06 Октябр, 2024, 03 Рабиъус сони, 1446
06 Октябр, 2024, 03 Рабиъус сони, 1446
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Cавол: Марҳумлар ҳақида гапирганда ҳозир кӯп кишилар "раҳматли бӯлиб кетган", деб айтишмоқда. Шунда мен бундай дейиш хато десам, ким айтди буни, деб сӯрашяпти. Шунга бир изоҳли жавоб берсангиз?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Вафот этган мўмин-мусулмонларнинг ҳаққига мазкур сўзлар билан дуо қилиш ва ўтганларга Аллоҳнинг раҳмат ва мағфиратини умид қилиш мустаҳаб-савобли ишлардан биридир.
Мусулмон инсоннинг мусулмон устидаги ҳақларидан бири вафотидан кейин уни яхшилик билан эслаш, хотирлаш ва ҳаққига хайрли дуо қилишдир.
“Улардан кейин (дунёга) келган зотлар айтурлар: “Эй, Раббимиз! Ўзинг бизларни ва биздан илгари иймон билан ўтганларни мағфират этгин ва қалбларимизда иймон келтирган зотларга нисбатан гина пайдо қилмагин! Эй, Раббимиз! Албатта, Сен меҳрибон ва раҳмли зотдирсан!” (Ҳашр сураси, 10-оят).
Аллоҳ таоло ушбу ояти каримада мусулмонларга ўзларидан аввал иймон билан ўтган зотларнинг ҳаққига дуо ва мағфират сўраб дуо қилишларини таълим бермоқда. Мусулмонлар асрлар оша ушбу таълимотга содиқ қолиб келмоқдалар.
Ўтганларни хотирлаш ва уларнинг ҳақларига дуо қилиш турли халқларда турлича ибора ва сўзлар билан ифода қилинади. Бизнинг халқимизда ўтганларни “марҳум”, “мағфур” “раҳматли”, “раҳматли бўлиб кетган” ва шу каби дуо маъносидаги сўзлар билан ёдга олиш урф бўлган ва бу савобли амалдир.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Жорий йилнинг 15-16 октябрь кунлари Пойтахтимиз ва Хивада ўтказиладиган “Ислом – тинчлик ва эзгулик дини” мавзуидаги халқаро анжуманда БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакиллари, АЙСЕСКО, ИРСИКА каби халқаро исломий ташкилотлар раҳбарлари, Саудия Арабистони, Миср, Россия, Туркия, Озарбайжон ва Марказий Осиё давлатлари муфтийлари, Покистон, Ҳиндистон, АҚШ ва Европа давлатларининг номдор уламолари ҳамда тадқиқотчилари иштирок этадилар.
Шунингдек, мазкур анжуманда бугунги мураккаб даврда минтақада тинчлик ва барқарорликни мустаҳкамлаш бўйича маърузалар ўқилади, тажриба алмашилади ва ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинади. Юртимиз яна бир катта анжуманга мезбонлик қилиб, бутун дунёни яна бир бор тинчлик-хотиржамлик, эзгу амаллар ҳамроҳлигида яшашга даъват этади.
Тинчлик сўзи эшитган ҳар бир инсон кўнглига ором бағишлайди. Лекин ҳозир ер юзидаги қанчадан-қанча инсонлар тинчликка зор яшамоқда. Турли минтақаларида содир бўлаётган урушларда минглаб бегуноҳ инсонлар қони тўкилмоқдаки, бундай ачинарли ҳолатлар тинч-осойишта юртда яшаётган ҳар бир кишини шукрга, огоҳликка, сергакликка, тинчликни қадрлашга ундамоқда.
Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом муборак ҳадисларида: «Икки неъмат борки, бу икки неъматдан кўп инсонлар ғафлатдадирлар: тани-сиҳатлик ва тинчлик-хотиржамликдир».
Ҳаётдаги барча ютуқлар ва гўзал неъматлар тинчлик туфайли қўлга киритилади. Аммо кўпчилик буни эсламайди, парво ҳам қилмайди. Ўтмишда иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ёки ўша вақтда фронт ортининг оғир кунларини бошдан кечирган кексаларимиз ўша вақтларни ёдга олсалар “урушнинг номи ўчсин”, дейдилар.
Ҳа, урушнинг номи ўчсин. Уруш ёшу қари, эркагу аёл ёхуд катта-кичик демайди. Бугун сайёрамизнинг уруш ўчоғига айланган жойларида юз бераётган қўпорувчиликлар, қонли тўқнашувлар, тобора кучайиб бораётган низо ва зиддиятлар, бегуноҳ инсонларнинг қурбон бўлаётгани барчани ташвишга солмасдан қўймайди.
Динимизнинг эзгу шиори мужассам бўлган “Ислом – тинчлик ва эзгулик дини” мавзуидаги халқаро анжуман халқимиз, мўмин-мусулмонлар, бутун инсоният учун манфаатли бўлади, деб умид қиламиз.
Муҳаммаднаби ОРИПОВ,
Риштон тумани бош имом-хатиби
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 