ҳам эмасдирлар. Агар улардан бирон бирлари дунёга боқсалар машриқ билан мағриб оралиғи уларнинг зиёсидан ёришиб кетади. Ҳурун ийннинг маъноси кўзнинг қорачиғининг тим қоралигини, оқини эса оппоқлигини ва кўзларнинг чаросдек катталигини англатади.
Бешинчи савол: Ким улар ал-Вилдон ал-Мухалладун (Мангу ёш болалар)?
Жавоб: Улар жаннат аҳлининг хизматчиларидир. Улар инсон ҳам эмас, жинлардан ҳам эмас ва фаришталардан ҳам эмасдирлар. Улар жаннат аҳлининг энг қуйи даражасидагиларга хизмат қилади.
Олтинчи савол: Аъроф нима?
Жавоб: Аъроф бу жаннатнинг кенг девори бўлиб, унда яхши амаллари билан ёмон амаллари баробар бўлган мусулмонлар бир муддат қолишади, улар у ерда маълум муддат турганларидан кейин жаннатга киришади.
Еттинчи савол: Қиёмат кунининг муддати қанча?
Жавоб: Қиёмат кунининг муддати бир кун, лекин эллик минг йилга тенг бўлади. Аллоҳ таоло шундай дейди: “Фаришталар ва Руҳ (Жаброил) миқдори (муддати) эллик минг йилга тенг (бўлган) бир кунда (қиёмат кунида) Унинг ҳузурига кўтарилурлар” (Маориж-4). Ибни Аббос (р.а) деди:“Қиёмат кунида элликта турар жой бўлиб (мавқиф), ҳар бир жойнинг муддати минг йилга тенгдир”.
Муҳаммад-Акмалхон Шокиров
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Бир қиз айтади:
«Аллоҳ таоло онамни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиш муҳаббати билан сийлаган. Онамдан энг кўп эшитганим – Пайғамбаримизга салавот! Онам ҳатто овқатни ҳам салавот айтиб қилади. Уй ишларини ҳам салавот айтиб қилади, «Шундай қилсам, осон, тез бўлади», дейди. Мен касал бўлиб қолсам ҳам, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтиб юрган дуоларни ўқиб, дам солади. Дори ичираётганда ҳам тили салавотдан тўхтамайди. Шунинг учун бўлса керак, мен доим хотиржам эдим. Сал хафа бўлиб турганимни кўрса, «Расулуллоҳ cоллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтгин, Аллоҳ нажот беради», дер эди. Бу сўзларни онамдан жуда кўп эшитганим учунми, «Онам жуда ошириб юборади-да, худди бошқа оламда яшаётгандек», дер қўяр эдим.
Бир куни кайфиятим жуда тушиб кетди. Ўзимни чалғитиш нималар қилиб кўрмадим, лекин фойдаси бўлмади. Охири таслим бўлиб, йиғлай бошладим. Ғам-қайғуларимга, кўз ёшларимга ғарқ бўлиб турган эдим, онамнинг «Расулуллоҳ cоллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтгин, Аллоҳ нажот беради», деган сўзлари эсимга тушиб қолди. Шу заҳоти салавот айта бошладим. Бир маҳал қарасам, Расулуллоҳга салавот айтавериб, қайғуларим эсимдан ҳам чиқиб кетибди! Бир неча марта шундай қилганимдан кейин салавот айтсам, ғам-ташвишлар йўқ бўлишига тўлиқ ишонч ҳосил қилдим.
Ҳозир, шу сатрларни ёзаётганда ҳам салавот айтиб ёзяпман. Дугоналарим қўшиқ хиргойи қилиб, завқланиб юрган бир пайтда Аллоҳнинг марҳамати билан менинг тилим севикли Пайғамбаримизга салавот айтиш билан банд. Аллоҳ таоло менга Пайғамбаримиз cоллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишни яхши кўрадиган, қайғу-аламларимга қарши салавот ёрдамида курашишни ўргатган онани насиб қилмаганида, балки мен ҳам қўшиқ айтиб юрган бўлармидим...»
Шайх Солиҳ Муғомисий ҳафизаҳуллоҳ айтади:
«Бир куни тобим қочиб, жарроҳлар юрагимни операция қилишди. Эртаси куни жонлантириш бўлимида ётсам, бир ҳамшира хабар олиш учун кириб, томиримга уланган назорат жиҳозига қаради-ю, бирдан саросимага тушиб қолди. Олдин ҳамшира шеригини, кейин шифокорни чақирди… Нима бўлаётганини билмасам ҳам, аҳволим жиддий эканини сездим. Бирпасда тепамда ўндан ортиқ шифокору ҳамширалар тўпланиб кетишди. Кимдир зудлик билан бош шифокорни чақириш кераклигини айтди, уни ҳам чақиртиришди. У ҳам келиши билан қурилмаларга қараб, ҳамкасблари билан бир нималарни маслаҳатлаша бошлади. Кейин менга: «Шайх Солиҳ, юрагингизда қон йиғилиб қолибди. Олиб ташламаса бўлмайди. Кўкрак қафасни яна очамиз», деди. Мен калимаи шаҳодатни айтиб, бош ирғаб, розилик бердим. Жарроҳлар амалиёт хонасини тайёрлашга киришиб кетишди. Ҳамширалар ҳам менга уланган симларни узиб, тайёрлана бошлашди. Шу пайт ливанлик ҳамшира: «Шайх, салавот айтинг! Аллоҳ нажот беради», деб қолди. Унинг сўзлари қалбимга муҳрланиб қолди. Шу заҳоти: «Аллоҳумма, солли ъалаа саййидинаа Муҳаммад» деб, салавот айта бошладим.
Шу пайт қурилмаларнинг бири ўз-ўзидан ишга тушиб, овоз чиқара бошлади. Бошимни буриб қарасам, ҳозиргина тўхтаб турган қурилма ишга тушиб, ичидаги шаффоф идишга қон кела бошлабди! Мени амалиётга тайёрлаётган ҳамширалар буни кўриб, анграйиб қолишди. Сўнг биттаси ўзига келиб, бош шифокорни чақиришга югуриб кетди. Тўлиқ кийиниб олган шифокор кириб келди-ю, жиҳозни кўриб, турган жойида қотиб қолди. Сўнг яқинроқ келиб, қурилмага қараб турди-да, «Субҳаналлоҳ! Шайх Солиҳ, биз сизни қутқаришга ҳаракат қилиб турсак, Аллоҳнинг Ўзи сизни қутқариб қўйибди-ку!» деди.
Ҳозир ўша воқеани эслаб, ҳайрон қоламан. Менга «Салавот айтинг, Аллоҳ нажот беради», деган ўша ливанлик ҳамшира аёлни кўрган одам «Бу хотин умуман Худони танимаса керак», деб ўйлайди. Лекин ўша аёл менга энг қийин пайтда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишни эслатиб, мусибатлардан қутулиш эшигини очган эди».
Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.