14 Июл, 2025, 19 Муҳаррам, 1447
14 Июл, 2025, 19 Муҳаррам, 1447
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Доктор Муҳйиддин Аввома 1976 йили Ҳалаб шаҳрида таваллуд топган. Отаси шайх Муҳаммад Аввома билан Мадинаи мунавварага келганида уч ёшда бўлган. Сўнг Мадинани ватан тутиб, барча таълим босқичларини ўша ерда таҳсил олган.
12 ёшида Қуръонни тўлиқ ёд олиб, олий санад билан ижозага эга бўлган.
Муҳйиддин Аввома ҳадис, фиқҳ ва усулул фиқҳ бўйича 3 та фан доктори унвонига эга.
Илмда отасининг йўлидан юриб, аввало, қадимий услуб – Қуръони каримни ёдлаш, Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг муборак суннатларини ўрганиш ва амал қилиш услубида, сўнг замонавий академик услубда давом эттириб, даврининг етук устоз ва олимларидан ақида, фиқҳ, усулул фиқҳ, ҳадис ва араб тили каби фанлардан мукаммал таълим олди.
Олим қатор илмий муассасалар раиси, таъсисчиси ва аъзоси ҳисобланади. Жумладан, “Инсониятга хизмат исломий илмий конференция”си раиси, “Имом Муҳаммад Қосим Нанутавий халқаро исломий мукофоти” ташкилоти таъсисчиси ва бош котиби, Малайзияда энг юқори илмий унвон – Малайзия Ислом университети илм курси устози мақоми бўйича падари бузруквори Муҳаммад Аввоманинг ноиби.
Халқаро Ислом фиқҳи академияси нашрга тайёрланаётган фиқҳий қоидалар энциклопедиясидаги ҳадис ва хабарларнинг тахрижи ва таҳқиқини ҳам доктор Муҳйиддинга топширган.
Малайзия Ислом университети қошидаги халқаро фатво ва илмий тадқиқотлар кенгашининг собиқ аъзоси.
Туркиянинг Ибн Халдун университети ҳадис ва ҳадис илмлари устози.
“Аввомия” ҳадис маркази таъсисчиси ва раиси. Бу марказнинг дунёнинг 17 мамлакатида шўъбалари бўлиб, ҳадиси шарифларни ўрганиш бўйича мутахассислар тайёрлаш билан шуғулланади.
Исломий илм ва тадқиқотларга ихтисослашган Истанбул “Дорул ҳадис” вақфи раиси ва таъсисчиси.
Ақида, тафсир, ҳадис, мусталаҳ, фиқҳ, усул, наҳв, шеър, тарих ва тарожим каби фанларга доир қатор китоблар ва рисолалар муаллифи. Баъзи китоб ва рисолалари қатор таълим муассасаларида дарслик ўлароқ ўқув режасига киритилган.
Отаси шайх Муҳаммад Аввомадан 35 йилдан буён фиқҳ, ақида, усул, ҳадис каби илмларни олиб келади ва у кишининг кўрсатмасига биноан қатор манҳажий китоблар билан танишиб чиққан. Отасининг қўлида таҳқиқ ва қўлёзмаларни ўрганиш бўйича узоқ йиллар давомида малака ҳосил қилган. Ибн Абу Шайбанинг “Мусаннаф” китобини тайёрлашда отаси Муҳаммад Аввоманинг асосий ёрдамчиси бўлган ва шундан кейин амалга оширилган барча илмий лойиҳаларда иштирок этган. Бугунги кунда отаси билан доимо бирга бўлиб, у кишининг илмларини тарғиб этиш ва тарқатиш ишларини давом эттирмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу ёшлари ўтиб, кексайиб қолган чоғларида Мусҳафи шарифни олиб, йиғлаб туриб шундай дер эдилар: “Жиҳодлар билан овора бўлиб сени ўқий олмай қолдик”.
Бу қандайин гўзал узр! Хўш, биз ўзимизни нима деб оқлаймиз?! Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу шундайин гап айтдилар, аммо биз нима деймиз?! Қиёмат кунида “Қуръони карим ўқишдан сени нима чалғитди?!” – деб сўралсак, нима деб жавоб берамиз?! Токи у бизни зараримизга эмас, фойдамизга ҳужжат бўлиши учун кўксимизга босиб, кечаю кундуз тиловат қилиб бормаймизми?! Ахир Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг зикрини лозим тут, Қуръони карим тиловатида маҳкам бўл. Чунки бу сенинг осмондаги руҳинг, ердаги зикрингдир” [1], деганлар.
Қурони карим оятларини тадаббур қилмасдан, маънолари ҳақида фикр юритмаган ҳолда, ҳеч қандай тушунчасиз кўп тиловат қилиш асосий мақсад эмас. Агар инсон бир неча оятни тадаббур қилса, тафсир китобларига мурожаат этса ёки тафсир дарсларига қатнашса, маъноларни ўзлаштирса ва уларга амал қилса, бу иши ўша инсон учун улкан яхшилик, хайр-барака бўлади.
Имом Ғаззолий ҳазратлари бундай дейдилар: “Қуръон сиз сўрашингиз мумкин бўлган ва у сизнинг сўровларингизга жавоб бера оладиган тирик Расулдир. Сиз унга қулоқ солсангиз, у сизни қондиради”.
Қалблари иймон нури ила қоришиб кетган зотлар учун, албатта, Қуръонда шифо бордир. Яна Қуръони каримда саросима, шайтоний васвасалар, нафсу ҳавога эргашишдан сақловчи шифо бор. Қуръон ўқиган пайтимизда бизни фаришталар қуршаб олади ва улар ҳам бизга қўшилиб Раҳмон бўлган Зотнинг оятларига қулоқ тутади. Само фаришталари туни билан Қуръонга қоим бўладиган ер фаришталарига яқинлашадилар. Энди айтинг-чи, одамлар ухлаётган пайтда, тун қоронғусида биз Қуръон тиловат қиляпмизми?! Еру осмонлар Робби бизга қулоқ соладиган даражада оятларини тиловат қиляпмизми?!
Аллоҳ таолонинг шифо оятлари қуйидагилардир:
«...Ва мўмин қавмларнинг кўнгилларига шифо берадир» (Тавба сураси, 14-оят).
«Эй одамлар! Сизга ўз Раббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди» (Юнус сураси, 57-оят).
«Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз...» (Исро сураси, 82-оят).
«...У иймон келтирганлар учун ҳидоят ва шифодир...» (Фуссилат сураси, 44-оят).
«...Унда (асалда) одамлар учун шифо бордир...» (Наҳл сураси, 69-оят).
«Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи» (Шуаро сураси, 80-оят).
Қуръони каримни тиловат қилиш, эшитиш, амал қилиш ва ҳар бир ишда ундаги ҳукмларга таяниб иш кўришдан четлашманг!
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Аҳмад ривояти.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 