05 Октябр, 2024, 02 Рабиъус сони, 1446
05 Октябр, 2024, 02 Рабиъус сони, 1446
Аллоҳ таоло марҳамат қилади: «Аллоҳ барча жониворни сувдан яратди. Улардан қорни билан (судралиб) юрадиганлари ҳам, икки оёқда юрадиганлари ҳам, тўрт (оёқ)да юрадиганлари ҳам бордир. Аллоҳ Ўзи хоҳлаган нарсани яратур. Албатта, Аллоҳ барча нарсага қодирдир!» (Нур сураси, 45-оят). Ушбу оятда барча ҳайвонотнинг асли сув экани баён қилинган. Мазкур сувнинг тафсири ҳақида икки хил қавл бор: биринчиси, табиий сув, иккинчиси – нутфа.
“Нутфа”нинг луғавий маъноси “томчи сув” бўлиб, истилоҳда эркаклик уруғи маъносида ишлатилади. Шунга кўра, баъзи уламолар наздида оятдаги “сув”дан нутфа ирода қилинган.
Биринчи қавл тарафдорлари фикрига кўра, Аллоҳ таоло дастлаб сувни, сувдан шамол, нур, олов ва тупроқни яратган. Нурдан фаришталарни, оловдан жинларни, тупроқдан Одамни халқ қилган. Ҳайвоноту набототни ҳам сувдан яратган: «Ва барча тирик мавжудотни сувдан (пайдо) қилганимизни (кўрмадиларми?)» (Анбиё сураси, 30-оят). Барча ҳайвонлар дастлаб денгизларда яратилган. Сўнгра уларнинг баъзилари қуруқликка чиққан ва замонлар ўтиши натижасида қуруқлик табиатига мослаша борган.
Иккинчи қавл тарафдорлари фикрига кўра, Аллоҳ таоло барча халойиқни эркаклик “сув”идан яратган. Фақат баъзилари, масалан, Исо алайҳиссалом Жаброил алайҳиссаломнинг Марям ёқасига пуфлаган нафасидан, меваларнинг қуртлари эса мевалардан яратилган.
Уламолар бу оят икки хил маънога далолат қилади деганлар:
1. Бу оятда Аллоҳ таолонинг илми ва қудрати чексиз экани баён қилинган. Чунки мазкур хилма-хил ҳайвонларнинг хусусиятлари ўзларининг аслий сифатлари эмас, балки оддий сувдан ақллар ҳайратда қоладиган ана шундай нарсаларни пайдо қилган Зотнинг илми ва қудрати чексизлигини намоён қилади;
2. Бу оятда башариятнинг ожизлиги баён қилинган. Яъни, бутун башариятнинг энг оқиллари Яратувчининг барча жониворларни қандай қилиб сувдан яратганини билиш учун жамлансалар ҳам, уни асло идрок қила олмайдилар. Чунки бу яратишда аслида сувнинг ҳам, яратилган нарсалардаги унсурларнинг ҳам бирор аҳамияти йўқ, балки буларнинг барчаси Буюк Яратувчининг иродасидир. Агар У Зот хоҳлаганида, уларни сувдан эмас, бошқа нарсадан ёки ҳеч бир нарсасиз яратиши ҳам мумкин эди.
Абдулқодир АБДУРРАҲИМ,
Имом Бухорий номидаги
Тошкент ислом институти
Ақоид ва фиқҳий фанлар кафедраси доценти,
тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (РhD).
“IQNA” сайтининг “Arab News” нашрига таяниб хабар беришича, шу йил сентябрь ойи охирида Лондонда IX Жаҳон ҳалол таомлар фестивали бўлиб ўтади.
“Маҳаллий лаззатлар (таъмлар)” шиори остида ўтаётган фестивал ташкилотчилари бу йил фестивалга 20 мингдан ортиқ киши ташриф буюришига умид билдирмоқда. Бутунжаҳон ҳалол таомлар фестивали шу йилнинг 28-29 сентябрь кунлари Лондон стадионида бўлиб ўтади ва унда дунёнинг турли бурчакларидаги давлатлар вакиллари томонидан тайёрланган таомлар тақдим этилади.
Ушбу тадбирда диққат ва қатъий танланган Покистон, Туркия, Марокаш, Индонезия ва бошқа мамлакатлардан сотувчилар, ошпазлар ва озиқ-овқат дўконлари вакиллари иштирок этади.
Дастур директори Валид Жаҳонгир дунёда мусулмонлар сони ортиб бораётгани сабабли сертификатланган ҳалол маҳсулотларга талаб ортиб бораётганини қайд этди.
Валид Жаҳонгирнинг айтишича, ахлоқий, барқарор ва сифатли озиқ-овқат маҳсулотлари ва таомларга қизиқиш ортиб бораётгани нафақат мусулмон истеъмолчиларни, балки бошқа дин вакилларини ҳам ҳалол озиқ-овқатга жалб қилмоқда.
Бу йилги яна бир янгилик – мавританиялик таниқли ошпаз Шелин Пермало томонидан ўтказиладиган пазандачилик шоуси бўлиб ўтади. У ИТВ телеканалининг “Юлдузлар билан таом тайёрлаш” кўрсатувидаги чиқиши билан танилган. Ушбу интерактив пазандачилик шоусида унга бошқа таниқли ошпазлар ёрдам беришади. Тадбирда Надия Ҳусайн ва Биг Зу каби машҳур шахслар ҳамда кўплаб машҳур актёрларнинг иштирок этиши кутилмоқда.
Фестивал катта болалар майдони ва бозорини яратиш орқали ўзининг оилавий имкониятларини кенгайтирди. Шунингдек, “Бизнинг келажагимиз саломатлиги” билан ҳамкорликда жойларда кўчма клиника ташкил этилади, бу эса иштирокчиларга текширувдан ўтиш ва уларнинг соғлиғи ҳақида маълумот олиш имконини беради.
Валид Жаҳонгир қўшимча қилди: “Биз фестивалда интерфаол панеллар орқали муҳокама ва мулоқотни рағбатлантирамиз ҳамда ҳаётнинг барча қатламларидаги одамларга умумий овқатланиш, маданият ва жамият қадриятлари билан боғланиш учун жой берамиз”.
“Маҳаллий лаззатлар (таъмлар)” фестивали ҳунарманд озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларга қаратилган бўлиб, озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларга ўз маҳсулотларини янги лаззатларни кашф этмоқчи бўлган минглаб фестивал иштирокчиларига тарғиб қилиш учун платформа тақдим этади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 