Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
04 Май, 2025   |   6 Зулқаъда, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:46
Қуёш
05:17
Пешин
12:25
Аср
17:18
Шом
19:27
Хуфтон
20:51
Bismillah
04 Май, 2025, 6 Зулқаъда, 1446

Эҳром

29.07.2016   2526   3 min.
Эҳром

Эҳром Ҳаж ва Умранинг энг биринчи амалидир.

  “Эҳром” арабча сўз бўлиб, луғатда “ҳаром қилмоқ” маъносини англатади.                               

 Юртимиздан борган зиёратчилар Мадина аҳли каби Зул-Ҳулайфада эҳром боғлайдилар.Умра (Ҳаж)да эҳромга кирган одам ўзига эҳромдан олдин ҳалол бўлган баъзи ишлар ва нарсаларни ҳаром қилган бўлади. Масалан, бошқа вақтларда ўзига хушбўй нарсаларни сепиши ҳалол эди. Эҳромга киргач, бу нарса ҳаром бўлиб қолади. Эҳром умра (ҳаж)нинг энг кўзга кўринган аломатидир. Бўлажак умра  зиёратчилари  ният қилиб эҳром киядилар. Эҳром умранинг ниятидир.

 Эҳромгa киpишдан олдин бажариладиган амаллар:

 -                     coч, тиpнoқ, мўйлaб вa oлиниши лoзим бўлгaн тyклap oлинади;

 -                     ғусл қилинади, имкони  бўлмаса, таҳорат қилинади;

 -                     икки пapчa oқ, янги ёки ювилгaн мaтoнинг биpи(изор)ни киндик ва тиззаларни қўшиб тўсадиган қилиб белга тутилади.  Иккинчиcи (ридо)ни eлкa аралаш айлантириб ўралади. Аёлларнинг эҳроми уларнинг сидирға (гулсиз мато) кийими бўлади. Улар учун махсус ранг белгиланмаган. Бaдaни вa эҳром кийимигa хyшбўй нapca cypтaди, аммо хушбўйликнинг ранги кийимда қолмаслиги керак. Сўнгра Зул-Ҳулайфада икки paкaт нaмoз ўқилади. Биринчи ракаатда “Фотиҳа”   сурасидан  кейин “Кофирун” сураси, иккинчи ракаатда эса, “Фотиҳа”дан кейин “Ихлос”  сураси ўқилади. Сўнгра ҳажнинг қайси турини адо этадиган бўлса, ўшанга мос ният қилинади.

 

 وَمَنْ شَاءَ الْإِحْرَامَ وَهُوَ شَرْطُ صِحَّةِ النُّسُكِ كَتَكْبِيرَةِ الِافْتِتَاحِ ، فَالصَّلَاةُ وَالْحَجُّ لَهُمَا تَحْرِيمٌ وَتَحْلِيلٌ.

 “Ким эҳромга киришни хоҳласа, ҳолбуки у (эҳром) намозни бошлашдаги  такбир каби ҳажни дуруст бўлиши учун шартдир. Намоз билан ҳажнинг таҳримаси ва таҳлили бор” (“Раддул мухтор”).

           ЭҲРОМГА  КИРИШДА ЎҚИЛАДИГАН  ДУОЛАР:

 Бизнинг ҳожиларимиз ҳам, умра зиёратчиларимиз ҳам  Мадинаи мунавварада тўхтаган меҳмонхонамизда ғусл қилиб, эҳром боғлаймиз. Зиёратчи Ҳажнинг қaйcи турини адо қилмoқчи бўлca, ўшaнгa мoc ният қилади. Macaлaн,

          Қиpoн ҳажининг нияти:

اللهم إني أريد العمرة والحج فيسرهما لي وتقبلهما مني

  ”Aллoҳyммa инний ypийдyл yмpатa вaл-ҳaжжa фa йaccиpҳyмa ли вa тaқoббaлҳyмa минний”

 Яъни,  Aллoҳим, мен yмpa вa ҳаж қилишни иpoдa қилaмaн, yлapни мeнгa ocoн қилгин вa қабyл эт”.

 Taмaттyъ ҳажининг умраси нияти, Ўзбекистонлик зиёратчилар таматтуъ эҳромига киради  ва қуйидагича ният қилади:

 Taмaттyъ ҳажининг умраси нияти:

 اللهم إني أريد العمرة فيسرها لي وتقبلها مني

 ”Aллoҳyммa инний ypийдyл умрата фa йaccиpҳо лий вa тaқoббaлҳо минний”.

 Яъни, “Аллоҳим, мeн yмpa қилишни иpoдa қилaмaн. Уни мeнгa ocoн қилгин вa мендан қaбyл эт”.

 Ифpoд ҳажининг нияти:

 اللهم إني أريد الحج فيسره لي وتقبله مني

 “Aллoҳyммa инний ypийдyл ҳaжжa фa йaccирҳу лий вa тaқoббaлҳy минний”.

 Яъни, “Aллoҳим, мeн ҳaж қилмoқни иpoдa қилaмaн, yни мeнгa ocoн қилгин вa мендан қaбyл эт”.

Ҳаж ва умра
Бошқа мақолалар

"Ёғочли сардоба" – Сирдарёнинг туризм салоҳиятини очувчи ноёб ёдгорлик

02.05.2025   8885   2 min.

Сирдарё вилоятида жойлашган тарихий ва маданий обидалар орасида XVI асрга тегишли "Ёғочли сардоба" алоҳида аҳамиятга эга. Бухоро хони Абдуллахон II даврида, 1580 йилда қурилган мазкур гидротехник иншоот нафақат ўтмишдан дарак беради, балки ҳозирги кунда вилоят туризм салоҳиятини ривожлантиришда муҳим аҳамият касб этмоқда. 
 

Ҳар бир тарихий обида – халқимиз тарихи ва маданиятининг гувоҳи. Мирзачўл ҳудудида жойлашган “Ёғочли сардоба” ҳам ана шундай ноёб ёдгорликлардан бўлиб, унинг меъморий тузилиши ва муҳандислик ечими ўз даврининг илғор билимларига таянилганини кўрсатади.


– Сардобанинг гумбазсимон тузилиши, 15 метрлик ички диаметри ва 12 метр баландлиги уни нафақат амалиётда самарали, балки архитектура жиҳатдан ҳам ўзига хос намуна сифатида намоён этади. Ердан икки метр баландликдаги туйнуклар, салқинликни сақловчи вентиляция тизими, симметрияли қурилиши ва девор қалинлигининг юқорига кўтарилган сари юпқалашиб бориши – буларнинг барчаси сардобанинг бетакрорлигигидан далолат беради,– дейди тарихчи-археолог Солижон Қудратов.


Сардобага арксимон кириш қисми орқали ғиштли зинапоялардан фойдаланиб тушилади. Кириш қисмидаги йўлакча устидан эса хизматчилар учун махсус хоналарга чиқиш мумкин бўлган айланма зинапоя қурилган.


Сўнгги йилларда мамлакатимизда туризмни ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратилаётган бир пайтда “Ёғочли сардоба” ҳам қайта тиклаш ишлари доирасида ўрганилмоқда. Баъзи реконструкция ишлари бошланган бўлса-да, маълум техник ва молиявий сабабларга кўра, қурилиш вақтинча тўхтаб қолган.


– Энди бу масканни тўлиқ таъмирлаб, туристик маршрутларга қўшиш, атрофида дам олиш масканлари, сув йўллари, маҳаллий ҳунармандчилик объектларини ривожлантириш режалаштирилган. Бунда давлат-хусусий шериклик асосида ёш тадбиркорларни ҳам жалб этиш кўзда тутилмоқда, – дейди Сирдарё вилоят ҳокимининг ўринбосари Шоҳруҳ Исоқулов.


“Тошкент – Самарқанд – Бухоро” магистраль йўли бўйлаб жойлашган “Ёғочли сардоба” ҳозирнинг ўзидаёқ саёҳатчилар диққатини ўзига тортмоқда. Шу боис, яқин истиқболда бу иншоот нафақат тарихий ёдгорлик, балки маданий-маърифий тадбирлар ўтказиладиган, маҳаллий ва халқаро туризмни қўллаб-қувватлайдиган муҳим марказга айланиши, шубҳасиз. 


Ғулом Примов, ЎзА мухбири

Ўзбекистон янгиликлари