Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
01 Октябр, 2024   |   28 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:02
Қуёш
06:20
Пешин
12:18
Аср
16:19
Шом
18:08
Хуфтон
19:20
Bismillah
01 Октябр, 2024, 28 Рабиъул аввал, 1446
Мақолалар

Rasulullohning ﷺ go'zal xulqlari

20.09.2024   2805   3 min.
Rasulullohning ﷺ go'zal xulqlari

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Alloh taolo Qur’oni Karimda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haqida: “Biz seni faqat olamlarga rahmat qilib yubordik” (Anbiyo surasi, 107-oyat) — deb marhamat qiladi. Bu oyat u zotning insoniyat, jonzotlar va butun mavjudot uchun in’om va rahmat ekanliklarini ifodalaydi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning barcha insonlarga rahmat ekanliklari nafaqat ularning keltirgan shariati, balki o‘zlarining go‘zal axloqi mehribonliklari muruvvatlari orqali ham namoyon bo‘ladi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari — insonlarga va barcha mavjudotlarga yaxshi munosabat ko‘rsatish, rahm-shafqatli bo‘lish, kibr va g‘ururdan yiroq bo‘lib, halimlik va kechirimlilikni targ‘ib qilishda o‘z aksini topgan. U zotning hayotlari siyratlari insonlarga namuna bo‘lib, har bir musulmon u zotning go‘zal xulqlari bilan xulqlanib, dunyo va oxiratda saodatga erishishi mumkin.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari va ularga ergashishning ahamiyati.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dunyoga nafaqat shariat qonunlarini olib kelgan, balki insonlarga axloqiy komillikni go‘zal xulqlarni ham o‘rgatganlar U zotning

 Mehribonlik. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam faqat musulmonlarga emas, balki barcha insonlarga hatto dushmanlarga ham mehribon bo‘lganlar. Ularga yaxshilik qilish va sabr bilan muomala qilish, ularning qalblarini o‘ziga qaratishga undalgan.

 Kechirimlilik. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ko‘pincha o‘zlariga nisbatan qilingan yomonliklarga sabr qilib kechirib yuborganlar. Makka fath qilinganda u zot dushmanlarini ham afv qilganlar.

 Halimlik va kamtarlik. Har qancha oliy darajada bo‘lishlariga qaramay Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hech qachon kibrlanmaganlar. Hamisha oddiy va halol hayot kechirganlar, kambag‘allarga, yo‘qsillarga yordam berishga intilganlar.

 Adolat va to‘g‘rilik. U zot adolatni hech qachon chetlab o‘tmaganlar hatto o‘zlariga yoki yaqinlariga nisbatan ham adolatni ustuvor qo‘yganlar.

Oxirat saodatiga erishish garovi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashish dunyoda ham, oxiratda ham saodatga erishishning asosiy yo‘lidir. Inson o‘z xulqi va odob-axloqi bilan nafaqat o‘zining, balki jamiyatning ham farovonligiga hissa qo‘shadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hayotlari insonlarga haqiqiy ma’naviy va axloqiy yo‘lni ko‘rsatadi.

Alloh taolo Qur’onda “Albatta sizlarga Allohning Rasulida go‘zal bir namuna bor” (Ahzob surasi, 21-oyat) — deb u zotning barcha ishlarida va xulqlarida go‘zal namuna borligini ta’kidlaydi.

Shunday ekan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari bilan xulqlanish — dunyo va oxiratdagi muvaffaqiyat va saodatning garovidir. Ular kabi rahmdil, adolatli, kechirimli va halim bo‘lish har bir musulmonning burchidir. Bu xulqlar bilan yashagan kishi nafaqat o‘z hayotini yaxshilaydi, balki jamiyatdagi adolat, hamjihatlik va tinchlikka ham hissa qo‘shadi.

Imron Bekov
Mir Arab oliy madrasasi talabasi

Бошқа мақолалар

Ғуслга қодир бўлмаган бемор жунубликдан қандай покланади?

27.09.2024   2746   2 min.
Ғуслга қодир бўлмаган бемор жунубликдан қандай покланади?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Cавол: Яқинда операция бўлдим. Ўрнимдан туриш, ўтириш мумкин эмас. Аёлим ёрдамида таҳорат олиб, ётган ҳолда намоз ўқияпман. Уйқумда эҳтилом бўлдим. Ғусл қила олмайман. Бундай ҳолда қандай қилиб покланиб намоз ўқийман?

 

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз ғусл қила олмасангиз ҳам таяммум қилиш билан покланаверасиз. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилган: “Агар бемор бўлсаларингиз ёки сафарда бўлсаларингиз ё бирорталарингиз таҳоратхонадан келса ёки аёлларга яқинлик қилса-ю, сув топа олмасаларингиз, покиза тупроқ билан таяммум қилинглар” (Нисо сураси, 43-оят).

Демак, мазкур далилларга кўра сув билан ҳақиқий покланиш имкони йўқ бўлиб қолган пайтда, покиза ер жинси билан ҳукмий покланиш жоиз  бўлади. Таяммум қилишга рухсат берилган ушбу оятда “Агар бемор бўлсангиз” дейилган. Биров бемор бўлса-ю, сув ишлатиб таҳорат ёки ғусл қилганда ҳалокатга учраши, бирор аъзоси талафот кўриши, беморлиги зиёда бўлиши, чўзилиб кетиши, тузалиш кечга сурилиши кабилардан аниқ хавф бўлса, таяммум қилиши жоиз.

Ер жинси – тупроқ, қум, тош, оҳак, гипс, сурма, сурматош, олтингугурт каби ердан бўлган ашёлардир. Шунингдек, турли буюмлар устидаги (масалан, кийимдаги ёки кўрпа-тўшакдаги) чанг ҳам ер жинсига киради. Шу чангни қасд қилиб, таяммум қилиш ҳам мумкин.

Таяммум қилмоқчи бўлган одам енгини тирсакларидан юқоригача шимаради. Покланишни ният қилиб, икки қўлини тупроққа ёки ер жинсидан бўлган нарсага уриб, юзига суртади. Икки қўлини иккинчи марта уриб, аввал чап қўлининг кафти орқали ўнг қўлини чиғаноқлари билан қўшиб масҳ қилади. Кейин ўнг қўлининг кафти орқали чап қўлини чиғаноқлари билан қўшиб масҳ тортади. Шу билан таяммум қилган бўлади.

Сиз шу тарзда то ғусл қилишга қодир бўлгунингизга қадар таяммум қилиб, намозларингизни адо этишингиз мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Фатво маркази.