30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Шариатда тиш даволатиш, пломба ёки ясама тиш қўйдириш жоиз. Ҳозирда имплант тиш учун турли металлар билан бирга, ҳайвонларнинг суякларидан ҳам фойдаланилмоқда. Бунда ўлимтик ҳайвоннинг суяги, шунингдек, чўчқа ва одамнинг суягидан фойдаланиш динимизда мумкинми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Имплант тиш деганда металл винт ёрдамида суякка жойлаштириладиган ва тиш илдизи вазифасини бажарадиган мослама тушунилади. Ушбу мослама чўчқа ва одам суягидан бошқа ўлимтик ҳайвоннинг суягидан бўлиши шариатимизга кўра жоиз саналади. Чунки барча ҳанафий фуқаҳоларимиз ҳамда моликий уламолардан Аллома Ибн Ваҳб ҳайвонлар гарчи ўлимтик бўлса ҳам уларнинг суягидан фойдаланиш мумкин эканига фатво беришган. Аллома Ибн Нужайм бу борада Имом Муҳаммаднинг қуйидаги гапларини келтирадилар:
“Имом Муҳаммад “Сиярул кабир”да айтадилар: “Суяк билан даволаниш жоиз. Бунда суяк қўй, мол, туя ёхуд бошқа ҳайвонларнинг суяклари бўлиши керак. Лекин чўчқанинг ва одамнинг суяги бундан мустасно. Чунки бу иккисиники билан даволаш мумкин эмас. Суяк билан даволашда ҳайвон шаръий сўйилган ёки ўлимтик, ҳўл ёки қуруқ бўлишининг фарқи йўқ” (“Баҳрур роиқ” китоби).
Чўчқанинг гўшти, ёғи ва суяги нажосат экани ва ундан фойдаланиш жоиз эмаслигига барча фуқаҳолар ижмо қилишган. Одамнинг суягидан фойдаланиш жоиз эмаслиги, унинг мукаррамлиги, улуғлигига, қадр-қиммати сабаблидир.
Ҳанафий мазҳабига кўра, одам ва чўчқанинг суягидан бошқа ҳар қандай ҳайвоннинг, гарчи ўлимтик бўлса ҳам, фойдаланиш ёки даво сифатида ишлатиш жоиз. Чунки суякда ҳаёт бўлмагани сабабли у пок ҳисобланади.
Демак, одам ва чўчқадан бошқа жонзотларнинг суягидан имплант тиш учун фойдаланиш жоиз. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
“IQNA” сайтининг “Arab News” нашрига таяниб хабар беришича, шу йил сентябрь ойи охирида Лондонда IX Жаҳон ҳалол таомлар фестивали бўлиб ўтади.
“Маҳаллий лаззатлар (таъмлар)” шиори остида ўтаётган фестивал ташкилотчилари бу йил фестивалга 20 мингдан ортиқ киши ташриф буюришига умид билдирмоқда. Бутунжаҳон ҳалол таомлар фестивали шу йилнинг 28-29 сентябрь кунлари Лондон стадионида бўлиб ўтади ва унда дунёнинг турли бурчакларидаги давлатлар вакиллари томонидан тайёрланган таомлар тақдим этилади.
Ушбу тадбирда диққат ва қатъий танланган Покистон, Туркия, Марокаш, Индонезия ва бошқа мамлакатлардан сотувчилар, ошпазлар ва озиқ-овқат дўконлари вакиллари иштирок этади.
Дастур директори Валид Жаҳонгир дунёда мусулмонлар сони ортиб бораётгани сабабли сертификатланган ҳалол маҳсулотларга талаб ортиб бораётганини қайд этди.
Валид Жаҳонгирнинг айтишича, ахлоқий, барқарор ва сифатли озиқ-овқат маҳсулотлари ва таомларга қизиқиш ортиб бораётгани нафақат мусулмон истеъмолчиларни, балки бошқа дин вакилларини ҳам ҳалол озиқ-овқатга жалб қилмоқда.
Бу йилги яна бир янгилик – мавританиялик таниқли ошпаз Шелин Пермало томонидан ўтказиладиган пазандачилик шоуси бўлиб ўтади. У ИТВ телеканалининг “Юлдузлар билан таом тайёрлаш” кўрсатувидаги чиқиши билан танилган. Ушбу интерактив пазандачилик шоусида унга бошқа таниқли ошпазлар ёрдам беришади. Тадбирда Надия Ҳусайн ва Биг Зу каби машҳур шахслар ҳамда кўплаб машҳур актёрларнинг иштирок этиши кутилмоқда.
Фестивал катта болалар майдони ва бозорини яратиш орқали ўзининг оилавий имкониятларини кенгайтирди. Шунингдек, “Бизнинг келажагимиз саломатлиги” билан ҳамкорликда жойларда кўчма клиника ташкил этилади, бу эса иштирокчиларга текширувдан ўтиш ва уларнинг соғлиғи ҳақида маълумот олиш имконини беради.
Валид Жаҳонгир қўшимча қилди: “Биз фестивалда интерфаол панеллар орқали муҳокама ва мулоқотни рағбатлантирамиз ҳамда ҳаётнинг барча қатламларидаги одамларга умумий овқатланиш, маданият ва жамият қадриятлари билан боғланиш учун жой берамиз”.
“Маҳаллий лаззатлар (таъмлар)” фестивали ҳунарманд озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларга қаратилган бўлиб, озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларга ўз маҳсулотларини янги лаззатларни кашф этмоқчи бўлган минглаб фестивал иштирокчиларига тарғиб қилиш учун платформа тақдим этади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 