Хизмат юзасидан пойтахтимиздаги қариялар уйидан бирига бордим. У ердаги кексалар билан дилдан суҳбатлашиб, тақдирлари билан танишдим. Бир отахоннинг ўз ҳаёти ҳақида сўзлаб берган ҳикояси мени қаттиқ ўйга толдирди. Бошқаларга ҳам сабоқ, ибрат бўлар деб, уни қоғозга туширдим:
“Нуфузли ташкилотда раҳбар бўлиб ишлар эдим, – дея гап бошлади отахон, – пулим, мансабим кучидан айтганим айтган, деганим деган эди. Улфатлар билан йиғилишларимизнинг биридан яқин дўстимнинг қизини келин қилишимни айтиб, катта гапириб қўйдим. Аммо ўғлим маҳалламиздаги муаллимнинг қизига кўнгил қўйган экан. Қизнинг одобли, ҳаёли, меҳнаткаш эканини билсам-да, ўзимиздан анча паст, оддий ўқитувчининг қизини келин қилмаслигимни айтиб, уйда тўпалон, жанжал кўтардим. Дўстларим олдида субутсиз бўлишимни ўйлаб, баттар жаҳл отига миндим. Лекин ўғлимни кўндира олмадим. Муаллимнинг қизи уйимизга келин бўлиб тушди...
Келиним ҳаёли, камгап, итоаткор эди. Ҳеч қанча вақт ўтмай қайнонасининг ҳам меҳрини қозонди. Бироқ мен ҳеч жаҳлдан туша олмадим. Уйда жанжал кўтариб, барига келинимни айбдор қилардим. Тилимга келган сўкиниш, қарғиш, ҳақоратми – барисини тўкиб сочар эдим. Келин эса йиғлаганча, “Узр, дадажон” дейишдан нарига ўтмасди. Бунақа шароитда, ўғлимнинг оиласи 2-3 ойда бузилиб кетади, деб ўйлардим. Бироқ келиним сабрлироқ бўлиб чиқди.
Бир куни улар фарзанд кутаётганларидан хабар топгач, бобо бўлишимни ўйлаб севиниш ўрнига ғазабим қайнади. Келинимни қўлидан судраб, кўчага ҳайдадим.
Шундай кейин ҳам келиним қайтиб келиб, кечирим сўради. Келин эмас, қиз бўлишини айтиб ёлворди. Жаҳл иш бермаслигини тушуниб, хийла йўлига ўтдим: уни “кечирдим”, меҳрибон қайнота тусига кирдим.
Ҳар куни уйга келинимга деб ширинликлар, тансиқ таомлар кўтариб кела бошладим. Уйдагилар менга “Худо инсоф берди”, деб еру кўкка сиғишмасди. Афсуски, бу меҳрибончилик ортида катта бир тубанлик ётгани фақат Худога аён эди. Мен ўғлимнинг зурриёдини кўтариб юрган аёлга “иссиқ-совуқ”, сеҳр қилинган нарсаларни “илинаётган эдим”. Унга фақат хонангизга олиб кириб ўзингиз енг, набирам пучуқ бўлмасин, дея қаттиқ тайинлар эдим.
Англашимча, келиним нарсаларни барча билан баҳам кўрар экан. Сеҳр таъсирида аёлим ақлидан айрилди. Уни руҳий касалликлар шифохонасига ётқизишга мажбур бўлдим.
Ҳеч қанча вақт ўтмай оиламга навбатдаги фалокат яқинлашди. Ўғлим автоҳалокатга учраб, ногирон бўлиб қолди. Бу руҳий зўриқишлар натижасида келиним ҳомиласидан айрилди.
Ношукурлигим, гуноҳларим натижасидами, билмадим ишим орқага кетди. Амалимдан, мол-мулкимдан айрилдим, кўчада қолдим. Келиним ногирон ўғлимни ва мени ота уйига бошлаб борди. Қудам ҳам кўнгли кенг одам экан, ҳеч нима бўлмагандек уйидан жой берди. Бироқ у уйда яшашга виждоним йўл қўймади. Бир ҳафтадаёқ ҳеч кимга индамай уйдан бош олиб чиқиб кетдим. Кексалар уйига келиб жойлашдим. Келиним қидириб-қидириб, мана шу ергача келди. Уйга кетдик дадажон, деб ялиниб-ёлборди. У билан кетмадим. Ундан кечирим сўрар эдим. Келиним ҳозиргача, ногиронлар аравачасида ўғлимни олиб, мени кўргани келади. Уларнинг кўзига қараёлмайман. Ўзимни ухлаганга, бетобга солиб, учрашишдан қочаман.
Ҳозир келиним ишлаб, қайнонасининг, менинг дори дармонларимизни вақтида етказиб беради. Бу қилмишларимдан минг-минг пушаймон, аммо бунинг энди менга фойдаси бўлармиди...
Нилуфар САИДАКБАРОВА,
“Хадичаи Кубро” аёл-қизлар ўрта махсус
ислом билим юрти ўқитувчиси
Сўнгги пайтларда “Мазҳаб нимага керак?”, “Ўзимиз Қуръон ва суннатдан ҳукм олсак бўлмайдими?” дегувчи тоифаларга раддиялар берадиган китобларга юртимизда эҳтиёж катта эди. Алҳамдулиллаҳ, ана шу эҳтиёж ажойиб асарлар билан тўлдириб бориляпти.
Яқинда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон қори Ишматбековнинг “Ислом фиқҳи асослари. Тўрт мазҳаб имомлари” китоби чоп этилди.
Муаллиф ёзади: “Кейинги йилларда мавжуд мазҳабларни инкор этиб, уларни бидъатга чиқариб, мўмин-мусулмонлар фикрини чалғитишга уринаётган бузғунчи тоифаларнинг ғаразли ташвиқот-тарғиботларига алданиб қолиш ҳолатлари ёшларимиз ўртасида кузатилмоқда. Гўёки мазҳаблар Қуръон ва суннатга хилоф ва улардан йироқ деган даъво билан мазҳабга эргашишдан қайтаришга уринмоқдалар. Ушбу китобда мавжуд тўрт мазҳабнинг айнан Қуръон ва суннатга асослангани ва динимизнинг замонлар оша юзага келадиган муаммоларни ҳал қилишда айнан мазҳаб уламолари жорий қилган усул ва қоидаларга асосланиши ҳам баён этилган”.
Устозлардан бири Қуръон ва суннатни юқори кучланишга эга электр энергиясига қиёслаган. Тасаввур қилинг, уйингизга розетка бўла туриб, чой қайнатиш учун тефални юқори кучланишга эга электр энергиясига уламайсиз-ку, шундайми? Мабодо, шундай қилинса, оқибат қандай бўлиши ҳаммага аён. Бугун “Қуръон ва суннат турганда нега мазҳабга эргашишимиз керак?” дейдиган тоифаларнинг қилаётган ишларини худди юқоридаги ҳолатга ўхшатиш мумкин.
Араб тилини чала-чулпа билиб олиб, Қуръон илмларидан бехабар, шариатни тушунмайдиган кимсалар бир ёки бир нечта рисолани ўқиб олиб, ўзларича Қуръондан ҳукм олишга ошиқишлари жуда катта хатодир.
Иш ўз устасига топширилиши исбот талаб қилмайдиган ҳақиқатдир. Ҳ. Ишматбеков ана шу масалаларга ҳам эътибор қаратиб, ҳатто саодат асрида ҳам Набий алайҳиссалом саҳобаларнинг гапларига қулоқ солганларини келтирган.
Бадр куни жанг бошланишидан олдинроқ Набий алайҳиссалом ижтиҳод қилдилар. У зот саҳобалари билан жанг қилиш учун бир жойни белгилаб, ўша ерга тушдилар. Саҳобалардан бири Ҳаббоб ибн Мунзир Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга: “Бу жойни сизга Аллоҳ тайин қилиб бердими, ундан бошқа жойга кўчиш мумкин эмасми? Ёки бу ерни ўзингиз душманга ҳийла қўллаш учун танладингизми?” деб сўрайди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Йўқ, Аллоҳ эмас, ўзим душманга ҳийла қўллаш учун бу ерни танладим”, дейдилар. Шунда Ҳаббоб Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга бошқа жойни кўрсатиб, ўша ерда туриш ғалаба қозонишга янада қулайроқ бўлишини маслаҳат беради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унинг маслаҳатини олиб, у кўрсатган ерга кўчиб ўтишади, натижа ғалаба қозониш билан якунланади.
Хуллас, “Ислом фиқҳи асослари” китобини ҳар бир мўмин-мусулмон ўқиб чиқиши шарт бўлган китоблар сирасига киритиш мумкин.
Т.НИЗОМ