02 Октябр, 2024, 29 Рабиъул аввал, 1446
02 Октябр, 2024, 29 Рабиъул аввал, 1446
Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти қозиси Баҳраматдин РАЗОВ билан суҳбат
– Ассалому алайкум, муҳтарам домла. Аввало, сизни масъулиятли лавозимга тайинланганингиз муносабати билан табриклайман. Аллоҳ таоло ёр ва мададкор бўлсин. Табиийки, муҳтарам муштарийларни, ўқувчиларни Қорақалпоғистонда сўнгги йилларда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотлар қизиқтиради. Сўзни шундан бошласак.
– Юртимизда диний-маърифий соҳада олиб борилаётган ислоҳот ва ўзгаришлар Қорақалпоғистонда ҳам амалий тус олаётгани барчамизга маълум. Хусусан, Нукус шаҳридаги Муҳаммад Беруний номидаги ўрта махсус ислом билим юрти ўқув дастурлари тубдан янгиланди. Талабалар учун барча шароитлар, қулайликлар ҳозирланди.
Ҳудудларда аҳолининг диний-маърифий эҳтиёжларини қондириш мақсадида хонадонларга ташриф буюрилиб, уларнинг муаммолари ўрганиляпти, хайр-эҳсонлар тарқатиляпти. Бундан ташқари, қорақалпоқ тилида диний-маърифий адабиётлар ҳам чоп этилиб, китобхонларга етказиляпти.
– Бу борадаги ишларнинг кўзга кўринарлиси эса, масжидлар фаолияти билан боғлиқ. Шундай эмасми?
– Дарҳақиқат, сўнгги йилларда юртимиз масжидлари буткул янги қиёфага кириб, намозхонлар учун барча шароитлар яратилмоқда. Сўнгги уч йилда 14 та янги масжид очилди, эскилари эса, қайта таъмирланди.
Хўжайли туманидаги “Сарышунгул” ва Нукус шаҳрида “Алланияз Қаҳарман” маҳаллаларида янги масжидлар барпо этиляпти. Қораўзак туманида “Идрис эшон”, Нукус туманида “Имоматдин эшон”, Хўжайли туманида “Муҳаммад Карим”, Амударё туманида “Ноғай эшон”, Тўрткўл туманида “Мунтук бобо”, “Шорахан” масжидларининг бинолари янгидан қуриляпти.
Буюк муфассирлардан Абдураҳмон ибн Абу Ҳотим раҳимаҳуллоҳ Хуросонга келганида у кишини талабалар қуршаб олиб, намозхонлар ёзнинг жазирамасида, қишнинг қаҳратонида қийналиб намоз ўқишларидан шикоят қилиб, масжид қуриш учун эҳсон йиғиб беришларини илтимос қилишади. Шунда буюк олим: «Эй Хуросоннинг бой, савдогар аҳли! Ким масжид қуриш учун эҳсон қилади? Зеро, Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ким Аллоҳ учун бир масжид бино қилса, гарчи у какликнинг уясичалик бўлса ҳам, Аллоҳ унга жаннатда бир уй қуриб беради” (Имом Термизий ривояти), деганлар», деди. Буни эшитган савдогарлардан бири: “Масжид қурганимнинг эвазига Аллоҳ таоло менга жаннатда уй қуриб беришига кафил бўласизми? Агар кафил бўлсангиз, бир васиқа ёзиб беринг. Масжидни ўз ҳисобимдан қуриб бераман”, деди. Шунда олим Аллоҳга таваккул қилиб, кафил бўлди ва васиқа ёзиб берди. Барча шунга гувоҳ бўлди.
Масжид қуриб битказилди. Ўша кеча Ибн Абу Ҳотим раҳимаҳуллоҳ туш кўрди. Тушида у кишига: “Аллоҳ васиқани амалга оширди. Масжидни қурган кишига жаннатда бир уй қурилганининг хушхабарини бер”, дейилди».
– Қорақалпоғистон Республикасида одамларнинг Ислом маърифатига ташналигини кўрамиз. Уларнинг эҳтиёжларини қондириш ва малакали мутахассисларни жалб қилиш бўйича қандай чоралар кўрилмоқда?
– Одамзод табиатан эътиқодга муҳтож, динга ташна қилиб яратилган. Мана шу эҳтиёж қондирилмаса, инсонлар асло саодатли умр кечира олмайдилар. Қорин тўқ бўлгани билан руҳ оч бўлса, эътиқод, ибодат ўлда-жўлда бўлса, киши чинакам бахтли бўла олмаслиги кундайин равшан.
Мана шу эҳтиёжларни Исломнинг соф ақидаси, Имом Мотуридий бобомизнинг таълимоти билан тўлдириш бугунги куннинг долзарб масалаларидан ҳисобланади. Жалолиддин Румий ҳазратларининг ушбу сўзлари ҳам бунга яққол далилдир: “Султонлар икки ракат намозда ҳис этган лаззатимни билганларида эди, салтанатнинг пар тўшакларини улоқтириб, қўшинлари билан эшигимизга келар, икки ракат намозга талабгор бўлар эдилар”.
Республикадаги жами 141 нафар мутахассис динимизнинг аҳкомларини, шариат кўрсатмаларини буюк аждодларимизнинг бой илмий меросига таянган ҳолда халқимизга етказиб бермоқда. Эътироф этиш керак, имомларимизнинг бу саъй-ҳаракатлари натижасида аҳолининг Исломга, Расулуллоҳга муҳаббати сезиларли даражада ошди. Лекин эътиқод ўғрилари, ғаламислар ҳамон изғиб юришибди. Шундай экан, биз янада ҳушёр ва огоҳ бўлишимиз шарт.
Шу боис аҳоли орасида ва таълим муассасаларида кўплаб диний-маърифий суҳбатлар ўтказиляпти. Мазкур учрашувларда ёшлар ёт ғояларга берилиб кетмаслиги учун экстремизм, терроризм ва миссионерликнинг олдини олиш бўйича ҳам тарғибот-ташвиқот ишлари олиб борилмоқда.
Айни дамда Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти тизимидаги масжидларда жами 64 нафар имом-хатиб ва 77 нафар имом ноиби фаолият юритмоқда. Шундан 24 нафари олий диний, 40 нафари ўрта диний, 77 нафар имом ноибидан 9 нафари олий диний, 68 нафари ўрта диний маълумотга эга. 2019 йилдан буён қорақалпоғистонлик 32 нафар имом-хатиб Тошкент ислом институтига модуль таълим тизими асосида ўқишга қабул қилинди. Улардан 11 нафари олий маълумотли бўлди.
– Имом-хатибларнинг ижтимоий тармоқлардаги тарғибот ишларига ҳам тўхталсангиз.
– Имом-домлалар ҳам интернет сайтларидан, ижтимоий тармоқлардан унумли фойдаланиб, халқнинг маърифатини юксалтиришга, Исломнинг соф таълимотини аҳоли, айниқса, ёшлар онгига сингдиришга бел боғлашган. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Сизлардан яхшиликка даъват этадиган, амри маъруф ва наҳйи мункар ишларини олиб борадиган (бир) уммат бўлсин! Айнан улар (охиратда) нажот топувчилардир” (Оли Имрон сураси, 104-оят), деб марҳамат қилган.
Ҳанафий мазҳаби уламолари мазкур оятга биноан амри маъруф ва наҳйи мункар билан шуғулланишни фарзи айн, яъни ҳар бир мусулмон зиммасидаги фарздир, деганлар. Жумладан, Абу Мансур Мотуридий ҳазратлари ҳам “Таъвилоту аҳлис сунна” асарида шу суранинг 110-, Моида сурасининг 79-оятлари ва бир неча ҳадиси шарифларни далил қилиб, амри маъруф, наҳйи мункар ишларини қилиш ҳар бир мусулмонга фарзи айндир, деб таъкидлаган.
Ҳақиқатан, ижтимоий тармоқларнинг, интернет сайтларининг қамрови кенг. Бу имкониятлардан фойдаланиш мақсадида Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти тизимидаги барча масжидларнинг телеграм каналлари, шаҳар ва туман марказий масжидларнинг расмий сайтлари самарали ишлаб турибди.
Бизнинг paziylet.uz расмий диний-маърифий сайтимиз ва унинг ижтимоий тармоқларида имом-хатибларимизнинг ранг-баранг чиқишлари, диний-маърифий мавзудаги мақолалар, жума мавъизалари, аудио ва видеороликлар мунтазам бериб борилмоқда.
– Аллоҳ таоло барча хайрли ишларингизда ёр ва мададкор бўлсин!
Юсуп САБУРОВ
суҳбатлашди.
Муҳтарам устоз ва мураббийлар!
Аввало, сиз, азизларни, юртимиздаги таълим-тарбия соҳаси ходимларини Ўқитувчи ва мураббийлар куни – умумхалқ байрами билан чин қалбимдан муборакбод этиб, барчангизга энг эзгу тилакларимни билдиришдан бахтиёрман.
Халқимиз ўзининг азму шижоати, бунёдкорлик салоҳияти билан Янги Ўзбекистон ва Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этаётган бугунги кунда ушбу улуғ айёмнинг моҳияти, муаллим ва устозларнинг жамиятимиз ҳаётидаги ўрни ва аҳамияти айниқса ортиб бормоқда.
Эл-юртимиз азалдан эъзозлаб келадиган ўқитувчи ва мураббийларнинг мақомини, қадр-қимматини янада юксалтириш – биз амалга ошираётган давлат сиёсатининг энг муҳим, ҳал қилувчи йўналишига айлангани
ҳам шундан далолат беради.
Зеро, донишмандлар айтганларидек, мамлакат аввало ердан ризқ-насиба ундирадиган деҳқонлар, халқни ёвдан, турли ёвузликлардан ҳимоя қиладиган аскарлар, ёш авлодга таълим ва тарбия берадиган фидойи муаллимларнинг саъй-ҳаракати билан обод ва фаровон бўлади.
Ҳурматли ватандошлар!
Кейинги йилларда миллий тараққиёт стратегиямиз асосида юртимизда таълим ва тарбия тизимида ҳам том маънода тарихий ишлар амалга оширилмоқда.
Қисқа фурсатда соҳага оид кўплаб қонун, фармон ва қарорлар қабул қилиниб, бу борадаги ҳуқуқий база мустаҳкамланди. Янгиланган Конституциямизда ўқитувчининг мақоми алоҳида белгилаб қўйилди.
Республикамизда ҳар йили янги-янги таълим масканлари барпо этилиб, уларнинг моддий-техник базаси, кадрлар салоҳияти мустаҳкамланмоқда. Дарслик ва ўқув қўлланмаларининг замон талабларига мос янги авлоди яратилмоқда.
Айниқса, мактабгача таълим тизими дунёдаги илғор тажрибалар асосида мутлақо янгича ривожланиш босқичига қадам қўйди. Юртимиздаги болалар боғчалари сони 8 баробар ошиб, салкам 38 мингтага, жумладан, нодавлат таълим муассасалари 250 тадан 29 мингтага, қамров эса 27 фоиздан 76,4 фоизга етгани ҳам бу фикрни тасдиқлайди.
Мамлакатимизда мактаб таълимини ривожлантириш умуммиллий ҳаракатга айланди. Бу ҳақда сўз юритганда, охирги етти йилда 5 мингдан зиёд мактабда, шу йилнинг ўзида эса 608 та мактабда қурилиш ва таъмирлаш ишлари бажарилганини таъкидлаш лозим.
Илк бор 530 та мактабда инклюзив таълим жорий этилди. Қорақалпоғистон Республикаси ва Хоразм вилоятида 288 минг нафардан ортиқ бошланғич синф ўқувчиларининг бепул овқатланиши йўлга қўйилди.
Хусусий сектор ривожи учун яратиб берилаётган қулай имкониятлар натижасида нодавлат мактаблар улуши 5 фоизга етгани диққатга сазовордир.
Биз инсон қадрини улуғлашга қаратилган улкан ишларимиз доирасида ўқитувчи ва мураббийлар меҳнатини муносиб баҳолаш ва рағбатлантиришга алоҳида аҳамият бермоқдамиз.
Бугунги кунда ўқитувчиларнинг иш ҳақи 2016 йилга нисбатан ўртача 2,5 марта, профессор-ўқитувчиларнинг ойлик маоши эса 4,5 карра ўсгани, октябрь ойидан педагог ходимларнинг иш ҳақи яна 15 фоизга оширилиши шу борадаги саъй-ҳаракатларимиз натижасидир.
Таълим сифатини юксалтириш мақсадида педагогларнинг малакасини ошириш бўйича ягона ва вертикал тизим яратилди. Жорий йилда ҳозирга қадар 142 нафар ўқитувчи илғор хорижий давлатларда малака ошириб қайтди. Мактаб директори лавозимига тайинлаш тизими такомиллаштирилиб, уларга менежерлик сертификатини бериш тартиби ўрнатилди.
Таълим-тарбия соҳасига берилаётган улкан эътибор туфайли ёшларимиз билим, фан ва техника, маданият ва санъат, спорт соҳаларида юксак марраларни қўлга киритаётгани барчамизни мамнун этмоқда.
Ўқувчиларимиз 2010-2016 йилларда халқаро фан олимпиадаларида 73 та медални қўлга киритган бўлса, сўнгги етти йилда 349 та, 2024 йилнинг ўзида эса 122 та медалга сазовор бўлгани ҳам биринчи навбатда сизларнинг машаққатли меҳнатингиз самарасидир.
Бу борада халқаро фан олимпиадаларида ғолибликни қўлга киритган ўқувчиларнинг устозларини рағбатлантириш тизими йўлга қўйилгани ва шу мақсадда Давлат бюджетидан 6 миллиард сўм маблағ йўналтирилгани муҳим рағбатлантирувчи омил бўлиб хизмат қилмоқда.
Ўзбекистон тарихида биринчи марта буюк алломаларимизга бағишланган халқаро фан олимпиадаларини ўтказишни бошладик. Бу эса фарзандларимиз, бутун халқимиз қалбида ғурур ва ифтихор туйғуси билан бирга, дунёда Ўзбекистоннинг маърифий нуфузини ҳам юксалтирмоқда.
Мактабда иккинчи хорижий тил ва касб-ҳунарларни ўргатиш борасида ҳам муҳим қадамлар ташланди. Жорий ўқув йилида 354 та мактабда 16 мингдан зиёд ўқувчига иккита хорижий тилни ўқитиш, 289 та мактабда 40 мингдан ортиқ ўқувчига касб-ҳунар ўргатиш
йўлга қўйилди.
Олий таълим соҳасида ҳам катта ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Қисқа муддатда юртимизда 135 та янги олийгоҳ ташкил этилиб, уларнинг умумий сони 211 тага етказилгани, тизимда қамров даражаси 4 баробардан зиёд ошиб, 9 фоиздан 38 фоизга етгани мисолида буни яққол кўриш мумкин.
Қадрли дўстлар!
Кўҳна тарих, бугунги ҳаёт тажрибаси барча муаммоларнинг ечими, саволларнинг жавоби фақат ва фақат таълимда, камолот ва бахт эшикларининг калити таълим ва тарбияда эканидан далолат беради.
Барчамиз яхши тушунамизки, ўз олдимизга қўйган буюк мақсадларга етишда – жонажон Ўзбекистонимизни эркин ва фаровон, ҳар томонлама обод мамлакатга айлантиришда соҳа ривожини янги сифат босқичига кўтариш ҳал қилувчи аҳамият касб этади.
Сизлар билан бўлиб ўтган сермазмун ва самимий мулоқотимизда бу ҳақда яна бир бор фикр алмашиб, келажак режаларимизни аниқ белгилаб олдик.
Ишончим комил, сиз, муҳтарам педагоглар, профессор-ўқитувчиларимиз таълим соҳасидаги ислоҳотларимизда янада фаол иштирок этиб, “Янги Ўзбекистон – маърифий жамият” деган олижаноб ғоямизни амалга оширишга муносиб ҳисса қўшасиз.
Ҳеч шубҳасиз, биз таълим ва тарбия тизимини янада равнақ топтириш, соҳа ходимлари учун муносиб меҳнат ва турмуш шароитларини яратиш масаласига бундан буён ҳам устувор аҳамият берамиз ва ўқитувчиликни жамиятимизда энг обрўли касблар қаторига олиб чиқамиз.
Муҳтарам устозлар!
Мана шу шукуҳли айёмда сиз, азизларни яна бир бор чин дилдан қутлаб, барчангизга сиҳат-саломатлик, оилавий бахт, эзгу ва шарафли фаолиятингизда улкан муваффақиятлар тилайман.
Ҳамиша соғ-омон бўлинг, қадрли ва меҳрибон устозлар!
Шавкат Мирзиёев,
Ўзбекистон Республикаси Президенти
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 