Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
02 Октябр, 2024   |   29 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:03
Қуёш
06:21
Пешин
12:17
Аср
16:18
Шом
18:06
Хуфтон
19:19
Bismillah
02 Октябр, 2024, 29 Рабиъул аввал, 1446
Мақолалар

Ҳайвонлар нимадан яратилган?

21.08.2024   2925   2 min.
Ҳайвонлар нимадан яратилган?

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: «Аллоҳ барча жониворни сувдан яратди. Улардан қорни билан (судралиб) юрадиганлари ҳам, икки оёқда юрадиганлари ҳам, тўрт (оёқ)да юрадиганлари ҳам бордир. Аллоҳ Ўзи хоҳлаган нарсани яратур. Албатта, Аллоҳ барча нарсага қодирдир!» (Нур сураси, 45-оят). Ушбу оятда барча ҳайвонотнинг асли сув экани баён қилинган. Мазкур сувнинг тафсири ҳақида икки хил қавл бор: биринчиси, табиий сув, иккинчиси – нутфа. 

“Нутфа”нинг луғавий маъноси “томчи сув” бўлиб, истилоҳда эркаклик уруғи маъносида ишлатилади. Шунга кўра, баъзи уламолар наздида оятдаги “сув”дан нутфа ирода қилинган.

Биринчи қавл тарафдорлари фикрига кўра, Аллоҳ таоло дастлаб сувни, сувдан шамол, нур, олов ва тупроқни яратган. Нурдан фаришталарни, оловдан жинларни, тупроқдан Одамни халқ қилган. Ҳайвоноту набототни ҳам сувдан яратган: «Ва барча тирик мавжудотни сувдан (пайдо) қилганимизни (кўрмадиларми?)» (Анбиё сураси, 30-оят). Барча ҳайвонлар дастлаб денгизларда яратилган. Сўнгра уларнинг баъзилари қуруқликка чиққан ва замонлар ўтиши натижасида қуруқлик табиатига мослаша борган.

Иккинчи қавл тарафдорлари фикрига кўра, Аллоҳ таоло барча халойиқни эркаклик “сув”идан яратган. Фақат баъзилари, масалан, Исо алайҳиссалом Жаброил алайҳиссаломнинг Марям ёқасига пуфлаган нафасидан, меваларнинг қуртлари эса мевалардан яратилган.

Уламолар бу оят икки хил маънога далолат қилади деганлар:

1. Бу оятда Аллоҳ таолонинг илми ва қудрати чексиз экани баён қилинган. Чунки мазкур хилма-хил ҳайвонларнинг хусусиятлари ўзларининг аслий сифатлари эмас, балки оддий сувдан ақллар ҳайратда қоладиган ана шундай нарсаларни пайдо қилган Зотнинг илми ва қудрати чексизлигини намоён қилади;

2. Бу оятда башариятнинг ожизлиги баён қилинган. Яъни, бутун башариятнинг энг оқиллари Яратувчининг барча жониворларни қандай қилиб сувдан яратганини билиш учун жамлансалар ҳам, уни асло идрок қила олмайдилар. Чунки бу яратишда аслида сувнинг ҳам, яратилган нарсалардаги унсурларнинг ҳам бирор аҳамияти йўқ, балки буларнинг барчаси Буюк Яратувчининг иродасидир. Агар У Зот хоҳлаганида, уларни сувдан эмас, бошқа нарсадан ёки ҳеч бир нарсасиз яратиши ҳам мумкин эди.

Абдулқодир АБДУРРАҲИМ,

Имом Бухорий номидаги

Тошкент ислом институти

Ақоид ва фиқҳий фанлар кафедраси доценти,

 тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (РhD).

Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди 

30.09.2024   2326   2 min.
Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди 

Бугун, 30 сентябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасида Робиул аввал ойи муносабати билан Набий алайҳиссалом сийратларига бағишланган мавлиди шариф, Муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларининг “Раббоний нидолар” ва “Ёшларга насиҳатим” китоблари тақдимоти бўлиб ўтди.

Тадбир Қуръони карим тиловати ва Муфтий ҳазратларининг дуолари билан бошланди. 

Маросимда сўзга чиққан нотиқлар Ҳақ таоло диёримизга беҳисоб хайру баракаларини ёғдираётгани, сўнгги йилларда юртимизда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ишларни ота-боболаримиз юз йиллар давомида орзу қилишгани, хусусан, Робиул аввал ойида юртимиздаги масжидларда мавлидлар ўқилиши, диний таълим муассасалари сони тобора ортиб, устоз ва талабаларга энг яхши шароитлар қилиб берилаётгани, юзлаб китоблар нашр этилаётганини алоҳида таъкидладилар.  

Шунингдек, Муфтий ҳазратлари муаллифликларидаги ҳадиси қудсий ва ёшлар тарбиясига оид мазкур китобларни мутолаа қилган китобхон динимиз моҳиятини янада теран англаши, “Раббоний нидолар” ўзбек тилида  қудсий ҳадислар жамланиб, мўътабар манбалар асосида шарҳланган илк нашр экани, “Ёшларга насиҳатим” китобида ёшларга оид муҳим масалалар содда, равон ва таъсирчан услубда ёзилганига урғу қаратилди.  

Таъкидлаш жоизки, жорий “Ёшлар ва бизнесни қўллаб-қувватлаш йили”да юртимизда давлатимиз Раҳбари ташаббуси билан кўплаб хайрли ишлар амалга оширилмоқда. “Ёшларга насиҳатим” китоби ҳам ана шу ташаббусдан илҳом олиб ёзилган. 

Китобни мутолаа қилган ўқувчи ўзини буюк аждодларимизнинг вориси эканлигини тасаввур этади ҳамда уларга муносиб авлод бўлишга, билим олиб етук шахс бўлиб вояга етишишга, юртимиз равнақи ва халқимиз фаровонлиги йўлида хизмат қилишга бел боғлайди. Зеро, китобдан кўзланган асл мақсад ҳам шу аслида. 

Маросимда Робиул аввал – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам таваллуд топган ой муносабати билан Пайғамбаримизнинг ҳаёт йўллари, у зотнинг бутун умматга, барча инсониятга эзгуликда намуна эканликлари оят ва ҳадислар, мавлиди шарифлар ва турли ижодий чиқишлар орқали намоён этилди. 

Тадбир сўнггида Муфтий ҳазратлари сўзга чиқиб, сийрат ойида Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам хусни хулқларини ўрганиш ва уларни фарзандларимизга ўргатиш инсон руҳий оламини бойитиши, мазкур китоблар халқимиз, айниқса, ёшларни илм-маърифатли қилиш йўлидаги камтарона уриниш эканини изҳор этдилар. Шунингдек, мана шундай маърифий тадбирларни ўтказишдан мақсад, халқимизни, айниқса, ёшларни комил инсон қилиб тарбиялаш, илм-маърифат, таълим-тарбиясини юксалтириш ҳамда юртимиз ривожи, динимиз равнақи ва халқимиз фаровонлигига ҳисса қўшадиган муносиб авлодни тарбиялаш эканини баён этдилар.  

Қасидалар, муножотлар ва салавоти шарифлар маросимга ўзгача файз бахш этди.

Баҳриддин Хушбоқов,
Фаррух Йўлдошев (сурат),

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди  Мавлиди шариф, устозлар байрами ва китоблар тақдимоти файзли ўтди