30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳнинг қудрати эркин эканлиги инсоннинг дунёга келишидан бошқа ҳолатларда ҳам намоён бўлади. Тўғри инсон эркак ва аёлдан пайдо бўлади. Лекин Аллоҳ эркак ва аёлсиз ҳам инсонни ярата олади. Масалан: Одам алайҳиссаломни йўқдан бор қилган.
Шунингдек, Аллоҳ таоло фақат эркакнинг ўзидан ҳам инсон ярата олади. Бунга мисол: Ҳаво онамиз. Қолаверса, фақат аёлнинг ўзидан ҳам ярата олади. Исо алайҳиссаломни фақатгина Марям онамиздан яратган. Бундай ноодатий ҳолатлар эса илоҳий қудратнинг эркинлигини исботлаш учун фақатгина бир мартадан юз берган, бошқа такрорланмайди. Чунки биз бу ҳолатлардан ўзимизга етарли хулоса чиқардик ва Аллоҳнинг қудрати чексиз эканини билдик.
Аллоҳнинг қудрати чекланмаган. Сабабият оламидаги сабабларни ҳам Аллоҳ яратади. Илоҳий қудрат эса сабаблардан ҳам устундир. Энди илоҳий қудратнинг эркин эканига бошқа мисоллар келтирсак.
Ҳар биримиз кўзимиз билан кўрган ёмғирга назар солайлик. Ёмғир ёғиши учун ўзига яраша муҳит шаклланиши керак. Айрим жойларда ёмғир ёғса, бошқа жойларда ёғмайди. Дунё олимлари Аллоҳнинг ёрдами ила ёмғир ёғадиган ва ёғмайдиган ҳудудларнинг хариталарини ҳам тузиб чиқишган.
Лекин Аллоҳ хоҳлагани бўлади. Баъзан ёмғир ёғиши белгиланган жойларга умуман ёғингарчилик бўлмайди. Қурғоқчилик бўлиб, одамлар ҳатто очарчиликдан вафот этиши ҳам мумкин.
Шунингдек, қурғоқчил ерларда ёғингарчиликлар сероб бўлиши ҳеч гап эмас. Америка ва Европа қитъаларида шундай ҳолатлар кузатиладики, ёғингарчилик ҳудуди саналса-да, йиллаб осмондан ҳеч нарса ёғмаслиги мумкин.
Демак, бу ҳолатларда ҳам Аллоҳ Ўзининг қудрати эркин эканлигини кўрсатмоқда. Ҳа, шак-шубҳасиз Аллоҳ таоло хоҳлаган иш бўлади. Сабаблар дунёсида яшасак ҳам асл сабабчи бу Аллоҳнинг иродасидир.
Экин-текинларга ҳам бир назар солайлик. Деҳқон унга керакли барча ўғитларни беради, шароитларни яратади. Вақтида сув беради, об-ҳавонинг ҳисобини олади. Бироқ баъзида шундай ҳолатларда ҳам экилган экин кўзланган ҳосилни бермайди. Баъзида буткул нобуд бўлади. Бу борада Аллоҳ таоло қуйидагича марҳамат қилган:
﴿وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى مَا أَنْفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدًا﴾
“(Дарҳақиқат), унинг меваси (боғи) иҳота (ҳалок) қилинди. Ўзи эса ҳувиллаб қолган ишкомларни (кўриб) ва уларга сарфланган нарсаларни (ўйлаб), чапак чалганича (пушаймон бўлиб): «Қани эди, мен ҳам Роббимга ҳеч кимни шерик қилмаганимда!» деб қолади” (Каҳф сураси, 42-оят).
Шайх Муҳаммад Мутавалли Шаъровийнинг
“Аллоҳнинг борлигига ақлий далиллар” китобидан.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ниҳоят Макка фатҳ қилинди. Унга ўзлиги қайтарилди. Тавҳид қибласи, мўминлар қалбининг маъшуқаси ширк ботқоғидан қутқарилди. Энди навбат бутун араб жазирасини ширкдан қутқаришга келган эди.
Набий соллаллоҳу алайҳи васалом ислом арслони Али ибн Аби Толиб розияллоллоҳу анҳуни чақирдилар. У зотни қўшинга бош қилиб, Той қабиласи бути Фулсни парчалагани юбордилар.
Ҳазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳу қўшин билан бориб юклатилган вазифани аъло даражада бажариб асирлар билан Мадинага қайтдилар. Асирларни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нима қилиш ҳақида машварат қилиш учун масжид олдида қўйдилар.
Эртаси куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидга кираётганларида у зотни асир аёллардан бири тўхтатиб деди:
– Эй Муҳаммад! Агар мумкин бўлса мени озод қилсанг. Араблар мендан кулишмаса яхши бўлар эди. Отам ўлди. Келиб-кетувчилар тўхтади. Менга илтифот қил, Аллоҳ ҳам сенга илтифот қилсин! Отам қавмининг саййиди эди. У қийналганларга ёрдам қилар, жиноят қилганларни авф қилар, қўшничиликни сақлар, шарафни ҳимоя қилар, фақирларни суяр, уларга таом берар, саломни тарқатар, юки оғирларнинг юкини кўтарар, тақдир зарбаларига учраганларга ёрдам берар эди. Ҳожатини сўраб келган бирор кишини ноумид қилган эмас. Мен Ҳотам Тоийнинг қизи Саффона бўламан.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга дедилар:
– Булар ҳақиқий мусулмоннинг сифатларидир. Агар отанг мусулмон бўлганида биз Аллоҳдан унга раҳм қилишини сўраган бўлар эдик.
Сўнгра саҳобаларга қараб:
– Уни қўйиб юборинглар. Унинг отаси гўзал ахлоққа даъват қилар эди, дедилар.
Юқоридаги сифатлар ҳақиқатдан ҳам мусулмонларнинг сифати. Биз эътибор берадиган жой мана шу ер.
Ҳақиқий дин масжидда эмас, жойнамоз устида ҳам эмас.
Ҳақиқий дин тижорат ва мансабдаги омонатдорликда.
Ҳақиқий дин ота-она олдидаги камтарликда.
Ҳақиқий дин ака-укалар ва опа-сингилларга қилинадиган яхшиликда.
Ҳақиқий дин жуфти ҳалолнинг азиятига сабр этиш ва фарзандларга раҳм қилишда.
Ҳақиқий дин қўшниларинг билан қилинадиган муомалада.
Ҳақиқий дин беморга пул йиғилганида бахиллик қилмасликда.
Ҳақиқий дин биров ғийбат қилинганда ғийбатчиларга қўшилиб кетмасликда.
Ҳақиқий дин одамларнинг айбини яширишда.
Ҳақиқий дин ишониб айтилган сирни сақлай олишда.
Тавҳид, намоз, рўза ва бошқа ибодатлар Аллоҳнинг бандалари устидаги ҳаққидир. Улар диннинг ярми. Қолган ярми эса, бошқалар билан қандай муомала қилишингдадир.
Ҳаётда кўринмайдиган диндорлик ичи бўш диндорликдир.
Сени юмшоқ, сахий ва бировга зарари тегмайдиган бўлишингни таъминламаган иймон нуқсонли иймондир.
Тўғри, киши агар куфрда вафот этса бу ахлоқлар унга фойда бермайди. Аммо хулқсиз иймон ҳам оқсоқ иймондир.
Ушбу ибрат нақадар ўринли: «Диннинг барчаси хулқдир. Ким сендан хулқда ўзиб кетган бўлса, демак динда ўзиб кетибди!».
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 