29 Ноябр, 2024, 28 Жумадул аввал, 1446
29 Ноябр, 2024, 28 Жумадул аввал, 1446
Бу юртда неча асрлардан бери Ислом дини равнақига ҳисса қўшган буюк алломалар Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Доримий, Абу Мансур Мотуридий каби зотлар етишиб чиққан. Улар Ислом оламида ёрқин из қолдирган сиймолардир. Улар қолдирган мерос ислом ҳақиқатини ифодалаган.
Мазкур конференциянинг уламолар юртида ўтказилишида ҳам чуқур маъно бор. Ислом динининг тинчлик ва осойишталикни тарғиб қилиши, бағрикенгликни таъкидлашида ушбу етук уламоларнинг алоҳида ўрни бор.
Миср ва Ўзбекистон ўртасидаги икки томонлама алоқалар қадим тарихга бори тақалади. Бугун бу давлатлар ўртасидаги муносабатларга урғу берадиган бўлсак ушбу муносабатларнинг мустаҳкам асосларга барпо этилганини кўрамиз. Бу борада бир қанча йўналишларга эътибор қаратмоғимиз мумкин бўлади. Хусусан, Миср давлати биринчилардан бўлиб Ўзбекистон Республикасининг мустақиллигини эътироф этиб, ўзининг элчихонасини бу юртда очишга шошилгани ва 1994-йилда эса Миср заминида Ўзбекистон элчихонаси очилганини қайд этиш даркор.
Кейинги йилларда ушбу икки давлат ўртасидаги илмий, сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий муносабатлар ривожланганлигини икки давлат раҳбарларининг ташрифлри орқали билишимиз мумкин. 2018-йилда Миср Президенти Абдулфаттоҳ ас-Сиси жаноблари Ўзбекистонга ташриф буюрди, 2023-йилда Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев жаноблари Мисрга ташриф буюрди. Бу ташрифлар икки томонлама ҳамдўстлик алоқаларнинг ривожланишида муҳим аҳамият касб этди.
Мен тўхталиб ўтмоқчи бўлган яна бир жиҳат – Ўзбекистонда кенг тарқалиб, намоён бўла бошлаган диний-маърифий соҳадаги изчил ўзгаришлардир. Бу ислоҳотлар, илмий-интеллектуал ҳаракат Президент юритаётган сиёсатда очиқ-ойдин ўз ифодасини топган. Бу эса Ислом цивилизацияси меросини қадрлаш, илм-фан ва уламоларга эҳтиром кўрсатиш орқали ўз ифодасини топади.
Бир сўз билан айтганда, мазкур анжуманга ташриф улароқ Ўзбекистон Президенти бу табаррук заминда муҳим ислоҳотларни олиб борганини, хусусан Ўзбекистонда маънавий-маърифий, диний ва ижтимоий ислоҳотларни амалга оширишда, ислом меросини бойитиш, уламоларига юксак эҳтиром кўрсатишини гувоҳи бўлдик.
Назир Муҳаммад Айяд,
Миср Араб Республикаси муфтийси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Агар ўғил фарзанд кўрсангиз нима қиласизлар?
Улар: Аллоҳга шукр қилиб бир ой рўза тутамиз.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Агар қиз фарзанд кўрсангизчи?
Улар:Унда икки ой рўза тутамиз. Чунки Мусо алайҳиссалом қиз фарзанд тарбиясига сабр қилишга, ўғил тарбиясига сабр қилишдан кўра икки карра ортиқ ажр бор деганлар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Сизларнинг орангизда зино қиладиганлар борми?
Улар: Йўқ, кимда ким зино қилса осмондан бошига тош ёғилади ёки ер ютади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Рибо билан шуғулланасизларми?
Улар: Фақат Аллоҳнинг ризқидан ноумид бўлганларгина рибо билан шуғулланади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Касал бўласизларми?
Улар: Биз касал ҳам бўлмаймиз, гуноҳ ҳам қилмаймиз. Сизнинг умматингиз гуноҳларига каффорат бўлиши учун касал бўладилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Сизларнинг ерингизда йиртқич ҳайвонлар борми?
Улар: Ҳа, бор. Аммо, биз уларга зарар етказмаймиз, улар ҳам бизга зарар етказмайдилар.
Шундан кейин Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам уларга шариат аҳкомларини ўргатдилар, беш вақт намоз ўқиш ва закотга буюрдилар. Қуръондан Фотиҳа ва баъзи сураларни ўргатдилар.
Ал-Ҳаддодий айтадилар: Маккада нозил бўлган ўнта сурани таълим бердилар. У вақтда намоз билан закотдан бошқа фарзлар нозил бўлмаган эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уларга шанба куни балиқ овлаш тақиқлангани ҳақидаги ҳукмни тарк этишни, намозни жамоат бўлиб ўқишни ва қиблага қараб юзланишни буюрдилар.
Ибн Жарир Табарий айтадилар, Ибн Аббос разияллоҳу анҳу бу оятда зикр этилган қавм ҳақида ушбу оятда баён этилган: “Ундан кейин Биз Бани Исроилга: шу ерни маскан тутинглар. Қачонки ваъда қилинган охират келганида, сизларнинг барчаларингизни бир тўп қилиб келтирурмиз, дедик” (Исро сураси, 104-оят).
“Охират ваъдаси” – Исо алайҳиссаломнинг ерга тушишлари, деганлар.
Манбалар:
Тафсир “жомеъул баён” - Табарий
Тафсир “анворут танзил ва асрорут таъвил” – Байзовий
Тафсир “мафотийҳул ғойб” – Розий
Тафсир “жомеъ лиаҳкомил қуръон” – Қуртубий
Тафсир “Кашшоф” – Замахшарий
Тафсир “баҳрул улум” – Самарқандий
Тафсир “Қуранул азим” – Ибн Касир
Тафсир “Руҳул баён” – Ҳаққий
Тафсир “Руҳул маъоний” - Улусий
Ҳомиджон домла Ишматбеков
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 