Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси ва ғояси билан мамлакатимизда Ислом цивилизацияси маркази мега-лойиҳаси амалга оширилмоқда. Марказ томонидан халқаро тажрибани ўрганиш мақсадида бир қатор хорижий мамлакатлар илмий марказлари, музей ва кутубхоналари ва соҳага оид идоралари билан алоқалар ўрнатилмоқда.
Ана шундай мулоқотлар доирасида Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази делегацияси Саудия Арабистони Хаж ва Умра вазирлигининг Жидда шаҳридаги қароргоҳида масъуллар билан учрашди. Делегацияни Хаж ва Умра вазирлигининг Халқаро алоқалар департаменти раҳбари ҳамда вазирнинг Жидда шаҳридаги вакили Ҳасан ибн Яҳё кутиб олди.
Самимий руҳда кечган учрашувда Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори Фирдавс Абдухолиқов ва Хаж ва Умра вазирининг Жидда шаҳридаги вакили Ҳасан ибн Яҳё ўртасида музокаралар бўлиб ўтди. Унда, бугунги кунда диний ислоҳотлар натижасида илмий тадқиқот, диний муассасалар ташкил этилгани ва бундан мақсад эса, диёримиздаги улуғ аждодларимизнинг маданий меросини тиклаш, асос солинган илмий таълим муассасаларини қайта ривожлантириш, фаолиятини ўрганиш, шу билан биргаликда халқаро ҳамкорликни йўлга қўйиш мақсад қилингани айтилди.
Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан Саудия Арабистонидаги бой илмий, тарихий аҳамиятга эга бўлган музейлар, тарихий обидалар ва ислом цивилизациясини ўзида мужассам этган масканларни ўрганиш кўзда тутилгани ҳам эътироф этилди.
Учрашувда Саудия Арабистони ва Ўзбекистоннинг дўстона муносабатлари, дипломатик алоқалари юксак даражада эканлиги тилга олинди. Хусусан, роппа-роса бир йил аввал, Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёевнинг Саудия Арабистонига қилган ташрифи ҳамкорликни янги босқичга кўтаришга ёрдам бергани ҳам таъкидланди. Шунингдек, ўтган йили сентябрь ойида Хаж ва Умра вазири Ўзбекистонда бўлиб, кўплаб янги битимлар тузилишига эришилганини эслаб ўтди.
— Президентимиз Шавкат Мирзиёев ушбу марказ музейини янги мазмун билан бойитиш бўйича бир қатор топшириқлар берган. Шу асосида, илмий жамоатчилик фикрлари ҳам ўрганиляпти, қатор қарорлар қабул қилиняпти. Халқаро тажрибани ўрганиш бўйича Президент томонидан берилган топшириқлар асосида, мана бугун Саудия Арабистонидамиз. Бир неча кун давомида делегациямизга яқиндан ёрдам бергани учун Саудия Арабистони ҳукумати, Вазир жаноблари ва барча масъулларга ўзимизнинг самимий миннатдорлигимизни билдирамиз. Музейлар фаолиятини ўрганиш, тажрибалар билан ўртоқлашиш фойдадан ҳоли бўлмади, - деди Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори ушбу вазирлик масъулларини Тошкент ва Самарқанд шаҳарларида ўтадиган халқаро конгрессга таклиф қилди. Ўз навбатида, Хаж ва Умра вазирлигининг Халқаро алоқалар департаменти раҳбари Ҳасан ибн Яҳё бу таклифни самимият билан кутиб олгани ва албатта, иштирок этишга рози эканини билдирди.
Ҳасан ибн Яҳё Ўзбекистон ва Саудия Арабистони ўртасидаги ҳамкорлик мустаҳкам экани ва ўзи ҳам Ўзбекистонда бўлган вақти Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказига ташриф буюргани, унинг очилишини интиқлик билан кутаётгани, диний-маърифий соҳада марказ музейи экспозициясини янги мазмун билан бойитишда ҳар қандай кўмакка, фикр алмашишга тайёр эканини билдирди. Айниқса, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази очилишига, музей учун Саудия Арабистони Подшоҳлиги муқаддас Каъба ёпинчиғи (кисва) бўлагини туҳфа қилиш истагини алоҳида таъкидлади. У давлатларимиз ўртасидаги уч босқичли ҳамкорликка алоҳида тўхталиб ўтди.
— Авваламбор, Саудия Арабистони ва Ўзбекистон давлатлари раҳбарлари ўртасидаги дипломатик алоқалар мавжуд. Қолаверса, иккинчи босқичда – Дин ишлари бўйича қўмита ва Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Хаж ва Умра вазирлиги ўртасида илмий алоқалар, дўстона муносабатлар яхши йўлга қўйилган. Мана энди эса, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази раҳбари бошчилигидаги делегацияни Саудия Арабистонига ташрифи эса, икки давлат раҳбарлари ўртасидаги бўлиб ўтган мулоқотларнинг амалий натижаси деса бўлади. Таъкидлаш жоиз, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказини қурилиши таҳсинга сазовор. Негаки, айнан ислом маданияти, цивилизацияси билан боғлиқ масалаларни бир марказда жам қилиш оқилона сиёсат, - деди Ҳасан ибн Яҳё.
Учрашув асносида, келгусидаги ҳамкорликнинг муҳим жиҳатлари ўзаро келишиб олинди. Ҳар икки томон ҳам ҳамкорликка очиқ эканини билдирди. Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш ва оммалаштириш бўйича бутунжаҳон жамияти томонидан нашр этилган китоб-альбоми туҳфа этилди. Самимий руҳда кечган учрашув ҳамкорликни янада янги босқичларга олиб чиқиши эътироф этилди.
cisc.uz
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳ о‘з фазли билан кимни хоҳласа то‘г‘ри ё‘лга солади, кимни хоҳласа ма’сиятдан асрайди ва офиятда сақлайди. О‘з адолати билан кимни хохласа адаштиради, кимни хоҳласа ёрдамисиз қолдиради ва имтиҳон қилади.
Яралмишларнинг барчаси унинг хоҳишида, фазли ва адолати орасида айланиб туради. Бу гапдан билинадики, бандалар Аллоҳга аслаҳ (яхши) иш қилиш вожиб дейишга ҳақли эмаслар.
Балки Аллоҳ махлуқотлар борасида хоҳлаганича тасарруф қилади. Чунки олам уни мулкидир. Молик мулкида хоҳлаганича тасарруф қила олади.
Оли Имрон сураси 43-оятида: "Аллоҳ хоҳлаганини қилади", дейилади.
Моида сураси 1-оятида: "Аллоҳ хоҳлаганига ҳукм қилади", дейилган.
Бу ерда мўтазилийларнинг гапига раддия бор. Улар Аллоҳ бандаларига энг аслаҳ* (яхши) ишни қилишни вожиб дейдилар. Уларнинг со‘зларига ко‘п оятларда очиқ-ойдин раддиялар бор.
Наҳл сураси 93-оят: "У Зот кимни хоҳласа адаштирур, кимни хоҳласа ҳидоятга ё‘ллаб қо‘юр".
Бақара сураси 26-оят: "У о‘ша билан ко‘пларни залолатга солиб қо‘яди, ко‘пчиликни ҳидоятга солиб қо‘яди".
Юнус сураси 99-оят: "Агар Роббингиз хоҳласа, ер юзидаги кишиларнинг ҳаммаси иймонга келар эди".
Наҳл сураси 9-оят: "Агар хоҳласа, албатта, ҳаммангизни ҳидоят қилган бо‘ларди".
Агар аслаҳ (яхши) иш вожиб бо‘лганда, оламда ҳеч ким куфр келтирмас, осий бо‘лмас эди. Чунки куфр ва осийлик бандалар учун аслаҳ иш эмас. Агар кимга иймонни ирода қилса, о‘зининг фазли билан бо‘лади, бандалар ҳақли бо‘лганлиги учун эмас. Кимга куфрни ирода қилса, адли билан бо‘лади, золимлиги учун эмас.
Зулм- о‘зидан бошқани мулкида тасарруф қилишдир. Аллоҳ о‘зининг мулкини тасарруф қилади.
Анбиё сураси 23-оят: "У (Аллоҳ) қилганлари борасида со‘ралмас".
Аслаҳ ишларни вожиблиги Унинг қуйидаги со‘зи билан ботил бо‘лган:
Бақара сураси 105-оят: "(У) буюк фазл эгасидир".
Устида вожиб ҳақни бажариш фазл эмас. Шунингдек, унда Муҳсин, Мун’им, Мужмил (го‘зал суратда яратувчи) ва Маннон исмлари ботил бо‘лади. Чунки унга вожиб бо‘либ турган нарсани адо этишда ҳам эҳсон, фазл, миннат бо‘лмайди.
Аслаҳ иш - банданинг хизмат қилгани учун савоб бериш муқобилидаги хизмасиз савоб бериш, яхши ишнинг муқобилидаги унданда яхшироқ ишлар тушунилади. Мисол учун банда жаннатда бо‘лиши ёки ундаги олий мақомда бо‘лиши каби икки иш ко‘ндаланг келиб қолса, Аллоҳ таолонинг зиммасига "аслаҳ" иш вожиб бо‘лади-да, уни жаннатдаги олий мартабага ко‘тариши лозим бо‘лади.
Манба: Абу Ҳафс Сирожиддин Ғазнавийнинг "Шарҳу Ақийдатил имом ат-Таҳовий китоби".
Тайёрлади: 3-курс талабаси Рахмонова.Р