Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Доктор Муҳаммад Ротиб Нобулусий ёзади:
“Агар инсонларнинг энг бахтлиси бўлишни истасангиз, одамларни хурсанд қилинг, уларнинг қалбига шодлик улашинг. Шунда сиз ҳам бахтли бўласиз. Зеро, Роббимизнинг гўзал исмларидан бири “Аш-Шакур” яъни кўп шукр қилувчи бўлиб, У Зот қилинган битта яхшиликка ўнтадан етти юз баробаргача, ҳаттоки ундан кўпроқ ҳам савоб беради.
Инсонларга, ҳайвонот ва наботот оламига қанчалик кўп яхшилик қилсангиз, шунча ўзингизни бахтли ҳис қиласиз. Айниқса, бир қийналган оилага яхшилик қилсангиз, оила аъзоларининг, айниқса ёш болакайларнинг табассуми сизни қанчалик хурсанд қилади.
Бир кам таъминланган оилани биламан. Оила бошлиғи – ота оғир бетоб эди. Юрагини операция қилиш учун катта маблағ талаб қиларди. Ҳар гал уни кўргани уйига борар эканман, оила аъзоларининг ғам-қайғуга ботгани, жажжи болажонларнинг маюс кўзларига гувоҳ бўлардим.
Бир бадавлат одам муолажа пулини тўлаб берди. Муолажа яхши ўтди, оила бошлиғи соғайиб кетди. Зиёрат қилгани борсам, уйдаги ҳолат буткул бошқача, айниқса, болажонлар ниҳоятда хурсанд ва қувноқ эди. Буни кўриб кўзларим қувнаб кетди.
Одамларнинг оғирини енгил қилувчи, уларга далда бўлиб, уларнинг қалбига хурсандчилик киритадиганларнинг Аллоҳ таолонинг ҳузурида мартабаси баланддир.
Агар энг бахтли инсон бўлишни истасангиз, одамларнинг қалбига хурсандчилик киритинг. Шунда Аллоҳ таоло ҳам сизни хурсанд этади. Зеро, Роббимиз – Аш-Шакурдир.
Унутмангки, бахт – мол-дунёнинг кўплигида эмас. Бахт – Аллоҳ билан бўлган алоқангиздир.
Дўстларимдан бири ўзига гувоҳ бўлган ушбу воқеани сўзлаб берган эди. Хизмат сафари билан хориждан ярим кечаси соат 12 ларда уйга қайтар эканман, йўл чеккасида боласини кўтариб йиғлаб ўтирган аёлга кўзим тушди. Уларга яқин бориб, нима бўлгани ҳақида суриштирдим. Аёл фарзанди беморлиги, иситмаси 42га кўтарилганини, турмуш ўртоғи вафот этгани ва яқин таниши йўқ мусофир экани ҳақида айтди. Имкон қадар ёрдам бердим. Бир касалхонадан бошқа шифохонага олиб бордим, бир қанча дорихоналарга югурдим. Ниҳоят болакайнинг иссиғи тушди. Соат эрталабги 5 бўлганди. Бир қийналган одамга ёрдам берганимдан ўзимни ниҳоятда бахтли ҳис қилдим. Гўёки жаннатда юргандек бўлдим.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидларида эътикофда ўтирардилар. Кўзлари бир тушкунликка тушган кишига тушди. Унинг олдига бориб: “Нега маҳзун кўринасиз?” деб сўрадилар.
У: “Қарзларим кўпайиб кетди, қайтаришга маблағим йўқ, шуни ўйлаб ғамга ботдим”, деди. Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу: “Мен қарз берган одам билан сенга муҳлат беришини сўраб гаплашиб кўрайми?” дедилар. Ҳалиги киши бошини қимирлатиб, розилик билдирди.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу дарҳол ўринларидан туриб, ташқарига чиқдилар. Одамлар: “Эй, ибн Аббос эътикоф ўтирганингиз ёдингиздан чиқдими?” дедилар.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу: “Йўқ асло унутмадим. Лекин Аллоҳга қасамки бир биродаримнинг ҳожатини осон қилиш, унинг қалбига хурсандчилик киритиш йўлида саъй-ҳаракат қилишим мен учун бир ойлик нафл рўза ва масжидда эътикоф ўтиришдан афзалдир”, дедидар”.
Даврон НУРМУҲАММАД
Cавол: Саҳарлик қилиб, рўза тутган аёл ифтордан олдин, масалан, пешин вақтида ҳайз кўриб қолса, кечгача ўзини рўзадор каби туриши керакми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Рўзадор ҳолдаги аёлнинг кўрган қони ҳайз экани аниқ бўлса, ифторгача рўзадор ҳолда турмайди. Чунки у ҳайз кўриши билан рўзаси очилиб кетади ва унга еб-ичиши жоиз бўлади. Аммо буни ошкора қилмайди. Ифторгача ҳеч нима еб-ичмайман деб, емай-ичмай юриши тўғри эмас. Жумладан, “Ҳошиятут Таҳтовий”да бундай дейилган:
“(Рўзадор) аёл ҳайз ёки нифос кўриб қолса, оғзи очилади ва қазосини тутиб беради. У ўзини узрли кишиларга ўхшатиши шарт эмас. Чунки бундай аёлнинг рўза тутиши ҳаром бўлиб, ҳаромга ўхшатишлик ҳам ҳаромдир. Куннинг бир қисмида мусофир ўз шаҳрига етиб келса, касал тузалиб қолса, мажнун ҳушига келса, ҳайзли, нифосли аёл пок бўлиб қолса, буларнинг барчаси еб-ичишдан тийилиб туриши вожибдир. Саҳиҳ гап мана шу”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.