Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
05 Феврал, 2025   |   6 Шаъбон, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:10
Қуёш
07:30
Пешин
12:42
Аср
16:03
Шом
17:47
Хуфтон
19:02
Bismillah
05 Феврал, 2025, 6 Шаъбон, 1446
Янгиликлар

30.09.2024   947   1 min.
Дунё янгиликлари
Бошқа мақолалар

“Бадъул амолий” матни ва назмий баёни

3.02.2025   2090   15 min.
“Бадъул амолий” матни ва назмий баёни

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

 

 - 1يَقُولُ الْعَبْدُ فِي بَدْءِ الأَمَالِي      لِتَوْحِيدٍ بِنَظْمٍ كَالَّلآلِي

Сўз бошлар имлолар бошида банда,

Дурлардек назм-ла тавҳид ҳақинда.

 

 - 2إِلَهُ الْخَلْقِ مَوْلاَنَا قَدِيمٌ      وَمَوْصُوفٌ بِأَوْصَافِ الْكَمَالِ

Эгамиз қадимдир олам илоҳи,

Бенуқсон комилдир Унинг сифоти.

 

 - 3هُوَ الْحَيُّ الْمُدَبِّرُ كُلَّ أَمْرٍ      هُوَ الْحَقُّ الْمُقَدِّرُ ذُو الْجَلاَلِ

У Ҳайдир тайинловчи неки бўлса ҳол,

У Ҳақдир тақдирловчи олий Зул жалол.

 

 - 4مُرِيدُ الْخَيْرِ وَالشَّرِّ الْقَبِيحِ      وَلَكِنْ لَيْسَ يَرْضَى بِالْمُحَالِ

Яхшию ёмонга иродаси бор,

Лек ёмон ишларга розимас зинҳор.

 

 - 5صِفَاتُ اللَّهِ لَيْسَتْ عَيْنَ ذَاتٍ      وَلاَ غَيْرًا سِوَاهُ ذَا انْفِصَالِ

Аллоҳ сифатлари айни зотимас,

Ундан ажралувчи бошқа ҳам эмас.

 

 - 6صِفَاتُ الذَّاتِ وَالأَفْعَالِ طُرًّا      قَدِيمَاتٌ مَصُونَاتُ الزَّوَالِ

Зотий феълий сифатлар бари баркамол,

Ибтидосиз, интиҳосиз доим безавол.

 

 - 7نُسَمِّي اللَّهَ شَيْئًا لاَ كَالأَشْيَاءِ      وَذَاتًا عَنْ جِهَاتِ السِّتِّ خَالِي

Аллоҳни бетимсол “шай” деб аташ бор,

Ҳам зот деймиз, аммо, эмас тарафдор.

 

 - 8وَلَيْسَ الإِسْمُ غَيْرًا لِلْمُسَمَّى      لَدَى أَهْلِ الْبَصِيرَةِ خَيْرِ آلِ

Исм номлангандан эмасдир ўзга,

Идрок аҳли – яхши оила наздида.

 

 - 9وَمَا إِنْ جَوْهَرٌ رَبِّي وَجِسْمٌ      وَلاَ كُلٌّ وَبَعْضٌ ذُو اشْتِمَالِ

Роббим жавҳар эмас, жисм ҳам эмас,

Мураккаб ҳам эмас, қисм ҳам эмас.

 

 - 10وَفِي الأَذْهَانِ حَقٌّ كَوْنُ جُزْءٍ      بِلاَ وَصْفِ التَّجَزِّي يَا ابْنَ خَالِ

“Бўлинмас жуз”нинг мавжудлиги бор,

Ўйла, тоғам ўғли, ақл этмас инкор.

 

 - 11وَمَا الْقُرْآنُ مَخْلُوقًا تَعَالَى      كَلاَمُ الرَّبِّ عَنْ جِنْسِ الْمَقَالِ

Қуръон ижодиймас, каломи илоҳий

Роб каломи мақол жинсидан олий.

 

 - 12وَرَبُّ الْعَرْشِ فَوْقَ الْعَرْشِ لَكِنْ      بِلاَ وَصْفِ التَّمَكُّنِ وَالتِّصَالِ

Арш Роббиси Аршдан юқори, бироқ

Жой олиш, ўрнашиш васфидан йироқ.

 

 - 13وَمَا التَّشْبِيهُ لِلرَّحْمَنِ وَجْهًا      فَصُنْ عَنْ ذَاكَ أَصْنَافَ الأَهَالِ

Ар-Роҳманга қиёслаш мумкинмас билгин,

Аҳоли синфларин ундан сақлагин.

 

 - 14وَلاَ يَمْضِي عَلَى الدَّيَّانِ وَقْتٌ      وَأَزْمَانٌ وَأَحْوَالٌ بِحَالِ

Дайёнга нисбатан жорий бўлмас вақт,

Шунингдек, замонлар-у ва бирор ҳолат.

 

 - 15وَمُسْتَغْنٍ إِلَهِي عَنْ نِسَاءٍ      وَأَوْلاَدٍ إِنَاثٍ أَوْ رِجَالِ

Роббимиз олийдир муҳтож қолишдан,

Қиз ё ўғил болаю, хотин олишдан.

 

 - 16كَذَا عَنْ كُلِّ ذِي عَوْنٍ وَنَصْرٍ      تَفَرَّدَ ذُو الْجَلاَلِ وَذُو الْمَعَالِ

Кўмакчи-ю ёрдамчига муҳтожмас асло,

Зул жалолу Мутаолий мутлақо танҳо.

 

 - 17يُمِيتُ الْخَلْقَ طُرًّا ثُمَّ يُحْيِي      فَيَجْزِيهِمْ عَلَى وَفْقِ الْخِصَالِ

Барчани ўлдирар, сўнгра тиргизар

Кимга жазо, кимга мукофот берар.

 

 - 18لأَهْلِ الْخَيْرِ جَنَّاتٌ وَنُعْمَى      وَلِلْكُفَّارِ أَدْرَاكُ النَّكَالِ

Солиҳларга жаннат, шоду хуррамлик,

Кофирларга уқубат, азоб аламлик.

 

 - 19وَلاَ تَفْنَى الْجَحِيمُ وَلاَ الْجِنَانُ      وَلاَ أَهْلُوهُمَا أَهْلُ انْتِقَالِ

Дўзаху жаннатлар ҳеч фано бўлмас,

Уларнинг аҳллари кўчмас ва ўлмас.

 

 - 20يَرَاهُ الْمُؤْمِنُونَ بِغَيْرِ كَيْفٍ      وَإِدْرَاكٍ وَضَرْبٍ مِنْ مِثَالِ

Мўминлар кўрарлар Уни шаклсиз

Ҳамда идроксизу, “зарбул масал”сиз.

 

 - 21فَيَنْسَوْنَ النَّعِيمَ اِذَا رَأَوْهُ      فَيَا خُسْرَانَ أَهْلِ الاِعْتِزَالِ

Неъматлар унутилар Уни кўрсалар қачон,

Ҳазир бўлинг мўътазила аҳлига зиён.

 

 - 22وَمَا إِنْ فِعْلُ أَصْلَحَ ذُو افْتِرَاضٍ      عَلَى الْهَادِي الْمُقَدَّسِ ذِي التَّعَالِي

“Аслаҳ иши” фарз эмас, улуғ Ҳодийга,

Нуқсонлардан холи Мутаолийга.

 

 - 23وَفَرْضٌ لاَزِمٌ تَصْدِيقُ رُسْلٍ      وَأَمْلاَكٍ كِرَامٍ بِالنَّوَالِ

Фарзу лозим эрур тасдиқлаш расулларни,

Ҳам инъомлар-ла шарафланган малакларни.

 

 - 24وَخَتْمُ الرُّسْلِ بِالصَّدْرِ الْمُعَلَّى      نَبِيٍّ هَاشِمِيٍّ ذِي جَمَالِ

“Содру муалло”дир хотамуннабий,

Жисмию хулқи гўзал расул Ҳошимий.

 

 - 25إِمَامُ الأَنْبِيَاءِ بِلاَ اخْتِلاَفٍ      وَ تَاجُ الأَصْفِيَاءِ بِلاَ اخْتِلاَلِ

Барча пайғамбарлар имомидирлар,

улуғ афиф бандалар тожидирлар.

 

 - 26وَبَاقٍ شَرْعُهُ فِي كُلِّ وَقْتٍ      إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَارْتِحَالِ

Унинг шариати боқийдир ҳар вақт,

Келгунича кўчиш кун, рўзи қиёмат.

 

 - 27وَحَقٌّ أَمْرُ مِعْرَاجٍ وَصِدْقٌ      فَفِيهِ نَصُّ أَخْبَارٍ عَوَالِي

Меърож воқеасин ҳақ ва рост деб бил,

Олий хабарларда келгандир далил.

 

 - 28وَمَرْجُوٌّ شَفَاعَةُ أَهْلِ خَيْرٍ      لأِصْحَابِ الْكَبَائِرِ كَالْجِبَالِ

Солиҳлар шафоатидан, албат, умид бор,

Умидворлар бўлса ҳам тоғдек гуноҳкор.

 

 - 29وَإِنَّ الأَنْبِيَاءَ لَفِي أَمَانٍ      عَنِ الْعِصْيَانِ عَمْدًا وَانْعِزَالِ

Пайғамбарлар ҳеч қачон қасддан исён этмаган,

Элчилик мақомидан ажралиб ҳам кетмаган.

 

 - 30وَمَا كَانَتْ نَبِيًّا قَطُّ أُنْثَى      وَلاَ عَبْدٌ وَشَخْصٌ ذُو افْتِعَالِ

Аёл асло пайғамбар бўлган эмас,

Ҳамда бирор қулу, қабиҳ феълли шахс.

 

 - 31وَذو الْقَرْنَيْنِ لَمْ يُعْرَفْ نَبِيًّا      كَذَا لُقْمَانُ فَاحْذَرْ عَنْ جِدَالِ

Зулқарнайн набий деб танилганмас бил,

Шунингдек, Луқмон ҳам, тортишувдан тийил.

 

 - 32وَعِيسَى سَوفَ يَأْتِي ثُمَّ يَتْوِي      لِدَجَّالٍ شَقِيٍّ ذِي خَبَالِ

Исо келажакда, албатта, келар,

Бадбахт дажжолга у тезда йўл олар.

 

 - 33كَرَامَاتُ الْوَلِيِّ بِدَارِ دُنْيَا      لَهَا كَوْنٌ فَهُمْ أَهْلُ النَّوَالِ

Дунёда валийлар кароматлари

Бўлиши шубҳасиз, улар инъом аҳли.

 

 - 34وَلَمْ يَفْضُلْ وَلِيٌّ قَطُّ دَهْرًا      نَبِيًّا أَوْ رَسُولاً فِي انْتِحِالِ

Валий бирор даъвода ҳеч бир замон,

Набий ё Расулдан афзал бўлмаган.

 

 - 35وَلِلصِدِّيقِ رُجْحَانٌ جَلِيٌ      عَلَى الأَصْحَابِ مِنْ غَيْرِ احْتِمَالِ

Бордир афзаллиги Сиддиқнинг зоҳир,

Асҳоблар устидан, ҳеч шубҳа йўқдир.

 

 - 36وَلِلْفَارُوقِ رُجْحَانٌ وَفَضْلٌ      عَلَى عُثْمَانَ ذِي النُّورَينِ عَالِى

Фаруқнинг устунлик, ортиқлиги бор

Бўлса ҳам Зиннуройн, олий фидокор.

 

 - 37وَذُو النُّورَينِ حَقًّا كَانَ خَيْرًا      مِنَ الْكَرَّارِ فِي صَفِّ الْقِتَالِ

Албатта, Зуннуройн аълороқ бўлган,

Уруш сафларида қайтмас Ботирдан.

 

 - 38وَلِلْكَرَّارِ فَضْلٌ بَعْدَ هَذَا      عَلَى الأَغْيَارِ طُرًّا لاَ تُبَالِ

Шундан сўнг Ботирга афзал кўрилиш,

Қолган барчалардан, тортма ҳеч ташвиш.

 

 - 39وَلِلصِّدِّيقَةِ الرُّجْحَانُ فَاعْلَمْ      عَلَى الزَّهْرَاءِ فِي بَعْضِ الْخِلاَلِ

Сиддиқада Заҳродан устун тараф бор,

Баъзи хислатларда қилсанг эътибор.

 

 - 40وَلَمْ يَلْعَنْ يَزِيدًا بَعْدَ مَوْتٍ      سِوَى الْمِكْثَارِ فِي الإِغْرَاءِ غَالِي

Язидни вафотидан сўнг лаънатлашмаган,

Мутаассиб сергаплар мустасно бундан.

 

 - 41وَإِيْمَانُ الْمُقَلِّدِ ذُو اعْتِبَارٍ      بِأَنْوَاعِ الدَّلاَئِلِ كَالنِّصَالِ

Муқаллид иймонига бордир эътибор,

Қилич каби ёрқин далиллар бисёр.

 

 - 42وَمَا عُذْرٌ لِذِي عَقْلٍ بِجَهْلٍ      بِخَلاَّقِ الأَسَافِلِ وَالأَعَالِي

Оқил банда асло узрли бўлмас,

Гар у еру осмон Холиқин билмас.

 

 - 43وَمَا إِيْمَانُ شَخْصٍ حَالَ يَأْسٍ      بِمَقْبُولٍ لِفَقْدِ الإِمْتِثَالِ

Ўлимгача иймон қилинса таъхир

Қабулмас, бўйсуниш қолмаган ахир.

 

 - 44وَمَا أَفْعَالُ خَيْرٍ فِي حِسَابٍ      مِنَ الإِيْمَانِ مَفْرُوضَ الْوِصَالِ

Хайрли ишлар гарчи эрур фарз,

Иймон жузларидан ҳисоб этилмас.

 

 - 45وَلاَ يُقْضَى بِكُفْرٍ وَارْتِدَادٍ      بِعَهْرٍ اَوْ بِقَتْلٍ وَاخْتِزَالِ

Зино, қатл, босқин бўлса ҳам сабаб,

Куфрга маҳкуммас, дейилмас муртад.

 

 - 46وَمَنْ يَنْوِ ارْتِدَادًا بَعْدَ دَهْرٍ      يَصِرْ عَنْ دِيْنِ حَقٍّ ذَا انْسِلاَلِ

Кимки муртадликни ният-қасд этар

Шу ондаёқ пинҳона ҳақ диндан кетар.

 

 - 47وَ لَفْظُ الْكُفْرِ مِنْ غَيْرِ اعْتِقَادٍ      بِطَوْعٍ رَدُّ دِيْنٍ بِاغْتِفَالِ

Эътиқодсиз ихтиёр-ла куфрни айтиш,

Демишлар: ғафлат-ла ҳақ диндан қайтиш.

 

 - 48وَلاَ تَحْكُمْ بِكُفْرٍ حَالَ سُكْرٍ      بِمَا يَهْذِي وَيَلْغُوا بِارْتِجَالِ

Маст кимса куфрга ҳукм этилмас,

Ўйламасдан беҳуда алжираган, бас.

 

 - 49وَمَا الْمَعْدُومُ مَرْئِيًّا وَشَيْئًا      لِفِقْهٍ لاَحَ فِي يُمْنِ الْهِلاَلِ

Номавжуд кўрилмас, “шай” ҳам эмас бил,

Ҳилол нурларида зоҳирдир далил.

 

 - 50وَغَيْرَانِ الْمُكَوَّنُ لاَ كَشَيْءٍ      مَعَ التَكْوِينِ خُذْهُ لإِكْتِحَالِ

Мукавван бошқадир, бошқадир таквийн,

Буни сен кўзингга сурмадек олгин.

 

 - 51وَإِنَّ السُّحْتَ رِزْقٌ مِثْلُ حِلٍّ      وَإِنْ يَكْرَهْ مَقَالِي كُلُّ قَالِي

Ҳаром мол ҳалолдек ризқдир бегумон,

Рад этувчи сўзимни кўрса ҳам ёмон.

 

 - 52وَفِي الأَجْدَاثِ عَنْ تَوْحِيدِ رَبِّى      سَيُبْلَى كُلُّ شَخْصٍ بِالسُّؤَالِ

Ҳар бир шахс қабрга қўйилган замон,

Роббим тавҳидидан бўлар имтиҳон.

 

 - 53وَلِلْكُفَّارِ وَالْفُسَّاقِ بَعْضٍ      عَذَابُ الْقَبْرِ مِنْ سُوءِ الْفِعَالِ

Кофирлару баъзи фосиқ кимсалар,

“Қилмиш” учун қабр азобин кўрар.

 

 - 54دُخُولُ النَّاسِ فِي الْجَنَّاتِ فَضْلٌ      مِنَ الرَّحْمَنِ يَا أَهْلَ الأَمَالِ

Жаннатга эришмоқ Ар-Роҳман фазли,

Бу муҳим эътиқод, эй умид аҳли.

 

 - 55حِسَابُ النَّاسِ بَعْدَ الْبَعْثِ حَقٌّ      فَكُونُوا بِالتَّحَرُّزِ عَنْ وَبَالِ

Қиёматда ҳисоб бўлмоғи аниқ,

Ёмон оқибатдан сақлан, халойиқ.

 

 - 56وَتُعْطَى الْكُتْبُ بَعْضًا نَحْوَ يُمْنَى      وَبَعْضًا نَحْوَ ظَهْرٍ وَالشِّمَالِ

Айримларга номалар келар ўнг қўлдан

Баъзиларга берилар орқа ва сўлдан.

 

 - 57وَحَقٌّ وَزْنُ أَعْمَالٍ وَجَرْيٌ      عَلَى مَتْنِ الصِّرَاطِ بِلاَ اهْتِبَالِ

Амаллар ўлчанар, гар ақл етмас,

Сиротда югуришга эпчиллик кетмас.

 

 - 58وَلِلدَّعَوَاتِ تَأْثِيرٌ بَلِيغٌ      وَقَدْ يَنْفِيهِ أَصْحَابُ الضَّلاَلِ

Дуоларнинг етук таъсирлари бор,

Адашганларгина қиларлар инкор.

 

 - 59وَدُنْيَانَا حَدِيثٌ وَالْهَيُولَى      عَدِيمُ الْكَوْنِ فَاسْمَعْ بِاجْتِذَالِ

Дунёмиз яратилган, “ҳайуло” эса,

Шодлик-ла эшитгин бўлмаган нарса.

 

 - 60وَلِلْجَنَّاتِ وَالنِّيرَانِ كَوْنٌ      عَلَيْهَا مَرَّ أَحْوَالٌ خَوَالِي

Жаннатлар дўзахлар мавжуд эрурлар,

Улар узра ўтган кўп ўтмиш йиллар.

 

 - 61وَذُو الإِيْمَانِ لاَ يَبْقَى مُقِيمًا      بِسُوءِ الذَّنْبِ فِي دَارِ اشْتِعَالِ

Осий мўмин доимо қолмас абад ҳеч,

Алангали диёрдан чиқар эрта кеч.

 

 - 62لَقَدْ أَلْبَسْتُ لِلتَّوْحِيدِ نَظْمًا      بَدِيعَ الشَّكْلِ كَالسِّحْرِ الْحَلاَلِ

Кийгаздим тавҳидга назм нақшинкор,

Ҳалол сеҳр каби гўзал бетакрор.

 

 - 63يُسَلِّي الْقَلْبَ كَالْبُشْرَى بِرَوْحٍ      وَيُحْيِي الرُّوحَ كَالْمَاءِ الزُّلاَلِ

Қалбларга завқ берар мисли хушхабар,

Зилол сув етгандек ҳаёт жонланар.

 

 - 64فَخُوضُوا فِيهِ حِفْظًا وَاعْتِقَادًا      تَنَالُوا جِنْسَ أَصْنَافِ الْمَنَالِ

Сўзларин ёд олинг қилиб эътиқод,

Мукофотларидан бўласизлар шод.

 

 - 65وَكُونُوا عَوْنَ هَذَا الْعَبْدِ دَهْرًا      بِذِكْرِ الْخَيْرِ فِي حَالِ ابْتِهَالِ

Бу бандага кўмакда бўлинглар мудом,

Эзгу дуолар-ла, ёлворган ҳар дам.

 

 - 66لَعَلَّ اللهَ يَعْفُوهُ بِفَضْلٍ      وَيُعْطِيهِ السَّعَادَةَ فِي الْمَآلِ

Шояд, Аллоҳ афв-ла айлаб иноят,

Ато этса охиратда унга саодат.

 

 - 67وَإِنِّي الدَّهْرَ أَدْعُو كُنْهَ وُسْعِي      لِمَنْ بِالْخَيْرِ يَوْمًا قَدْ دَعَا لِي

Мен дуода бардавом етганча кучим,

Эзгу дуо қилганга мени бирор кун.