30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
Аллоҳ таоло ҳар бир инсон қалбига ватанни севиш ва унга муҳаббат қўйиш туйғусини жо айлаган. Исломда ватанга муҳаббат бу – туғилиб-ўсган юртига нисбатан эъзоздан иборат. Демак, мусулмон киши ўз Ватанини севади! Унинг иқболи учун ҳаракат қилади, уни ғаним ва ёвдан ҳимоялайди. Шу боисдан ҳам киши ўз юртидан узоқлашганда, уни соғинади.
Бу (туйғу) биз умматларга Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламдан меросдир. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Маккаи мукаррамада 53 ёшларигача яшадилар. Макка мушриклари у зотга кўплаб азиятлар беришди. Шундай бўлса-да, Набий алайҳиссалом ватанларини тарк этиб, бошқа жойга кўчиб кетмадилар. Аммо Макка мушрикларининг зулмлари ҳаддан ошиб, Расулуллоҳнинг жонларига қасд қилишгача бориб етганидан кейин Аллоҳнинг буйруғига биноан у зот Маккадан чиқиб кетдилар. Кетаётиб кўзларига ёш олдилар, кўнгиллари бўшаб, Маккага қараб бундай дедилар: “(Эй Макка) сендан кўра менга севимлироқ ва суюклироқ шаҳар йўқ! Агар қавмим мени чиқармаганида, асло сендан бошқа жойни макон тутмасдим” (Имом Термизий ривояти).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам киндик қонлари тўкилган жойдан узоқлашганлари сари Маккага бўлган иштиёқлари зиёдалашиб борарди. Шунда Аллоҳ таоло Расулуллоҳнинг кўнгилларини кўтариб, Маккага қайтиб келишлари башоратини бериб, Қуръони каримдаги қуйидаги ояти каримани нозил қилди: “(Эй Муҳаммад!) Албатта, Сизга (ушбу) Қуръонни фарз қилган Зот, шак-шубҳасиз, Сизни қайтиш жойига (Маккага) қайтарувчидир...” (Қасас сураси, 85-оят).
Шундан кейин Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам хотиржам сафарларини давом эттирдилар.
Демак, ватанни севиш, уни соғиниб яшаш инсон табиатида мавжуд бўлган нозик ҳисдир! Ватанни севиш фақат тилда қолиб кетмаслиги, балки юрт равнақи учун барча бирлашиши, бир-бирига хайрихоҳ бўлиб, дунё ва охират учун фойдали ишларга ҳаракат қилишлари лозим.
Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “...Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилингиз, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилмангиз!” (Моида сураси, 2-оят).
Бу оятдан мўмин киши жамият учун фойдали инсон бўлиши, аҳли аёли, яқинлари ва ўзгалар билан тинч-тотув ҳаракат қилиши лозимлиги тушунилади. Шундай ниятдаги инсонлар кўп бўлган жойда жамият равнақ топади, юрт фаровон бўлади.
Шайх Нуриддин ХОЛИҚНАЗАР ҳазратлари,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
раиси, муфтий
"Ҳидоят" журналининг 8-сонидан
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Марҳумлар ҳақида гапирганда ҳозир кӯп кишилар "раҳматли бӯлиб кетган", деб айтишмоқда. Шунда мен бундай дейиш хато десам, ким айтди буни, деб сӯрашяпти. Шунга бир изоҳли жавоб берсангиз?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Вафот этган мўмин-мусулмонларнинг ҳаққига мазкур сўзлар билан дуо қилиш ва ўтганларга Аллоҳнинг раҳмат ва мағфиратини умид қилиш мустаҳаб-савобли ишлардан биридир.
Мусулмон инсоннинг мусулмон устидаги ҳақларидан бири вафотидан кейин уни яхшилик билан эслаш, хотирлаш ва ҳаққига хайрли дуо қилишдир.
“Улардан кейин (дунёга) келган зотлар айтурлар: “Эй, Раббимиз! Ўзинг бизларни ва биздан илгари иймон билан ўтганларни мағфират этгин ва қалбларимизда иймон келтирган зотларга нисбатан гина пайдо қилмагин! Эй, Раббимиз! Албатта, Сен меҳрибон ва раҳмли зотдирсан!” (Ҳашр сураси, 10-оят).
Аллоҳ таоло ушбу ояти каримада мусулмонларга ўзларидан аввал иймон билан ўтган зотларнинг ҳаққига дуо ва мағфират сўраб дуо қилишларини таълим бермоқда. Мусулмонлар асрлар оша ушбу таълимотга содиқ қолиб келмоқдалар.
Ўтганларни хотирлаш ва уларнинг ҳақларига дуо қилиш турли халқларда турлича ибора ва сўзлар билан ифода қилинади. Бизнинг халқимизда ўтганларни “марҳум”, “мағфур” “раҳматли”, “раҳматли бўлиб кетган” ва шу каби дуо маъносидаги сўзлар билан ёдга олиш урф бўлган ва бу савобли амалдир.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 