Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Тавба Аллоҳ таолонинг муҳаббатига сазовор этади. “Албатта, Аллоҳ тавба қилувчиларни севади ва покланувчиларни севади” (Бақара сураси, 222-оят).
2. Нажот топишига сабаб бўлади.
“Аллоҳга барчангиз тавба қилинг, эй мўминлар! Шоядки, нажот топсангизлар” (Нур сураси, 31-оят).
3. Банданинг амаллари қабул бўлиши ва гуноҳлари афв этилишига сабаб бўлади.
“Унинг Ўзи бандаларидан тавбани қабул қилур, гуноҳларини афв этур ва нима қилаётганингизни билур” (Шўро сураси, 25-оят).
4. Жаннатга кириш ва дўзахдан нажот топишга сабаб бўлади.
“Ким тавба қилса ва иймон келтириб, амали солиҳ қилса, бас, ана ўшалар жаннатга кирурлар ва ҳеч зулм қилинмаслар” (Марям сураси, 60-оят).
5. Мағфират ва раҳматга сазовор этади.
“Гуноҳ ишларни қилганлар, ундан кейин тавба қилсалар ва иймон келтирсалар, албатта, Раббинг ундан сўнг мағфират қилгувчи ва меҳрибон Зотдир” (Аъроф сураси, 153-оят).
6. Гуноҳлар савобларга алмаштирилади.
“Улар Аллоҳ билан бирга бирор илоҳга илтижо қилмаслар. Аллоҳ (ўлдиришни) ҳаром қилган жонни ноҳақдан ўлдирмаслар. Зино қилмаслар. Ким ана шуни қилса, уқубатга дучор бўлур. Қиёмат куни унинг азоби бир неча баробар кўпайтирилур ва у(азоб)да хор бўлиб абадий қолур. Магар ким тавба қилса, иймон келтириб, солиҳ амал қилса, бас, Аллоҳ ана ўшаларнинг ёмонликларини яхшиликларга алмаштирур. Аллоҳ мағфиратли ва раҳмли Зотдир” (Фурқон сураси, 68–70-оятлар).
7. Барча яхшиликларга сазовор этади.
“Бас, агар тавба қилсангиз, у ўзингиз учун яхшидир” (Тавба сураси, 3-оят).
8. Иймон ва буюк ажрга эга бўлади.
“Магар тавба қилиб, солиҳ амаллар қилган, Аллоҳни маҳкам ушлаган ва Аллоҳ учун динга ихлос қўйганлар – ана ўшалар мўминлар ила биргадирлар. Аллоҳ, албатта, мўминларга улуғ ажр берур” (Нисо сураси, 146-оят).
9. Баракалар нозил бўлиши ва куч-қувватнинг зиёда бўлишига сабаб бўлади.
“Эй қавмим, Раббингизга истиғфор айтинг, сўнгра Унга тавба қилинг. Шунда У устингизга осмондан барака ёмғири юборади ва қувватингизга қувватни зиёда қилади. Жиноятчи бўлган ҳолингизда юз ўгириб кетманг” (Ҳуд сураси, 53-оят).
10. Тавба қилганлар ҳаққига фаришталар дуо қилади.
«Аршни кўтариб турадиганлар ва унинг атрофидагилар Раббларига ҳамд ила тасбеҳ айтурлар, Унга иймон келтирурлар ва иймон келтирганларга мағфират сўраб: “Эй Раббимиз, раҳматинг ва илминг ила ҳар бир нарсани қуршагансан, бас, тавба қилиб, йўлингга эргашганларни мағфират қилгин ва уларни дўзах азобидан сақлагин”» (Ғофир сураси, 7-оят).
11. Аллоҳнинг иродасини амалга ошириш.
“Аллоҳ сизнинг тавбангизни қабул қилишни хоҳлайдир” (Нисо сураси, 27-оят).
12. Аллоҳ таоло бандасининг тавбасидан суюнади. Пайғамбаримиз алайҳиссалом айтганлар: “Аллоҳ таоло бандаси тавба қилганда жуда қаттиқ хурсанд бўлади. Агар бирортангиз саҳрога улови билан чиқиб адашиб қолса, устига озиқаси ва суви ортилган улови қочиб кетса, уни кетидан ахтариб топа олмагач, умидсизликдан бир дарахтнинг остига келиб ўтирса ва уйқуга кетса, сўнгра кўзини очганда устига озиқаси ва суви ортилган уловини турганини кўрса, хурсанд бўлганидан қичқириб юборади” (Имом Муслим ривояти).
Демак, банда тавба қилганида Аллоҳ таоло бундан-да қаттиқроқ суюнади.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
раисининг биринчи ўринбосари
Шу йил 22 октябрь куни Париж шаҳрида ЮНЕСКО Бош қароргоҳида бўлиб ўтган ЮНЕСКО Ижроия кенгашининг 220-сессияси йиғилишида "Сунъий интеллект одоб-аҳлоқи соҳасидаги илмий тадқиқотлар учун Абу Райҳон Беруний номидаги ЮНЕСКО-Ўзбекистон мукофотини таъсис этиш тўғрисида"ги қарор ЮНЕСКО Ижроия кенгашига аъзо-давлатлар томонидан бир овоздан маъқулланди, деб хабар қилмоқда "Дунё" АА мухбири.
Мазкур мукофотни таъсис этиш ташаббуси Ўзбекистон Президенти томонидан илгари сурилган эди. Шунингдек, 2023 йил 25 августида Ўзбекистон Президентининг "Абу Райҳон Беруний номидаги ЮНЕСКО - Ўзбекистон халқаро мукофотини таъсис этишни қўллаб-қувватлаш тўғрисида"ги қарори қабул қилинди.
Мукофот сунъий идрок соҳасида одоб-ахлоқ, инклюзивлик ва маданий хилма-хилликни рағбатлантириши кўзда тутилган. Шу билан биргаликда, у жаҳон тамаддунига улкан ҳисса қўшган буюк мутафаккир ва қомусий олим Абу Райҳон Берунийнинг илмий-маърифий меросини халқаро даражада чуқур ўрганишга бўлган қизиқишни ошириш ва кенг тарғиб қилишга ҳам хизмат қилади.
Беруний номидаги халқаро мукофот Ўзбекистон ва ЮНЕСКО ўртасидаги тобора ривожланиб бораётган ҳамкорлик алоқаларида янги саҳифа очиб, нафақат ЮНЕСКО доирасида, балки бутун БМТ тизими доирасида ҳам сунъий интеллектнинг одоб-аҳлоқ қоидаларига мувофиқ ривожланишига ва ундан фойдаланишга кўмаклашувчи ҳамда ушбу соҳадаги илмий ютуқлар ва халқаро ҳамкорликни рағбатлантиришга қаратилган биринчи халқаро мукофот ҳисобланади.
Мукофот ҳар икки йилда бир маротаба учта ғолибга сунъий интеллект одоб-аҳлоқи бўйича тадқиқотларни ривожлантиришга ҳисса қўшадиган, бу соҳадаги илмий ҳамкорликни рағбатлантирадиган ва сунъий интеллект ахлоқий тамойилларининг амалий қўлланилишини намойиш қиладиган аниқ лойиҳалар ва ташаббуслар учун тақдим қилинади. Ғолиблар пул мукофоти, сертификат ҳамда медаль билан тақдирланадилар.
Беруний номидаги мукофотга номзод сифатида ЮНЕСКОга аъзо барча давлатлардан алоҳида шахслар, илмий-тадқиқот институтлари, бошқа муассасалар ва ноҳукумат ташкилотлар томонидан кўрсатилиши мумкин. Ғолиблар сунъий интеллект соҳасида катта тажриба ва мавқейга эга мустақил халқаро ҳакамлар ҳайъати тавсияси асосида аниқланади.
Абу Райҳон Беруний номидаги ЮНЕСКО-Ўзбекистон мукофотининг дастлабки ғолибларини тақдирлаш маросими 2025 йил ноябрь ойида Самарқанд шаҳрида ўтказиладиган ЮНЕСКО Бош конференциясининг 43-сессия доирасида ташкил этиш режалаштирилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати