Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига кирсам, у зот беморликдан қийналаётган эканлар.
“Ё Аллоҳнинг Расули, сиз беморликдан қаттиқ қийналмоқдасиз-ку?!” дедим.
“Шундай. Мен беморликдан сизлардан икки кишининг қийналганича қийналаман”, дедилар.
“Сизга икки ҳисса ажр бўлиши учун шундайдир-да?” дедим.
“Шундай. Худди шундай. Қай бир мусулмонга бирор мусибат етса, бирор тикан кирса ҳам, албатта, Аллоҳ унинг сабабидан ўша банданинг ёмонликларини худди дарахт ўз баргларини тўкканидек тўкади”, дедилар у зот” (Муттафақун алайҳ).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам беморликни бошқаларга нисбатан икки ҳисса оғир кечирган эканлар. Шундай ҳолатда ҳам сабр қилишни, Аллоҳ таолонинг раҳматидан умидвор бўлиш кераклигини бизларга таълим бериб, бемор ҳолатда ҳам биз умматлар учун муборак ҳадисларини ривоят қилганлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам нафақат бемор вақтларида, балки ҳаётларининг ҳар бир даврини сабр билан ўтказардилар.
Нима учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бунчалик азиятларга сабр қилардилар, душманларнинг адабини бериб қўйсалар бўларди-ку? (Буни икки кишидан бири ўқийди).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бу азиятларга жавоб бермасликлари ва сабр қилишлари у зотнинг заиф бўлганлари ёки улардан қўрққанлари ёки улар билан тортишишдан ҳайиққанлари учун эмас, балки уларга раҳм қилганлари, кечиримлари уларга таъсир қилиб, Ҳақ йўлдан юришларини умид қилганлари сабабидан эди.
Агар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг энг хос сифатлари қайси деб сўрасангиз, албатта, бу раҳмат сифатидир. Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни айнан мана шу сифат ила мақтаган: “Биз сени фақат оламларга раҳмат қилиб юбордик” (Анбиё сураси, 107-оят),
“Аллоҳнинг раҳмати ила уларга мулойим бўлдинг. Агар қўпол, қалби қаттиқ бўлганингда, атрофингдан тарқаб кетар эдилар” (Оли Имрон сураси, 159-оят).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен лаънатловчи бўлиб эмас, раҳмат бўлиб юборилдим”, деганлар.
Даврон НУРМУҲАММАД
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Ривоят қилишларича, Абу Юсуф раҳимаҳуллоҳга Ҳотамул Асом деган зот масжидда зуҳддан маъруза қилаётган эмиш деган хабар келди. Шунда у киши шогирдларига: қани бориб эшитайликчи, нималар ҳақида гапираётган экан, деб масжидга бордилар ва Ҳотамул Асомга: “Эй йигит, менга намоз ҳақида гапириб бер”, дедилар.
Ҳотамул Асом: “Намознинг одоблари ҳақида айтиб берайми ёки унинг кайфияти ҳақида сўраяпсизми?” деди.
Абу Юсуф унинг бу гапидан таажжубга тушдилар ва ичларида: “Биз ундан битта нарсани сўрасак, у иккита нарсани айтмоқчи”, дедилар. “Майли бизга намознинг одоблари ҳақида айтиб берақол”, дедилар.
Ҳотамул Асом сўз бошлади: “Намознинг одоблари будир: Яратганнинг амрига итоат этиб ўриндан турмоқлик, савоб умидида намозгоҳга бормоқлик, ният ила намозга кирмоқлик, Аллоҳни улуғлаб такбир айтмоқлик, тартил билан қироат қилмоқлик, хушуъ ила рукуъ қилмоқ, хузуъ ила саждага йиқилмоқ, ихлос билан ташаҳҳуд айтмоқ, раҳмат тилаб салом бермоқ”, деди.
Абу Юсуф раҳимаҳуллоҳ: “Энди намознинг кайфияти ҳақида гапириб бер”, дедилар.
Ҳотамул Асом сўз бошлади: “Каъбани икки қошингиз орасига оласиз, мезонни кўз ўнгингизга келтирасиз, сирот кўпригини оёғингиз остига, ўнг ёнингизга жаннатни, чап ёнингизга дўзахни келтирасиз, ортингизда эса, ўлим фариштаси пойлаб юрибди. Ана шундан кейин намозингиз қабул бўлдими ёки рад этилдими, шуни ўйлайсиз”, деди.
Абу Юсуф сўрадилар: “Сен қачондан бери намозни шундай кайфиятда ўқийсан?”.
Ҳотамул Асом: “Йигирма йилдан бери шундай намоз ўқийман”, деб жавоб берди.
Шундан кейин Абу Юсуф раҳимаҳуллоҳ шогирдлари томон ўгирилиб: “Юринглар, бориб эллик йиллик намозимизни қайтадан қазо қилиб ўқиб оламиз”, дедилар.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ