Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
02 Октябр, 2024   |   29 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:03
Қуёш
06:21
Пешин
12:17
Аср
16:18
Шом
18:06
Хуфтон
19:19
Bismillah
02 Октябр, 2024, 29 Рабиъул аввал, 1446

Миссионерлик ҳаракати хавфи

5.09.2024   3638   7 min.
Миссионерлик ҳаракати хавфи

Албатта, ҳамду санолар Аллоҳникидир! Биз У зотни мақтаймиз. У зотдан мадад ва мағфират сўраймиз. Аллоҳдан ўз нафсимиз ва амалимиз ёмонликларидан паноҳ тилаймиз. Кимни Аллоҳ ҳидоят қилса, уни залолатга кетказувчи йўқ ва кимни залолатга кетказса, уни ҳидоятга элтувчи йўқ. Гувоҳлик берамизки, ёлғиз ва шериксиз Аллоҳдан ўзга ҳақ маъбуд йўқдир. Яна гувоҳлик берамизки, албатта, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Унинг қули ва расулидир.

Бугунги глобаллашув замонида инсонлар орасида бошқа динни тарғиб қилиш, тўғрироғи динни эмас, балки дин ниқоби остида самовий динларнинг барчасига зид бўлган ғояларни ёйиш, инсон қалби ва онгини забт этишга, ўз динидан воз кечишга қаратилаётган миссионерлик ҳаракати хавфи ўз долзарблигини йўқотмай келмоқда.  Бу ҳаракатлар асосан жимжимадор шиорлар ва “хайрия” тадбирлари остида олиб бориляпти.

Миссионерлик билан шуғулланаётган ташкилотлар, уларнинг қандай номланишидан қатъий назар, фаолиятининг турлари деярли бир хил:

- “Библия”нинг маҳаллий тилга таржима қилиниши ва текинга тарқатилиши;

- даъват қилинаётган шахсларнинг савиясига мос равишда китоб, рисола  ва шу кабиларни етказиш;

- уйма-уй юриш ва адабиётлар тарқатиш билан ўзларига янги эргашувчиларни жалб қилиш;

- “Библия”ни тадқиқ қилишга қаратилган видео маҳсулотларни имкон қадар кўпроқ тилларда тайёрлаб, тарқатиш;

- даъватларга, заррача бўлса-да, мойиллик билдирган, “қизиққан” одамларни қидириш;

- уларни таълимотни қабул қилишга тайёрлаш;

- даъват қилинаётган одамнинг онгига Библия курслари ва унинг матнини ўрганиш орқали диний таълимотларини сингдириш кабилардир.

 Бир қарашда, ушбу мавзу бўйича кўп гапирилган, йиғилиш ва тадбирлар ўтказилган, мақола ва рисолалар чоп этилган, ҳаттоки, ҳаётдан олинган фильмлар ҳам намойиш этилган ва юртдошларимизнинг миссионерликнинг аянчли оқибатидан хабардорликлари аниқ кўриниб тургандай туюлади.

Бироқ, шунча саъй-ҳаракатларга қарамай, ҳали-ҳануз баъзи нодон, нонкўр кимсалар “миссионер” деб номланаётган шайтонларнинг тўрига илиниб, бошқа юртдошларимизни ҳам ўзлари томон чорламоқдалар. Айниқса, бу ифлослик билан аёлларимизнинг шуғулланаётганини ҳеч нарса билан изоҳлаб бўлмайди. Ҳа-ҳа, аёллар, аёл бўлганда ҳам баъзилари набираларини эркалатиб, фарзандларини, эл-юртни дуо қилиб ўтирадиган нафақа ёшидагилар, бир рўзғорни обод қилдаган ўрта ёшлилар, ҳали бутун ҳаёти олдинда бўлган ёш қизлардан иборат бир гуруҳ шу бугунимизда “Иегова шоҳидлари” ташкилоти ғоялари билан йўғрилган китоблар асосида йиғилишлар ўтказиб, миллатимиз бирдамлигига раҳна солишга интилаётганини қандай баҳолаш мумкин?

Аёлни эъзозлаб, бошига кўтарган муқаддас Ислом динидан воз кечиб, ўзга ғоянинг найрангларига ўйнаётган аёллар ўзлари танлаган йўлни яхши англаб етганмикинлар? Албатта йўқ, улар қандай оғир ишга қўл урганларини, икки дунёларини ўз ҳатти-ҳаракатлари билан барбод этганларини чуқурроқ ўйлаб кўрмаганлар.

Келинг, улар танлаган йўлдагилар аёлларга берган баҳоларнинг баъзилари билан танишиб чиқамиз.

Библия Ҳаввони айёр, алдамчи, гуноҳга мойил аёл сифатида тасвирлайди. Мана шу нарса яҳудий ва масиҳийлар ақидасида аёл тушунчасининг салбий маъно касб этишига олиб келган. Библия таълимотига кўра, аёл зоти гуноҳни оналари - Момо Ҳавводан мерос қилиб олган бўлиб, ишончсиз, хиёнаткор ва беодоб сиймода намоён бўлади. Аёлларнинг ҳайз ва нифос кўриши, ҳомиладорликда чекадиган озор ва оғриқлари эса Ҳавво қилган гуноҳ учун уларга берилган абадий азоб эмиш. Иш шу даражага етиб борганки, Библия бирор ёмон ҳулқ ёки амални тасвирлашни ирода этса, ўша нарсани аёлга ўхшатади: “Мен мана бу нарсани билдим. Аҳмоқлик бир аёлга ўхшайди. У ўзи тузоқ, юраги тўр, қўллари эса занжирдекдир. У ўлимдан ҳам аччиқроқ экан. Худога маъқул келадиган ишларни қиладиганлар ундан қоча оладилар, лекин гуноҳкор унинг қўлларига тушади”.

Библияда (Ecclesiasticus 25/19-24) шундай дейилган: “Аёл гуноҳига тенг келадиган бирор гуноҳ йўқдир. Қандайин гуноҳ бўлса, албатта ортида аёл турган бўлади. Аёл сабабли барчамиз ҳалокатга учраймиз”.

Яҳудий Ҳохом (раввин) аёл киши жаннатдан тушгандан кейин тўққиз лаънат ила лаънатлангандир дейди ва уларни қуйидагича санайди: “Аёлга тўққиз лаънат бўлади, сўнгра вафот этади. Ҳайз кўриш, қизлик қони, ҳомила машаққати, туғиш, болалар тарбияси, азадор каби бошини ўраб юриш, ҳайвонлар сингари қулоғининг тешилиши, гувоҳлиги қабул қилинмаслиги. Буларнинг ҳаммасидан кейин ўлим ҳам бордир” (Leonard J.Swidler, Women in Judaism: the Status of Women in Formative Judaism (Metuchen, N.J: Scarecrow Press, 1976, p.115).

Бундай мисолларни кўплаб келтириш мумкин. Бебаҳо қадриятларимиз, муқаддас динимиз, шарқона мукаррамликдан кечиб, танлаганлари ана шундай хорликдир.

Бундан ташқари, муқаддас Ислом динимизда ўз эътиқодидан воз кечишлик “муртадлик” дейилади. Бу эса кечирилмас гуноҳдир. У, бугунги кун таъбири билан айтганда, улкан хиёнат кабидир. Агар қайтмаса, муртадликни тарк этмаса, унга ўлим жазоси қўлланилиши мумкин.

Диндан қайтиш энг оғир гуноҳдир. Бошқа динга ўтиб кетиш шариатимизда кечирилмас маъсиятдир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган: “Сизлардан кимда-ким ўз (Ислом) динидан қайтиб, кофир ҳолида ўлса, ундай кимсаларнинг қилган амаллари (тоат-ибодатлари) дунё-ю охиратда беҳуда кетар. Улар дўзах аҳлидирлар ва унда мангу қолурлар” (Бақара сураси, 217-оят).

Диндан қайтган кимса устида қуйидаги шаръий ҳукмлар жорий бўлади:

 У билан хотини (аёл киши бўлса, эри) орасидаги никоҳ бузилади.

  1. Болалари унинг қарамоғидан чиқади.
  2. Жамият аъзолигидан маҳрум бўлади.
  3. Унга диндан қайтганлик ҳукми эълон қилинади.
  4. Ўлса ювилмайди, кафанланмайди, унга жаноза ўқилмайди, мусулмонлар қабристонига кўмилмайди ва меросдан маҳрум бўлади.
  5. Ўша ҳолида ўлса дўзахий бўлади.

Аммо, у вақтида эсини йиғиб, ўлиб кетмасидан аввал Ислом динига қайтса, Имоми Аъзам ва Имом Молик мазҳабларига кўра, ҳаммасини бошқатдан бошлайди, унга Аллоҳ яна бир бор имкон берар экан.

Ўзбекистон Республикасида миссионерлик фаолияти қонун билан таъқиқланган. “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги Қонуннинг 5-моддаси, Жиноят кодексининг 145, 216, 216-1, 217, 244-3-моддалари ва Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 184-2, 201, 202-1, 240 ва 241-моддаларига кўра республикада миссионерлик ҳаракати ман этилади.

 

Қуръони каримда:

 وَمَا آَتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

 “Пайғамбар сизларга келтирган нарсани олингиз, у сизларни қайтарган нарсадан қайтингиз”, (Ҳарш, 7) деб таъкидланган. Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам келтирган энг буюк нарса Қуръон бўлиб: “Ҳолбуки, у (Қуръон барча) оламлар учун эслатмадир”. Каломи шарифда эса “Ҳаммангиз Аллоҳнинг “арқони”ни (Қуръонини) маҳкам тутинг ва фирқаларга бўлинманг” (Оли Имрон, 103) демоқлик билан, бирдамликка, ўзаро ҳамкорликка, халқлар, миллатлар орасига раҳна солмасликка чорланади.

Юртимизда ғоявий-мафкуравий таҳдид сифатида давом этаётган миссионерлик фаолиятини ўз ўрнида англаш, улардан доимо огоҳ бўлиш, мазкур ҳаракатларни ўз вақтида бартараф этиш бугунги куннинг долзарб муаммоси эканлигини ҳар биримиз англашимиз лозим.

Зайниддин домла Эшонқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари

Бошқа мақолалар
Мақолалар

Бузғунчи оқимларга қарши Мотуридий ақидаси

27.09.2024   4459   5 min.
Бузғунчи оқимларга қарши Мотуридий ақидаси

Маълумки, дунёдаги мусулмонларнинг аксарияти, жумладан, Ўрта Осиё мусулмонлари ва бизнинг юртдошлар ҳам Қуръон ва ҳадисдаги ақидавий масалаларни тушунишда Аҳли сунна вал жамоанинг Мотуридий ақидасига амал қилиб келмоқда.

 

Имом Мотуридий Аҳли сунна вал жамоа ақидасини шарҳлаш ва ёритиб беришда муҳим роль ўйнаган атоқли исломий шахсиятлардан бири ҳисобланади.

 

Имом Мотуридий номи билан машҳур бўлган бу улуғ алломанинг тўлиқ исмлари Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Абу Мансур Мотуридий Самарқандий Ансорийдир.

 

Имом Мотуридий Ислом оламида турли ўзгаришлар авж олиб турган, хусусан, ҳар хил ақийдавий фирқалар ўзаро тортишиб турган бир пайтда яшаб, илм-маърифатли бўлдилар.

 

Имом Мотуридий тафсир, ақида ва фиқҳ фанларига оид бир қанча китоблар ёзиб, улкан илмий мерос қолдирган.

 

Ислом тарихидан маълумки, 3-4 ҳижрий асрлардан турли эътиқодий тоифалар ривожланиб, ботил ақидавий фирқалар мусулмон умматини тафриқага сола бошлади. “Сен кофирсан”, “сен мунофиқсан” қабилидаги даъволар кўпайган ўша даврда Имом Мотуридий бизнинг диёрларда етишиб чиқиб саҳобалар, тобеъинлар ва замондошлари: таба тобеъинларнинг соғлом ақидаларини жамлаб, шарҳладилар ва Аҳли сунна ақидасини ҳимоя қилиб, керакли ўринларда раддиялар бердилар, адашганларни тўғри йўлга қайтардилар. 

 

Кейинчалик у кишига эргашганлар Мотуридия ақидавий йўналиши деб атала бошлади. Баъзи жоҳил тоифалар даъво қилгани каби Имом Мотуридий янги дин ёки янги ақида олиб келмаганлар. Балки турли фирқалар томонидан Аҳли сунна вал жамоа ақидасини бузиб талқин қилиш бошланганда Пайғамбаримиз ва саҳобаи киромлар тутган йўл қайси экани шарҳлаб билдирилган. Шу тариқа Мотуридий ҳанафий мазҳаби асосчиси Абу  Ҳанифанинг таълимотига суянган ҳолда, ўзига хос калом мактабини яратди.

 

Аҳамиятли жиҳати, Мотуридия ақидаси Қуръон, ҳадис ва ақл-идрок, мантиқ ва ҳақиқатга яқин экани билан бошқа таълимотлардан ажралиб туради. Имом Мотуридий ўз таълимотида Исломда ўта муҳим бўлган бағрикенглик, мўътадиллик ва инсонийликни тарғиб қилади.

 

Шуни таъкидлаш жоизки, Мотуридия ақидаси асослари  Аҳли сунна вал жамоа ақидасининг асл ўзаги экани барча олимлар томонидан бирдек эътироф этилган.

 

Ислом оламидаги юксак хизматлари учун Имом Мотуридийга мусулмонлар томонидан олий унвонлар берилган. Жумладан, ўрта асрларда турли фирқа ва тоифалар ўзларининг бузғунчилик ҳаракатлари билан аҳли сунна вал жамоа мазҳабига таҳдид солганида унинг ҳимоясига тургани учун “Мусаҳҳиҳу ақийдата аҳлис-сунна”, яъни “Аҳли сунна ақидасини тўғриловчи” унвон берилган.

 

Бундан ташқари, Мотуридийни улуғлаб “Имом ал-ҳуда” (Ҳидоят йўли имоми) ва “Имом ал-мутакаллимин” (Мутакаллимлар имоми) каби номлар билан ҳам атаганлар.

 

Дарҳақиқат, Имом Мотуридий нафақат Марказий Осиёда, балки бутун Ислом оламида ўзининг муносиб ўрнига эга бўлган диний арбоблардан ҳисобланади.

 

Имом Мотуридийнинг ислом умматига қилган энг катта хизмати, Ислом умматини яна қайтадан жамлаш, Аҳли сунна вал жамоа эътиқоди атрофида бирлаштириш бўлди. Бугунги кунимизда ҳам ўтмишдаги каби ислом умматида бўлиниш, фирқаланиш, ўзгани куфр ва нифоқда айблаш борган сари кўпайиб бормоқда.

 

Баъзи бир адашган оқимлар томонидан қўштирноқ ичидаги “фатволар” инсонларни ислом маърифатидан узоқлаштиришга сабаб бўлмоқда. Айниқса, уларнинг “жиҳод”, “байъат”, “такфир”, “бемазҳаблик”, “ҳижрат” каби масалалардаги асоссиз “фатволари” ноҳақ қон тўкилишига олиб бормоқда ва инсонларнинг кафолатланган ҳуқуқларига раҳна солинишига сабаб бўлмоқда.

 

Бугун биз ҳам ўтмиш мужтаҳид зотларнинг илмий меросини чуқур ўрганишимиз ҳамда унинг инсонпарварлик ғояларини кенг мусулмонлар оммасига тарғиб этишимиз, униб, ўсиб келаётган ёшларимиз тафаккурини ақоид масаласида Имом Мотуридий каби улуғ алломаларимиз маънавий мероси негизида тўғри шакллантириш лозим.

 

Бинобарин, Имом Мотуридий илмий мероси бугунги кун учун ҳам катта амалий аҳамият касб этиб, ақидавий адашган баъзи бузғунчи гуруҳларни фош этишда муносиб ҳиссасини қўшиши, шубҳасиз.

 

Ўткирбек СОБИРОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Бош мутахассиси

 

“Шарҳу ақоиди Насафия” асарини ўзбек тилига илмий-изоҳли таржимаси ҳамда

унинг андроид ва мультимедиа дастурларини тайёрлаш бўйича лойиҳа аъзоси

МАҚОЛА