Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
1. Тавба Аллоҳ таолонинг муҳаббатига сазовор этади. “Албатта, Аллоҳ тавба қилувчиларни севади ва покланувчиларни севади” (Бақара сураси, 222-оят).
2. Нажот топишига сабаб бўлади.
“Аллоҳга барчангиз тавба қилинг, эй мўминлар! Шоядки, нажот топсангизлар” (Нур сураси, 31-оят).
3. Банданинг амаллари қабул бўлиши ва гуноҳлари афв этилишига сабаб бўлади.
“Унинг Ўзи бандаларидан тавбани қабул қилур, гуноҳларини афв этур ва нима қилаётганингизни билур” (Шўро сураси, 25-оят).
4. Жаннатга кириш ва дўзахдан нажот топишга сабаб бўлади.
“Ким тавба қилса ва иймон келтириб, амали солиҳ қилса, бас, ана ўшалар жаннатга кирурлар ва ҳеч зулм қилинмаслар” (Марям сураси, 60-оят).
5. Мағфират ва раҳматга сазовор этади.
“Гуноҳ ишларни қилганлар, ундан кейин тавба қилсалар ва иймон келтирсалар, албатта, Раббинг ундан сўнг мағфират қилгувчи ва меҳрибон Зотдир” (Аъроф сураси, 153-оят).
6. Гуноҳлар савобларга алмаштирилади.
“Улар Аллоҳ билан бирга бирор илоҳга илтижо қилмаслар. Аллоҳ (ўлдиришни) ҳаром қилган жонни ноҳақдан ўлдирмаслар. Зино қилмаслар. Ким ана шуни қилса, уқубатга дучор бўлур. Қиёмат куни унинг азоби бир неча баробар кўпайтирилур ва у(азоб)да хор бўлиб абадий қолур. Магар ким тавба қилса, иймон келтириб, солиҳ амал қилса, бас, Аллоҳ ана ўшаларнинг ёмонликларини яхшиликларга алмаштирур. Аллоҳ мағфиратли ва раҳмли Зотдир” (Фурқон сураси, 68–70-оятлар).
7. Барча яхшиликларга сазовор этади.
“Бас, агар тавба қилсангиз, у ўзингиз учун яхшидир” (Тавба сураси, 3-оят).
8. Иймон ва буюк ажрга эга бўлади.
“Магар тавба қилиб, солиҳ амаллар қилган, Аллоҳни маҳкам ушлаган ва Аллоҳ учун динга ихлос қўйганлар – ана ўшалар мўминлар ила биргадирлар. Аллоҳ, албатта, мўминларга улуғ ажр берур” (Нисо сураси, 146-оят).
9. Баракалар нозил бўлиши ва куч-қувватнинг зиёда бўлишига сабаб бўлади.
“Эй қавмим, Раббингизга истиғфор айтинг, сўнгра Унга тавба қилинг. Шунда У устингизга осмондан барака ёмғири юборади ва қувватингизга қувватни зиёда қилади. Жиноятчи бўлган ҳолингизда юз ўгириб кетманг” (Ҳуд сураси, 53-оят).
10. Тавба қилганлар ҳаққига фаришталар дуо қилади.
«Аршни кўтариб турадиганлар ва унинг атрофидагилар Раббларига ҳамд ила тасбеҳ айтурлар, Унга иймон келтирурлар ва иймон келтирганларга мағфират сўраб: “Эй Раббимиз, раҳматинг ва илминг ила ҳар бир нарсани қуршагансан, бас, тавба қилиб, йўлингга эргашганларни мағфират қилгин ва уларни дўзах азобидан сақлагин”» (Ғофир сураси, 7-оят).
11. Аллоҳнинг иродасини амалга ошириш.
“Аллоҳ сизнинг тавбангизни қабул қилишни хоҳлайдир” (Нисо сураси, 27-оят).
12. Аллоҳ таоло бандасининг тавбасидан суюнади. Пайғамбаримиз алайҳиссалом айтганлар: “Аллоҳ таоло бандаси тавба қилганда жуда қаттиқ хурсанд бўлади. Агар бирортангиз саҳрога улови билан чиқиб адашиб қолса, устига озиқаси ва суви ортилган улови қочиб кетса, уни кетидан ахтариб топа олмагач, умидсизликдан бир дарахтнинг остига келиб ўтирса ва уйқуга кетса, сўнгра кўзини очганда устига озиқаси ва суви ортилган уловини турганини кўрса, хурсанд бўлганидан қичқириб юборади” (Имом Муслим ривояти).
Демак, банда тавба қилганида Аллоҳ таоло бундан-да қаттиқроқ суюнади.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
раисининг биринчи ўринбосари
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Мен Озарбайжонда санаторияда даволанаётган эдим. Жума куни жума намозини ўкиш учун масжидга борган эдим. Моликий мазҳабдагилар жума намозини ўқиётган экан. Шубҳаланиб қолдим. Ўқиган жумам тўғри бўлганми?
Жавоб: Умуман олганда тўрт мазҳабга эргашувчилар бир-бирларига иқтидо қилишлари жоиздир. Чунки бу тўрт мазҳаб ҳам Аҳли сунна вал-жамоанинг фиқҳий мазҳаблари бўлиб, барчаси ҳақ йўлдадир.
Шу сабабли бир мазҳабдаги киши бошқа мазҳабдаги имомга иқтидо қилиши жоиз. Лекин агар муқтадий киши имомда ўз мазҳаби бўйича намоз ва таҳоратни бузадиган амални кўрса, иқтидо қилмайди. Масалан, бадандан қон чиқиши ҳанафий мазҳабига кўра таҳоратни бузади. Моликий мазҳабида бузилмайди. Ҳанафий мазҳаби вакили моликий имомни қон чиқишига қарамай намоз ўқиётганини аниқ билса, иқтидо қилмайди. Билмаса, иқтидо қилади.
Бошқа мазҳабдаги имомга иқтидо қилиш борасидаги далилларни келтириб, эътирозларга жавоб бергандан сўнг Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ бундай хулоса қиладилар:
خلاصة الرسالة وزبدة المقالة: يجوز الاقتداء بالشافعي إذا لم يعلم يقينا منه العمل المنافي للصلاة من غير كراهة
“Рисоланинг хулосаси ва гапнинг қаймоғи шуки, модомики, намозга зид бўлган амал имомдан содир бўлгани аниқ билинмаса, шофеий мазҳабидаги кишига иқтидо қилиш кароҳиятсиз жоиздир” (“Мажмуату расоили Мулла Али Қори” китоби).
Шунга кўра, масалан, ҳанафий мазҳабидаги киши моликий мазҳабидаги имомнинг бирор аъзосидан қон оққанини аниқ кўрмаган бўлса, унга иқтидо қилиши жоиз. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.