Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан бўлиб ўтаётган бу муҳташам анжуман, нафақат мусулмонлар учун, балки улар билан диний бағрикенглик тамойиллари асосида умргузаронлик қилиб келаётган, қўни-қўшничилик муносабатларини олиб бораётганлар учун ҳам хайрлидир.
Ислом барча халқларни бирликка чорлайди. Ислом динига эътиқод қилувчи барча мўминлар орасида тарқалган салом сўзи ҳам “Сизга тинчлик, омонлик тилайман”, дегандир. Шу маънода, ислом номи билан боғланаётган хунрезликлар ва нохуш ҳодисалар замирида чин исломга хос бўлган эътиқод йўқ, десак, асло янглишмаган бўламиз.
Ота-боболаримиз минглаб йиллар мобайнида ислом динига эътиқод қилиб келади. Бу эзгу дин, Марказий осиёда яшаётган халқларнинг урф-одатларига қадар сингиб кетган ва бунда ҳеч қандай ғализлик кузатилмайди.
Бунга сабаб эса, соф ислом ақидасини, унинг маърифатини, инсонпарварлигию эзгу ғояларини ботил ақидалардан орифлик билан ажратиб бера олган уламоларнинг айнан Марказий осиёдан кўплаб етишиб чиққанидир. Бу эзгу таълимотлардан узоқлашган сари, фитналар кўпайигани бор гап. Шу боис, ота-боболаримизнинг тўғри эътиқод борасидаги тависиялари ва илмий меросига суянишимиз шарт.
Бугун ахборот глобаллашуви туфайли ботил ғоялар билан чалғиётган ёшлар кам эмас. Шу боис, уларга эътиқод нуқтаи-назаридан тўғри маълумот бериш, ёшларни ботил ақидалардан ўз вақтида огоҳ қилиб бориш, биз уламоларнинг вазифамиздир. Аллоҳ таоло ўз каломида “Агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлларидан сўрангиз”, деб марҳамат қилади. Аллоҳга шукурки, Ўрта осиё халқи, ислом оламига танилган алломалари билан фахрланади. Муқаддас каломдаги “билганлар” ҳам шулар, аслида.
Имом Бухорий, Имом Термизий, Хожа аҳмад Яссавий, Сиғноқий каби алломалар ҳақни ботилдан ажратган, умматга тўғри йўлни ва ислом маърифатини кўрсатиб берган кишилар эди. Мана шундай аждодларимизнинг мўътадил йўли эса, ёшларни радикал ғоялардан асрашда жуда муҳим. Бугунги анжуман айнан шу ҳақиқатни англатишга хизмат қилмоқда.
Науризбай Утпенов,
Қозоғистон мусулмонлари диний бошқармаси раиси, бош муфтий
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Сизни кимдир хафа қилганида ёки нимадандир маҳзун бўлганингизда ё ёлғизланиб қолганингизда ҳеч йиғлаганмисиз?
Бошингизга оғир синов тушганда, ғамга ботганингизда, оилангиз нотинч ёки фарзандларингиз билан боғлиқ муаммо бўлганда қандай қилиб муаммодан чиқишни билмай қолганмисиз?
Бундай вазиятдан қутулиш учун нима қилгансиз?
Кунларнинг бирида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ўзлари якка ҳолда ўтириб, йиғлар эдилар. У зот алайҳиссалом оғир вазиятга гўёки чорасиз бир ҳолатга тушиб қолгандек ўзларини ҳис қилардилар. Шу пайт Аллоҳ таоло ушбу оятни нозил қилди:
﴿وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِمَا يَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ﴾
“Албатта, Биз уларнинг айтаётганларидан сенинг дилинг сиқилишини яхши билурмиз. Бас, Роббинг ҳамди ила тасбиҳ айт ва сажда қилгувчилардан бўл. Ва сенга аниқ нарса (ўлим) келгунича Роббингга ибодат қил” (Ҳижр сураси, 97-99-оятлар).
Ушбу оятда Аллоҳ таоло: “Эй Муҳаммад алайҳиссалом мушрикларнинг масхара қилаётганлари, келтираётган ширклари сизнинг қалбингизни маҳзун этаётганини билиб, кўриб турибман”, деб айтмоқда.
Аллоҳ таоло оятнинг давомида Ўз Расулига озор бераётган нарсалардан қутулиш йўлини ўргатди, бу оят Набий алайҳиссаломнинг қалбларига таскинлик берди.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга бир муддат ваҳий тушмай қолди, у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам маҳзун бўлдилар. Мушриклар “Муҳаммаднинг Роббиси унга ғазаб қилди, уни тарк этди”, деб гап тарқатдилар. Шунда Аллоҳ таоло ушбу оятни нозил қилди:
“Чошгоҳ билан қасам. Сукунатга чўмган тун билан қасам. Роббинг сени тарк қилгани йўқ, сенга ғазаб ҳам қилгани йўқ” (Зуҳо сураси, 1-3-оятлар).
Аллоҳ таоло зуҳо ва тун билан қасам ичиб “Ўз Пайғамбари Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга ғазаб қилмаганини ва у зотни тарк этмаганини ҳам” маълум қилди.
Ҳа, Аллоҳ таоло Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга ҳамиша Ўзи нусрат берган, доимо ҳар қандай қийинчиликлардан чиқиш йўлини кўрсатган, асло ўз ҳолларига ташлаб қўймаган. Бу оятлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қалбларида умид учқунларини пайдо қилди.
Умид сабабли эзилган, қайғуга ботган қалб шифо топа бошлайди. Демак, мусибатга учраган банда билиши керак бўлган нарсаларнинг энг биринчиси шуки – Роббимиз бизни ҳеч қачон тарк этмайди, ўз ҳолимизга ҳам ташлаб қўймайди. У доимо биз билан бирга.
Аллоҳ таоло Зуҳо сурасининг давомида бундай марҳамат қилди:
“Ва албатта охират сен учун бу дунёдан яхшидир” (Зуҳо сураси, 4-оят).
Бу оят ҳар бир мўмин банда учун Қодир Аллоҳдан буюк инъомдир.
Бу оят қалбдаги сўнган умидни уйғотади.
Бу оятда Аллоҳ таоло: “Эй бандам, бу дунёда сенга етган ҳар қандай оғир мусибат, синов ҳам, сени ташвишга солаётган бу қийинчиликлар ҳам ўткинчи, ҳар қандай албатта муаммо ҳал бўлади. Лекин охират ва ундаги мукофотлар бу дунёдан яхшидир”, деб марҳамат қилмоқда. Унутманг! Бир қийинчиликнинг ортидан албатта икки енгиллик келади.
Аллоҳ таоло оятнинг давомида яна бундай марҳамат қилади:
“Ва тезда Роббинг сенга ато қилур ва сен рози бўлурсан” (Зуҳо сураси, 5-оят).
Аллоҳ таоло бу дунёда ҳам, охиратда ҳам шу қадар кўп неъматларини берадики банда улардан рози бўлади. Шикоятга ҳам, яна қўшимчага ҳам асло ўрин қолмайди. Чунки Роббингиз сизга тайёрлаб қўйган нарсалар сиз учун фақат яхшилик ва хурсандчилик бўлади.
Шундай экан, бирор мусибатга учрасангиз асло маҳзун бўлманг, ғамга ботманг! Аллоҳ таолодан яхшиликларни умид қилинг. Аллоҳ таолонинг сизга берадиган жуда кўп мукофотлари бор. Уларни кўрганингизда бениҳоя бахтиёр бўласиз...
“У сени етим топиб жойлаб қўймадими?”
“Ва У сени ҳайрон ҳолда топиб, ҳидоятга бошламадими?”
“Ва У сени камбағал ҳолда топиб, бой қилмадими?”
“Аммо етимга қаҳр қилмагин”.
“Ва аммо «соил»га зажр қилма”.
“Ва аммо Роббингнинг берган неъмати ҳақида сўзла” (Зуҳо сураси, 6-11-оятлар).
Даврон НУРМУҲАММАД