Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
30 Ноябр, 2024   |   29 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:04
Қуёш
07:28
Пешин
12:17
Аср
15:14
Шом
16:58
Хуфтон
18:16
Bismillah
30 Ноябр, 2024, 29 Жумадул аввал, 1446
Мақолалар

Ҳайз давридаги маҳзунликни қандай қилиб енгиш мумкин?

21.10.2024   1770   3 min.
Ҳайз давридаги маҳзунликни қандай қилиб енгиш мумкин?

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бир қиз айтади:

«Ҳайз кунларида ғалати маҳзун, тушкун ҳолатга тушардим. Гўёки ҳаётимдаги барча яхшиликлар бирдан тўхтаб қолгандек. Намоз йўқ, рўза йўқ, ҳаттоки Қуръонга қўл теккизиш ҳам йўқ. Ана шу кунларда бошқа кунларга нисбатан шайтон мен билан кўпроқ ўйнашиб, васваса қила бошларди.

Беҳад қийинчиликлардан кейин Аллоҳ мени бир ажойиб ишга илҳомлантирди. Ўзимга ўзим дедим: «Модомики ҳайз сени баъзи ибодатлардан тўсаётган экан, кел, қараб кўрайлик-чи, ҳайз вақтида ҳам қилиш мумкин бўлган ибодатлар бормикан?».

Қўлимга қоғоз-қалам олиб, ҳайз ҳолатида ҳам адо этиш мумкин бўлган ибодатларни ёза бошладим. Кўрингки, бажариш жоиз бўлган элликка яқин ибодатлар бор экан. Уларнинг бошида тасбеҳ, Аллоҳни зикр қилиш турса, охирида рўзадорларга таом тайёрлаб, улар оладиган савобларга шерик бўлиш турар эди. Шундан кейин ҳайз даврида пайдо бўладиган қайғуларим чекина бошлади. Ўзим яхши кўрадиган ибодатлар билан машғул бўлдим. Шайтон менга таъсир қилишига фурсат қолдирмадим. Натижада биратўла ҳам шайтонни, ҳам қайғуларимни енгганим учун хурсанд эдим. Бу ғояни бошқа дугоналаримга ҳам айтдим. Бу услуб уларга ҳам маъқул келиб, синаб кўришди. Улар ҳам мен каби кўп яхшиликларга эга бўлишди. Шунинг учун қизларнинг ҳайз давридаги қайғуларини енгишга ёрдам берадиган мулоҳазаларни интернетга жойлашни режалаштирдик. Бу мулоҳазалар бир-биридан ажойиб юзлаб ғоялар ва ҳайз даврида ҳам қилиш мумкин бўлган жисмоний ишларни ўз ичига олган эди».

 

Яна бир қиз айтади:

«Ҳайзга боғлиқ сиқилишлар ва муаммолар борлигини билган пайтимда ана шу вақт учун хос жисмоний ишлар, хос таомлар, махсус ичимликлар, махсус учрашувларни белгилаб қўйдим, шунингдек, намоз, рўза ва Қуръон тиловати ўрнига ҳам махсус ибодатларни тайин қилиб қўйдим. Шундай қилиб, садақа қилиш учун, сингилчамга бирор яхши нарсани ўргатиш учун ҳам вақт ажрата олдим. Ана шу кунларим учун яхши китоблар, ҳикояларни ҳам йиғиб қўядиган бўлдим. Шундай қилиб, қайғули кунларим бахтли ва шодон кунларга ўзгарди».

 

Яна бир қиз айтади:

«Авваллари ҳайз пайтида душ қабул қилишни нотўғри иш деб билардим. Шунинг учун ҳайзли кунларимда душ қабул қилишдан ўзимни жуда эҳтиёт қилар, ўша кунларни мутлақо ювинмай ўтказар эдим. Шунинг учун ўзимдан келаётган нохуш ҳидни, ҳаттоки ўзимни ҳам ёқтирмасдим. Ювинганимдан кейингина ўзимни яхши ҳис қила бошлардим. Ҳайз даврида ювиниш соғлиқ учун фойдали эканини билгунимча неча йиллар давомида қийналиб юрдим. Бу ҳақда билганимда эса жуда хурсанд бўлиб, эҳтиёткорлик билан синаб кўрдим, ҳақиқатда ҳам жуда фойдали экан. Шундай қилиб, ҳайз даврида ҳам ғусл қилиш неъматидан фойдаланадиган бўлдим».

 

Энди ушбу саволга жавоб беринг:

Ҳайз даврида сизни нималар кўпроқ безовта қилади? Уларни қандай қилиб енгишингиз мумкин? Сизнинг ҳайз даврида қайғуларни енгиш учун ғайрат билан қиладиган ишларингиз борми?

Абдуллоҳ Абдулмуътий, Ҳуда Саъид Баҳлулнинг
“Қулоғим сенда қизим” китобидан Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Абдулҳамид Умаралиев таржимаси.

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Макулатурага топширилган Қуръон ва диний китобларнинг ҳукми

27.11.2024   2773   3 min.
Макулатурага топширилган Қуръон ва диний китобларнинг ҳукми

Cавол: Мен макулатура сотиш билан шуғулланаман. Гоҳида ушбу қоғозлар орасидан эскирган Қуръон варақлари ва бошқа диний ёзуви бор қоғозлар ҳам чиқиб қолади.  Уларни нима қилсам бўлади?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Маълумки, динимизда Аллоҳ таолонинг каломи ҳамда гўзал исмлари ёзилган қоғоз ва бошқа нарсаларни хорлаш ёки беҳурмат қилишдан қайтарилган, аксинча уларни эъзоз ва эҳтиром қилишга буюрилган. Шунинг учун, бундай муқаддас битикли қоғозларни макулатурага топшириш мутлақо ярамайди.
Аллоҳ таоло бу ҳақида бундай хитоб қилади:

ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ

“Гап шудир: Кимки Аллоҳнинг шиорларини улуғ деб билса, бас, албатта, бу дилларнинг тақвосидандир” (Ҳаж сураси, 32 оят).
Демак, оят ва ҳадислар ёзилган китоб ёки варақлар ўқиш учун яроқли бўлса, уларни ҳеч бир йўл билан йўқ қилиш жоиз бўлмайди, балки уларни фойдаланадиган кишиларга топшириш лозим.

Аммо улар эскириб, ўқишга яроқсиз ҳолатга келиб қолган бўлса, уларни тоза бир латтага ўраб, оёқ ости қилинмайдиган ерга кўмилади. Бу ҳақда Аллома Ҳаскафий роҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Фойдаланиб бўлмайдиган китоблардан Аллоҳ таолонинг фаришталар ва Пайғамбарларнинг исми ўчирилади ва ёқиб юборилади. Ўчирмасдан туриб ҳам оқар сувга оқизиб юборишнинг зарари йўқ. Кўмиш ҳам мумкин. Кўмиш энг афзал йўлдир. Зеро, Анбиёлар ҳам дафн этилганлар” (“Дуррул мухтор” китоби).

Демак, сизнинг қўлингизга келиб тушган муқаддас ёзувли варақларни имкони бўлса, кўмилади ёки ёқилади. Агар бу иш машаққат туғдирса, махсус воситалар ёрдамида ёзувларини кетказиб, қайта ишлаш мумкин.

Ҳозирга келиб эса, қоғозлардаги ҳар қандай ёзувларни кеткиза оладиган махсус воситалар ишлаб чиқилган. Шунга кўра, замонавий фатво марказлари  ёзув ва ҳарфлари тўлиқ ўчирилган ва махсус ишлов берилган қоғозларни қайтадан фойдаланиш мумкинлигига фатво бермоқдалар. Бунинг сабаби улардаги оят ва ҳадис ҳамда бошқа диний ёзувлардан асар қолмаганидир.

Бу ҳақда Аллома Ибн Нужайм роҳимаҳуллоҳ бундай деганлар: "Қуръон ёзилган лавҳ (доска, тахта)ни ўчириб, уни дунё ишига ишлатса, жоиздир" ("Ал-Баҳр ар-Роиқ" китоби).
Бундан ташқари олдинги вақтларда қоғоз ва китоблар кам бўлгани учун, уларни ерга кўмиш машаққат эмас эди. Ҳозирда эса, уларнинг ҳажм ва миқдори кўпайгани сабабли бу миқдордаги китоб ва қоғозларни кўмиш катта машаққат ва сарф-харажат талаб қилади. Динимиз эса, машаққатга буюрмайди.
Шу билан бирга уларни кўмиб юборилса, ҳеч ким фойдалана олмайди. Аммо уларни қайта ишлаб қоғоз ҳолига келтирилса, қайтадан фойдаланиш мумкин. Бироқ, шуни ҳам таъкидлаш жоизки, ушбу амалиёт жараёнида мусҳаф ёки оят ёзилган қоғозларни ушлашда уларнинг ҳурматини жойига қўйиш, таҳоратли ёки қўлқопли бўлиш лозим бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази