Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Аллоҳнинг қудрати эркин эканлиги инсоннинг дунёга келишидан бошқа ҳолатларда ҳам намоён бўлади. Тўғри инсон эркак ва аёлдан пайдо бўлади. Лекин Аллоҳ эркак ва аёлсиз ҳам инсонни ярата олади. Масалан: Одам алайҳиссаломни йўқдан бор қилган.
Шунингдек, Аллоҳ таоло фақат эркакнинг ўзидан ҳам инсон ярата олади. Бунга мисол: Ҳаво онамиз. Қолаверса, фақат аёлнинг ўзидан ҳам ярата олади. Исо алайҳиссаломни фақатгина Марям онамиздан яратган. Бундай ноодатий ҳолатлар эса илоҳий қудратнинг эркинлигини исботлаш учун фақатгина бир мартадан юз берган, бошқа такрорланмайди. Чунки биз бу ҳолатлардан ўзимизга етарли хулоса чиқардик ва Аллоҳнинг қудрати чексиз эканини билдик.
Аллоҳнинг қудрати чекланмаган. Сабабият оламидаги сабабларни ҳам Аллоҳ яратади. Илоҳий қудрат эса сабаблардан ҳам устундир. Энди илоҳий қудратнинг эркин эканига бошқа мисоллар келтирсак.
Ҳар биримиз кўзимиз билан кўрган ёмғирга назар солайлик. Ёмғир ёғиши учун ўзига яраша муҳит шаклланиши керак. Айрим жойларда ёмғир ёғса, бошқа жойларда ёғмайди. Дунё олимлари Аллоҳнинг ёрдами ила ёмғир ёғадиган ва ёғмайдиган ҳудудларнинг хариталарини ҳам тузиб чиқишган.
Лекин Аллоҳ хоҳлагани бўлади. Баъзан ёмғир ёғиши белгиланган жойларга умуман ёғингарчилик бўлмайди. Қурғоқчилик бўлиб, одамлар ҳатто очарчиликдан вафот этиши ҳам мумкин.
Шунингдек, қурғоқчил ерларда ёғингарчиликлар сероб бўлиши ҳеч гап эмас. Америка ва Европа қитъаларида шундай ҳолатлар кузатиладики, ёғингарчилик ҳудуди саналса-да, йиллаб осмондан ҳеч нарса ёғмаслиги мумкин.
Демак, бу ҳолатларда ҳам Аллоҳ Ўзининг қудрати эркин эканлигини кўрсатмоқда. Ҳа, шак-шубҳасиз Аллоҳ таоло хоҳлаган иш бўлади. Сабаблар дунёсида яшасак ҳам асл сабабчи бу Аллоҳнинг иродасидир.
Экин-текинларга ҳам бир назар солайлик. Деҳқон унга керакли барча ўғитларни беради, шароитларни яратади. Вақтида сув беради, об-ҳавонинг ҳисобини олади. Бироқ баъзида шундай ҳолатларда ҳам экилган экин кўзланган ҳосилни бермайди. Баъзида буткул нобуд бўлади. Бу борада Аллоҳ таоло қуйидагича марҳамат қилган:
﴿وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَى مَا أَنْفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدًا﴾
“(Дарҳақиқат), унинг меваси (боғи) иҳота (ҳалок) қилинди. Ўзи эса ҳувиллаб қолган ишкомларни (кўриб) ва уларга сарфланган нарсаларни (ўйлаб), чапак чалганича (пушаймон бўлиб): «Қани эди, мен ҳам Роббимга ҳеч кимни шерик қилмаганимда!» деб қолади” (Каҳф сураси, 42-оят).
Шайх Муҳаммад Мутавалли Шаъровийнинг
“Аллоҳнинг борлигига ақлий далиллар” китобидан.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бўйлари қандай эди?
У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам новча ҳам эмас, пакана ҳам эмас, ўрта бўй эдилар.
Ҳазрат Али розияллоҳу анҳу айтадилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам новча ҳам эмас, пакана ҳам эмас эдилар...”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак тана ва юзларининг ранги қандай эди?
Ранглари оқ-қизил, юзлари буғдойранг эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тана аъзолари қандай эди?
Тана аъзолари бир-бирига мутаносиб, хушбичим, баданлари туксиз эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак пешоналари, киприклари, қошлари қандай эди?
Пешоналари кенг, киприклари узун, қошлари қўшилмаган, эгик эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак бурунлари ва соқоллари қандай эди?
Бурунлари бироз баланд, қиррали, соқоллари қалин эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак тишлари қандай эди?
Тишлари майда, ялтироқ, олдинги тишлари бир-биридан алоҳида кўринар эди. Агар сўзласалар, тишларининг ораларидан гўё нур каби бир нарса чиқарди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қадам ташлари қандай эди?
У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам олдинга мойил бўлиб юрардилар.
Абу Туфайл розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрдим. У зот худди пастликка тушаётганга ўхшаб юрар эдилар”, деди (Имом Муслим ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак елкалари, кафтлари, қадамлари қандай эди?
Икки елкаларининг ораси кенг эди. Икки елкалари ўртасида пайғамбарлик муҳри бор. Муҳри нубувват каптар тухумидек келадиган қизғиш гўшт, усти тукли эди. Кафт ва қадамлари тўла, гўштдор эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак бошлари, юзлари, кўзлари қандай эди?
Бошлари катта, юзлари думалоқроқ, кўзлари қора, суякларининг қўшилган ери йўғон эди.
Баро розияллоҳу анҳудан: “Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг юзлари қиличга ўхшармиди?” деб сўрашди. Шунда Баро розияллоҳу анҳу: “Йўқ. Тўлин ойга ўхшар эди”, деб жавоб берди (Имом Бухорий, Имом Термизий ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак кўкраклари ва билаклари қандай эди?
Кўкраклари кенг, билаклари узун эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак сочлари қандай эди?
Сочлари икки қулоқларининг ярмига тушарди. Сочларини тараб, фарқ очардилар. Сочга ёғ суртардилар.
Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Анас розияллоҳу анҳудан: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сочлари қандай эди?” деб сўрадим. У: “Сочлари тўлқин сифат: жуда жингалак ҳам, жуда юмшоқ ҳам эмас эди. Икки қулоқлари билан елкалари ўртасида турарди”, деди (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий ривояти).
Аллоҳумма солли ъала саййидина Муҳаммадин ъабдика ва набиййика ва ҳабибика ва Расуликан Набиййил уммиййи ва ъала алиҳи ва соҳбиҳи ва саллим.
Даврон НУРМУҲАММАД