Руҳ танани тарк этгач, Барзах ҳаёти бошланади. Бу ҳаёт то қиёматгача давом этади. Барзах ҳаёти қабрда бўлиб, у ё жаннат боғларидан бир боғча ёки дўзах ўраларидан бир ўрадир. Унда одамлар уч ҳолатдан бирида бўлади:
Биринчиси: тақводор мўминнинг ҳолати. Унинг олдига иккита фаришта (Мункар ва Накир) келиб, уни ўтказади ва савол бера бошлайдилар: Раббинг ким, дининг нима ва мана бу сизларга юборилган киши ким? Мўмин жавоб беради: Раббим Аллоҳ, диним Ислом, у киши пайғамбаримиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи васалламдир.
Шундан сўнг унга дўзах томонга бир эшик очилади ва: агар кофир бўлганингда мана бу жой сенинг дўзахдаги ўрнинг бўлар эди, дейилади. Сўнгра у эшик ёпилади ва абадул абад очилмайди. Сўнгра унга жаннат томондан бир эшик очилади, ундан жаннатнинг хиди келиб туради. E жаннатдаги ўрнини кўриши билан: Эй Раббим, қиёмат қоимни тезлат, қиёмат қоимни тезлат! -дейди. Шу тарзда то қиёматгача неъмат ичида қолади ва охир-оқибат жаннатга дохил бўлади.
Иккинчиси: кофир ёки мунофиқнинг ҳолати. Қабрида ўтказилади ва: Раббинг ким, дининг нима, муна бу сизларга юборилган киши ким? -деб сўралади. У эса: аа, ааа, билмайман, дейди. Шунда унга: билмайсан ҳам, ўқимагансан ҳам, дейилади ва: бошига гурзи билан бир урилади, оғриғидан қаттиқ қичқиради, унинг қичқириғини сақалайн (инсонлар ва жинлар)дан бошқа ҳамма мавжудот эшитади.
Шундан кейин унга жаннатдан бир эшик очилади ва: агар мўмин бўлганингда мана бу ер сен учун эди, дейилади. Сўнгра у эшик абадул абад очилмайдиган қилиб беркитилади. Ундан кейин дўзахдан бир эшик очилади ва ундан дўзахнинг сассиқ хиди ва қайноқ нафаси келиб туради. У эса: эй Раббим, қиёматни қоим қилма, қиёматни қоим қилма, деб ёлворади.
Учинчиси: осий ва кабира гуноҳлар қилган мўминнинг ҳолати. Уларнинг ҳолатлари турлича бўлади. Қайсиларидир оғир гуноҳларга ботган ва қайсиларидир унчалик оғир гуноҳлар қилмаган. Шунга қараб улар Аллоҳнинг машиати (хоҳишида) бўладилар. Хоҳласа азоблайди, хоҳласа мағфират қилади. Баъзилари қабрда гуноҳларига яраша маълум вақт азоблангач, сўнгра то қиёматгача қабрда роҳатда бўладилар. Баъзилари эса қабр азобидан ташқари қиёматдан кейин ҳам дўзахда азобланадилар. Гуноҳларига яраша азобланиб бўлгач, сўнгра жаннатга киритиладилар.
Аллоҳим сендан жаннатингни сўраймиз, дўзахингдан паноҳ тиламиз.
https://t.me/tuhur
Шу йил 22 октябрь куни Париж шаҳрида ЮНЕСКО Бош қароргоҳида бўлиб ўтган ЮНЕСКО Ижроия кенгашининг 220-сессияси йиғилишида "Сунъий интеллект одоб-аҳлоқи соҳасидаги илмий тадқиқотлар учун Абу Райҳон Беруний номидаги ЮНЕСКО-Ўзбекистон мукофотини таъсис этиш тўғрисида"ги қарор ЮНЕСКО Ижроия кенгашига аъзо-давлатлар томонидан бир овоздан маъқулланди, деб хабар қилмоқда "Дунё" АА мухбири.
Мазкур мукофотни таъсис этиш ташаббуси Ўзбекистон Президенти томонидан илгари сурилган эди. Шунингдек, 2023 йил 25 августида Ўзбекистон Президентининг "Абу Райҳон Беруний номидаги ЮНЕСКО - Ўзбекистон халқаро мукофотини таъсис этишни қўллаб-қувватлаш тўғрисида"ги қарори қабул қилинди.
Мукофот сунъий идрок соҳасида одоб-ахлоқ, инклюзивлик ва маданий хилма-хилликни рағбатлантириши кўзда тутилган. Шу билан биргаликда, у жаҳон тамаддунига улкан ҳисса қўшган буюк мутафаккир ва қомусий олим Абу Райҳон Берунийнинг илмий-маърифий меросини халқаро даражада чуқур ўрганишга бўлган қизиқишни ошириш ва кенг тарғиб қилишга ҳам хизмат қилади.
Беруний номидаги халқаро мукофот Ўзбекистон ва ЮНЕСКО ўртасидаги тобора ривожланиб бораётган ҳамкорлик алоқаларида янги саҳифа очиб, нафақат ЮНЕСКО доирасида, балки бутун БМТ тизими доирасида ҳам сунъий интеллектнинг одоб-аҳлоқ қоидаларига мувофиқ ривожланишига ва ундан фойдаланишга кўмаклашувчи ҳамда ушбу соҳадаги илмий ютуқлар ва халқаро ҳамкорликни рағбатлантиришга қаратилган биринчи халқаро мукофот ҳисобланади.
Мукофот ҳар икки йилда бир маротаба учта ғолибга сунъий интеллект одоб-аҳлоқи бўйича тадқиқотларни ривожлантиришга ҳисса қўшадиган, бу соҳадаги илмий ҳамкорликни рағбатлантирадиган ва сунъий интеллект ахлоқий тамойилларининг амалий қўлланилишини намойиш қиладиган аниқ лойиҳалар ва ташаббуслар учун тақдим қилинади. Ғолиблар пул мукофоти, сертификат ҳамда медаль билан тақдирланадилар.
Беруний номидаги мукофотга номзод сифатида ЮНЕСКОга аъзо барча давлатлардан алоҳида шахслар, илмий-тадқиқот институтлари, бошқа муассасалар ва ноҳукумат ташкилотлар томонидан кўрсатилиши мумкин. Ғолиблар сунъий интеллект соҳасида катта тажриба ва мавқейга эга мустақил халқаро ҳакамлар ҳайъати тавсияси асосида аниқланади.
Абу Райҳон Беруний номидаги ЮНЕСКО-Ўзбекистон мукофотининг дастлабки ғолибларини тақдирлаш маросими 2025 йил ноябрь ойида Самарқанд шаҳрида ўтказиладиган ЮНЕСКО Бош конференциясининг 43-сессия доирасида ташкил этиш режалаштирилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати