Бир куни ўғил бемор онасини кўчадан уйга олиб кираётганида она:
– Мени қўйиб юбор, сайр қилишни хоҳлайман, – деди.
Ўғил:
– Онажон, уйга киринг, овқатланиб олинг, кейин ўзим сизни айлантириб келаман, – деди.
Она:
– Йўқ, ҳозироқ кўчага чиққим келяпти, – деди.
Бу ҳолатни кузатиб турган келин:
– Яна кўчага чиқиб кетибдилар. Ишқилиб қўшнилар кўрмаган бўлсин-да, – деди.
Она хархаша қилишда давом этди.
Ўғил эса онасини ошхонага кузатиб қўйди. Сўнгра ҳовлининг бир четида ўйга толди. Шунда аёли келиб:
– Дадаси, сиз ҳам ишингиздан қолиб кетяпсиз. Мен ҳам уй-рўзғордан ортмай онажонга қарай олмаяпман. Келинг, онажонни бирор касалхонагами ё қариялар уйига жойлаштирайлик. Улар биздан ҳам яхши қарашади. Сиз ҳам, мен ҳам бир ташвишдан қутуламиз.
Шунда ўғил:
– Чамаси 6 ёш эдим. Онам кечки овқат тайёрлаш учун сабзи артаётганларида бехос бармоқларини кесиб олди. Шунда онам қўлларини боғлаб, ҳеч нарса бўлмагандай ишида давом этди. Бир куни мен ҳам бармоғимни кесиб олдим. Буни кўрган онам чидай олмай, олдимда парвона бўлди. Шифокорга бориб керакли муолажаларни қилгач, кўнгиллари хотиржам тортди. Шунда билдимки, онам бармоқларини кесганларида этлари, менинг бармоғим кесилганда эса юраклари кесилгандек бўлган экан. Ёшлигимдан онам оқ ювиб, оқ тарадилар. Энди навбат меники, – деди.
Ўғил сўзида давом этиб:
– Сен онамдан уялиб “қўшнилар нима дер экан” десанг, мен онамни ижарага уй олиб бўлса ҳам қарайман. Биламан, рўзғорнинг юки менинг зиммамда. Уни ҳам қиламан. Лекин онамнинг тақдири эртага сенинг бошингга тушмасмикин?! Шундан қўрқаман. Онам бемор бўлса ҳам доим ёнимда, шундан бахтиёрман.
Акбаршоҳ РАСУЛОВ,
таржимаси
Бир ҳадисда келтирилибди:
“Шайтон ерга қувғин қилинганидан сўнг сўради:
– Парвардигоро, мени ерга қувғин қилиб лаънатладинг, энди уйим қаер бўлади?
Яратган:
– Сенинг уйинг ҳаммомдир, – деди.
Иблис яна:
– Мажлисгоҳ ҳам бер, – деди
Парвардигор:
– Мажлисгоҳинг бозорлар ва одамлар йиғиладиган йўл бўйлари, – деди.
Шайтон яна:
– Овқатим нима бўлади? – деб сўради.
Парвардигор:
– Аллоҳнинг исми айтилмай ейилган таом, – деди.
Шайтон:
– Ичимлик ҳам бер, – деди.
Аллоҳ:
– Маст қилувчи ичимликларнинг бари сенинг ичадиган “сув”ингдир, – деди.
Шайтон яна:
– Менинг ҳам муаззиним бўладими? – деб сўради.
Яратган:
Сени муаззининг чолғу асбоблари, – деди.
Шайтон:
– Китобимчи? – деди.
Парвардигор:
– Сенинг китобинг шеъру қўшиқлар, – деди.
Шайтон:
– Ёзувим-чи? – деб сўради.
Парвардигор:
– Сенинг ёзувинг вашм (игна билан баданга ёзиш), – деди.
Шайтон:
– Менга калом ҳам берасанми? – деб сўради.
Парвардигор:
– Барча ёлғонлар сенинг каломинг бўлади, – деди.
Шайтон:
– Мени элчиларим ҳам бўладими? – деб сўради.
Аллоҳ:
– Фолбину башоратчилар сенинг элчиларинг – деди.
Иблис:
– Менга илинтирадиган тузоқ ҳам бер, – деб сўради.
Аллоҳ:
– Аёллар сени тузоғинг бўлади – деб жавоб берди” (Абу Умомадан ривоят қилинган, Табароний ривояти).
“Ахлоқус солиҳийн” (Яхшилар ахлоқи) китобидан
Йўлдош Эшбек, Даврон Нурмуҳаммад
таржимаси.