Ҳофиз Ал-Миззий ўзининг «Таҳзиб алкамал» китобида, Ибн Жавзий «Сифату ас софва»да, Ибн Шоҳин «Ишарот фи илмилъибарот» асарида Халаф ибн Ҳишомдан ривоят қилади: «Сулайм менга шундай деб айтиб берди: «Мен Ҳамза ибн Ҳабиб аз-Зайётнинг олдига кириб, уни чаккасини ерга бериб, йиғлаб ётган ҳолда кўрдим ва: «Сендан Аллоҳнинг паноҳига қочаман!», дедим. Шунда у: «Эй, нега паноҳ сўраяпсан?! Бу кеча мен туш кўрдим: гўё қиёмат қоим бўлибди, Қуръон қорилари чақирилаётган экан. Мен ҳам ҳозир бўлганлар ичида эдим. Бир сўзловчининг ширин сўзлар билан: «Менга фақат Қуръонга амал қилганларгина киради», деяётганини эшитиб, орқага тисарилдим. Шунда ҳотифдан бир овоз менинг исмимни айтиб: «Ҳамза ибн Ҳабиб аз-Зайёт қани?», деди. Мен: «Лаббай, эй Аллоҳнинг жарчиси, лаббай», дедим. Шу пайт бир фаришта менга: «Лаббай, Аллоҳим, лаббай», дегин!», деди. Мен унинг айтганини айтдим. Кейин мени бир уйга киргизди, мен у ерда қориларнинг шовқинини эшитдим. Бу жойнинг ҳайбатидан қалтираб туриб қолдим. Шунда бир сўзловчининг: «Сенга зарари йўқ. Ўқи ва кўтарил», деганини эшитдим. Юзимни буриб қарасам, оқ дурдан бўлган бир минбарнинг олдида турибман. Унинг икки табақаси сариқ ёқутдан, зиналари яшил забаржаддан экан. Менга: «Ўқи ва кўтарил», деди. Мен унинг устига чиқдим. Кейин менга: «Анъом» сурасини ўқи!», дейилди. Мен ўқишга киришдим, бироқ кимга ўқиб бераётганимни билмасдим. Ниҳоят олтмишинчи оятгача етиб келдим. «У бандалари устидан мутлақ ғолибдир» оятига келганимда, менга: «Эй Ҳамза! Бандаларим устида мутлақ ғолиб эмасманми?» деди. «Ҳа, шундайсан», дедим. У Зот: «Тўғри айтдинг. Ўқийвер», деди. Мен ўқиб, сурани тамомладим. Яна: «Ўқи!» деди. Мен «Аъроф»ни ўқиб, ниҳоят унинг охирига келиб, саждага эгилдим. Шунда У Зот: «Сенга ўтмишдагилари етарли, сажда қилма, эй Ҳамза. Бу қироатни сенга ким ўқитди?», деди. «Сулаймон», дедим. «Тўғри айтдинг. Сулаймонга ким ўқитган?», деди. «Яҳё», дедим. «Яҳё тўғри айтибди. Яҳё кимга ўқиб берган?», деди. «Абу Абдурраҳмон Суламийга», дедим. «Абу Абдурраҳмон тўғри айтибди. Абу Абдурраҳмонга ким ўқитибди?», деди. «Набийингнинг амакисининг ўғли Алий ибн Абу Толиб», дедим. «Алий тўғри айтибди. Алийга ким ўқитибди?», деди. «Набийинг соллаллоҳу алайҳи васаллам», дедим. «Набийимга ким ўқитибди?» деди. «Жибрийл», дедим. «Жибрийлга ким ўқитибди?», деди. Мен жим қолдим. Шунда менга У Зот: «Эй Ҳамза, «Сен» деб айт», деди. Мен эса «Сен» деб айтишга журъат қила олмасдим. У Зот: «Сен» деб айт», деди. Мен: «Сен», дедим. «Рост айтдинг, эй Ҳамза! Қуръоннинг ҳаққи шуки, Мен Қуръон аҳлини албатта икром қилажакман. Айниқса, агар Қуръонга амал қилган бўлсалар. Эй Ҳамза, Қуръон Менинг каломим. Мен ҳеч кимни Қуръон аҳлини севганимдек севмаганман. Яқин кел, эй Ҳамза», деди. Мен яқин келдим. У Зот қўлини ғолияга (хушбўйликка) солдида, уни менга суртди ва: «Буни фақат сенга қилаётганим йўқ. Сендан олдинги ва кейинги сенкаби кишиларга шундай қилганман. Ким сен Қуръон ўқитганинг каби Қуръон ўқитса, фақатгина Менинг ҳузуримга келади. Ҳузуримда сенга беркитганларим бундан ҳам кўп, эй Ҳамза. Дўстларингга Менинг Қуръон аҳлига муҳаббатим қанчалар эканини ва уларга қандай муомалада бўлишимни билдир. Улар Менинг танланган, энг яхши бандаларимдир. Эй Ҳамза! Иззатим ва улуғлигимга қасамки, Қуръон тиловат қилган тилни, уни ёд олган қалбни, уни тинглаган қулоқни ва унга қараган кўзни дўзахда азобламайман», деди. Мен: «Ўзинг поксан! Ўзинг поксан! Эй Роббим!», дедим. У Зот: «Эй Ҳамза! Мусҳафга қараб ўқувчилар қани?», деди. Мен: «Ҳофизларими?» дедим. «Йўқ! Лекин уни Мен улар учун муҳофаза қиламан. Улар Менинг ҳузуримга келишганда Мен уларни ҳар бир оят учун бир даража кўтараман», деди. Ҳамза Сулаймга: «Сен энди мени йиғлаб, чаккамни тупроққа белаганим учун маломат қиласанми?», деди».
Сўнгги йилларни ўз ичига олган давр илмий ва эксперт доиралар томонидан Ўзбекистон тараққиётининг янги босқичи деб аталмоқда. Ушбу қисқа вақт ичида Ўзбекистонда турли соҳаларда амалга оширилган ислоҳотлар давлат ва жамиятнинг жадал ривожланишига эришиш, халқ фаровонлиги ва осойишталигини таъминлашга хизмат қилмоқда.
Ўтган қисқа вақт давомида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштиришга қаратилган муҳим ташаббуслар илгари сурилди. Биринчидан, 2016-йилнинг 18-октабрида Тошкентда Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ташқи ишлар вазирлари кенгаши 43-сессияси йиғилишида Ўзбекистон Президенти томонидан Самарқандда Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш ташаббуси илгари сурилди.
Иккинчидан, Ўзбекистон Республикаси Президенти 2017-йилда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида иштирок этиб, халқаро майдонда ислом динига нисбатан кузатилаётган бир ёқлама салбий муносабатга нисбатан ўзининг қатъий позициясини мухтасар ифода қилиб, жумладан шундай деди: “Биз муқаддас динимизни зўравонлик ва қон тўкиш билан бир қаторга қўядиганларни қатъий қоралаймиз ва улар билан ҳеч қачон муроса қила олмаймиз. Ислом дини бизни эзгулик ва тинчликка, асл инсоний фазилатларни асраб-авайлашга даъват этади”.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотида Ўзбекистон раҳбари жаҳон ҳамжамиятига Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказини ташкил этиш лойиҳаси ҳақида сўзлади. Ислом цивилизацияси маркази ўз ғояси ва аҳамиятига кўра бетакрор лойиҳа бўлиб, ислом динининг илмий-маънавий бойлиги, бунёдкорлик салоҳиятини намойиш этишга қаратилган.
Ғайрат РАСУЛОВ,
Ўзбекистон халқаро ислом академияси
“Ислом тарихи ва манбашунослиги ИРCИCА” кафедраси мудири