Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
06 Октябр, 2024   |   03 Рабиъус сони, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:07
Қуёш
06:25
Пешин
12:16
Аср
16:12
Шом
17:59
Хуфтон
19:12
Bismillah
06 Октябр, 2024, 03 Рабиъус сони, 1446
Мақолалар

Бобомнинг адолати

30.08.2024   2604   2 min.
Бобомнинг адолати

Бобо-бувим ҳаётлигида қишло­ғимиздан кўпчилик турли ма­салалар юзасидан бизникига мас­лаҳат сўраб келиши ҳануз эсимда. Айниқса, қиз чиқармоқчи, ўғил уйлан­тирмоқчи бўлганларнинг аксари улардан бемаслаҳат иш қилмасди. Қариндошларнинг бирор маърака-тўйи уларсиз ўтмасди. Чунки улар бош бўлган бирор оилада гап қочмаган.

Бир куни бир ҳамқишлоғимиз қизини чиқармоқчи бўлиб маслаҳатга келди. Кимга қуда бўлаётгани айтганида, бобом уларни унча хушламади. Бувим бир сўз билан “бўлмайди” деди. Меҳмон уларнинг ўзига тўқ ва бошқа сифатларини мақтай кетди. Шундан сўнг улар “Ўзингиз биласиз, бизга маъқул эмас”, дейишди. Лекин тез орада тўй бўлиб ўтди.

Бобо-бувимнинг ҳаёт тажрибаси ўз сўзини айтди. Кўп ўтмай, ёш оила бузилди. Қуда томон “қиз тенгимиз эмас экан”, деб уйига қайтариб юборди. “Қари билганни пари билмас” деган нақл бежиз айтилмаган...

Бугун ҳам никоҳ тўйларимиз дуогўй, ёши улуғ отахону онахонлар билан бамаслаҳат қилинса, балки ажримлар камаярмиди?!.

* * *

Болалик чоғида бобо-бувиларимизнинг ўзига хос тарбия услуби бутун умр ёдда қолар­кан. Кунларнинг бирида уч ака-ука қўшни болалар билан жанжаллашиб қолдик. Улар икки киши бўлгани учун енгилди. Биз ғолиб бўлдик. Бу ишимиз бобомнинг қулоғига етгач дакки эшитдик. “Сенлар уч киши бўлиб, икки кишини урасанлар” дея адолат тушунчасидан сабоқ берганди. Бобом биз ёлғон гапирсак ёки бирор ножўя иш қилсак, бир-икки оғиз сўз билан эсдан чиқмас тарбия бериб қўярди.

Бувим кўп халқона шеъру қўшиқлар ўргатса, бобом турли калималарни ўр­гатарди. Кейин ақлимни таниб билдимки, бобом бизга бу калималарни бежиз ўргатмаган экан. Чунки улар иймон калималари бўлиб, кишини икки дунё саодатига бошловчи йўл экан.

Хўш, бугун биз ота бўлиб, фарзандла­римиз­га нимани ўргатяпмиз, қандай тарбия бер­япмиз?.

Мўмин ҚОБИЛ

Бошқа мақолалар

Ёшлар маънавиятига таҳдид

26.09.2024   2902   2 min.
Ёшлар маънавиятига таҳдид

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Ҳозирги кунда миллий қадриятларимизга таҳдид солаётган “Оммавий маданият” кўпчиликни ташвишга солмоқда. Замонавий тараққиёт ва илғор технология билан ҳамнафас бўлишлик қувонарли ҳол. Бироқ, глобаллашув жараёнларида турли ғоялар кураши, ахборот хуружлари, мафкуравий тазйиқларнинг тобора авж олаётгани ташвишланарли ҳолатдур. Бугун арзимасдек туюлган кичик хабар ҳам эртага ёшларнинг ҳаётига катта салбий таъсир қилмоқда.

Аслида, “Оммавий маданият” соясида кириб келаётган ахлоқсизлик, беҳаёлик, зўравонлик ва бузуқлик каби ёмон иллатлар дунёдаги ҳеч бир халқнинг миллий маданиятига ҳам, умумбашарий қадриятларига ҳам мос келмайди. Бизнинг ота-боболаримиз ва момоларимиз ҳаётини ўрганар эканмиз, улардан оладиган ибратларимиз ҳали анча кўп эканини ҳис қиламиз.

Ҳақиқатан ҳам, уруш ва очарчиликни бошидан кечирган бобо ва момоларимиз бизга болаликдан бошлаб нонни кўзимизга суртиб эъзозлашни ўргатганлар. Бу бизнинг буюк қадриятимизга айланган. Шу маънода, Яратганнинг бебаҳо неъматларини, ҳаётдаги ижобий ўзгаришларни қадрлаш туйғусини фарзандларимиз қалбига ёшлигидан сингдириб боришимиз зарур.

Айниқса бизнинг заминимизда туғилиб ўсган, жаҳон маданияти ва цивилизациясига ўз ҳиссаларини қўшган Имом Бухорий, Хоразмий, Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Ибн Сино, Мирзо Улуғбек ва бошқа кўплаб буюк зотларнинг авлодлари ҳеч қачон инсоний фитратга мос келмайдиган шаҳвоний туйғуларга эргашмасликлари керак.

Зеро, халқимизнинг маънавиятларига йўғрилган ор-номус, уят ва андиша, шарму-ҳаё каби тушунчалар бизнинг соф қонимизда мавж урмоқда. Уларни нобуд қилиш – бутун миллатимиз маънавиятига хиёнат бўлур. Айниқса, кексаларга ҳурмат, ота-онага эҳтиром, мардлик ва жасурлик сингари туйғуларимиз узоқ ўтмишдан бугунги кунгача ўз кўрку тароватини, миллийлигимизни кўрсатиб турадиган қадрият ва урф-одатларимиз бутун дунё халқларига ибрат бўлган. Шу маънавиятимиз замиридаги юксак инсоний ғоялар бугунги кунда ҳам бутун Ғарб халқлари томонидан эътироф этилмоқда.

Улуғбек қори ЙЎЛДОШЕВ