30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
30 Сентябр, 2024, 27 Рабиъул аввал, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Никоҳ ўқилиб жинсий алоқа қилинмаган бўлса, телефонда “талоғингни бердим” деса, талоғини олган қиз идда ўтирадими? Идда ўтирса қанча вақт кутади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Бу саволнинг жавоби хилвати саҳиҳа бўлган ёки бўлмаганига боғлиқ.
“Хилвати саҳиҳа” бу – эр ва хотиннинг никоҳ ақдидан кейин холи бир жойда қолишидир. Бунда уларнинг жинсий яқинлик қилишларига ҳеч қандай монеълик бўлмаслиги керак бўлади.
Хилвати саҳиҳа бўлганда: Агар никоҳдан сўнг хилвати саҳиҳа бўлиб, кейин талоқ берилган бўлса, бу ҳолатда битта ражъий талоқ тушади. Агар улар ярашмоқчи бўлсалар эр-хотин бирга яшаб кетишлари билан никоҳ яна тикланади. Лекин эрнинг талоқ қилишдаги учта имкониятидан бири кетган бўлади.
Шунингдек, хилвати саҳиҳадан кейин талоқ қилинганда, аёлга идда ўтириши вожиб бўлади. Бу ҳақда Аллома ибн Нужайм бундай деганлар: “Эр-хотиндан қайси бирининг касаллигисиз бўлган хилвати саҳиҳа — жинсий яқинлик кабидир. Гарчи, эрнинг жинсий аъзоси кесилган, иннийн (жинсий ожиз) ёки бичилган бўлса ҳам хилвати саҳиҳадан сўнг талоқ қилинган аёлга идда вожиб бўлади” (“Баҳрур роиқ” китобидан бироз қисқартириш билан олинди).
Эри талоқ қилган аёл талоқдан сўнг уч марта ҳайз кўриб, учинчи ҳайзидан пок бўлиши билан иддаси тугайди. Ҳомиладор бўлса, ҳомиласини туққунича идда ўтиради.
Хилвати саҳиҳа бўлмаганда: Агар никоҳдан сўнг хилвати саҳиҳа бўлмасдан талоқ берилса, бунда битта боин талоқ тушган саналади ва аёл идда ўтирмайди. Эр-хотин ярашмоқчи бўлсалар янгидан никоҳ ўқитадилар ва маҳр берилади.
Мазкур ҳолатда аёл идда ўтирмаслиги ҳақида Аллома Мавсилий бундай деганлар: “Аёлни олдига эрнинг кириши (хилвати саҳиҳа)дан олдин талоқ бўлганда идда ўтириш йўқ” (“Ал-Ихтиёр ли таълилил-мухтор” китоби). Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
“IQNA” сайтининг “Arab News” нашрига таяниб хабар беришича, шу йил сентябрь ойи охирида Лондонда IX Жаҳон ҳалол таомлар фестивали бўлиб ўтади.
“Маҳаллий лаззатлар (таъмлар)” шиори остида ўтаётган фестивал ташкилотчилари бу йил фестивалга 20 мингдан ортиқ киши ташриф буюришига умид билдирмоқда. Бутунжаҳон ҳалол таомлар фестивали шу йилнинг 28-29 сентябрь кунлари Лондон стадионида бўлиб ўтади ва унда дунёнинг турли бурчакларидаги давлатлар вакиллари томонидан тайёрланган таомлар тақдим этилади.
Ушбу тадбирда диққат ва қатъий танланган Покистон, Туркия, Марокаш, Индонезия ва бошқа мамлакатлардан сотувчилар, ошпазлар ва озиқ-овқат дўконлари вакиллари иштирок этади.
Дастур директори Валид Жаҳонгир дунёда мусулмонлар сони ортиб бораётгани сабабли сертификатланган ҳалол маҳсулотларга талаб ортиб бораётганини қайд этди.
Валид Жаҳонгирнинг айтишича, ахлоқий, барқарор ва сифатли озиқ-овқат маҳсулотлари ва таомларга қизиқиш ортиб бораётгани нафақат мусулмон истеъмолчиларни, балки бошқа дин вакилларини ҳам ҳалол озиқ-овқатга жалб қилмоқда.
Бу йилги яна бир янгилик – мавританиялик таниқли ошпаз Шелин Пермало томонидан ўтказиладиган пазандачилик шоуси бўлиб ўтади. У ИТВ телеканалининг “Юлдузлар билан таом тайёрлаш” кўрсатувидаги чиқиши билан танилган. Ушбу интерактив пазандачилик шоусида унга бошқа таниқли ошпазлар ёрдам беришади. Тадбирда Надия Ҳусайн ва Биг Зу каби машҳур шахслар ҳамда кўплаб машҳур актёрларнинг иштирок этиши кутилмоқда.
Фестивал катта болалар майдони ва бозорини яратиш орқали ўзининг оилавий имкониятларини кенгайтирди. Шунингдек, “Бизнинг келажагимиз саломатлиги” билан ҳамкорликда жойларда кўчма клиника ташкил этилади, бу эса иштирокчиларга текширувдан ўтиш ва уларнинг соғлиғи ҳақида маълумот олиш имконини беради.
Валид Жаҳонгир қўшимча қилди: “Биз фестивалда интерфаол панеллар орқали муҳокама ва мулоқотни рағбатлантирамиз ҳамда ҳаётнинг барча қатламларидаги одамларга умумий овқатланиш, маданият ва жамият қадриятлари билан боғланиш учун жой берамиз”.
“Маҳаллий лаззатлар (таъмлар)” фестивали ҳунарманд озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларга қаратилган бўлиб, озиқ-овқат ишлаб чиқарувчиларга ўз маҳсулотларини янги лаззатларни кашф этмоқчи бўлган минглаб фестивал иштирокчиларига тарғиб қилиш учун платформа тақдим этади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 