Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Қадим замонда бир тикувчи бўлган экан. У ўз ҳамқишлоқларига бир-биридан чиройли кийимлар тикиб берар экан. Тикувчининг кичик ёшдаги бир набираси бўлиб, у жуда зийрак, ҳаракатчан бола экан. У доимо бобосининг ёнида юриб, унинг ишларига қарашар, ҳар бир қилаётган ишини диққат ва этибор билан кузатиб борар экан.
Кунларнинг бирида тикувчи набирасига бир ҳикматни таълим бермоқ истабди. Катта ҳажмдаги бир матони келтириб, қайчи билан уни кесиб майда-майда бўлакларга бўлибди. Сўнгра қайчини бир чеккага улоқтирибди. Шундан кейин тикувчи игна олиб келибди ва у билан кичик-кичик бўлакларга бўлинган мато парчаларини бир-бирига улаб тика бошлабди. Натижада чиройли бир кийим пайдо бўлибди. Кийимни тикиб бўлгач, игнани бошидаги салласининг бир чеккасига санчиб қўйибди.
Буни кузатиб турган зийрак набира бобосидан сўрабди: “Бобо нима учун матони кесиб, парчалаб бўлганингиздан кейин қимматбаҳо қайчингизни ерга улоқтирдингиз, аммо тикиб бўлганингиздан кейин бир чақа турадиган игнани бошингиздаги саллангизга санчиб қўйдингиз?”.
Тикувчи бобоси жавоб берди: “Эй, набирагинам, агар эътибор берган бўлсанг, қайчи бутун бир матони парча-парча қилиб бўлиб ташлади. Аммо, кичкинагина инга ўша парчаларни бир-бирига улаб чиройли кийим тикди. Бундан шундай хулоса олиш мумкинки, одамлар орасида шундай кишилар бўладики, улар бутун бир жамиятни ўртасига фитна уруғини сочиб, уларни бир-биридан айриб ташлайди, жамиятни парчалаб юборади. Ана ундай кишиларнинг ўрни оёқ остида, улар шунга муносиб. Аммо, одамларни бирлаштириш, уларни ҳамжиҳат қилиш йўлида саъй-ҳаракат қиладиган кишилар доимо ардоқланади, уларни бошингга кўратсанг арзийди. Сен ҳам доимо одамларни бир-бирига дўст, аҳил-иноқ қиладиган кишилардан бўлгин”, деди.
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Овқатланишда ўн икки хусусиятга риоя қилиш лозим. Улардан тўрттаси фарз, тўрттаси суннат ва тўрттаси одоб.
Фарзлар:
1. Аллоҳнинг номини зикр қилиш (бисмиллаҳ айтиш),
2. Ҳалол ва пок овқат истеъмол қилиш,
3. Бор нарсага рози бўлиш,
4. Неъмат учун шукр қилиш.
Суннатлар:
1. Ўнг оёқ устида ўтириш,
2. Овқатни ўз олдидан олиб ейиш,
3. Ўнг қўлнинг учта бармоғи билан овқатланиш,
4. Бармоқларни ялаб тозалаш.
Одоблар:
1. Овқатдан олдин ва кейин қўл ювиш,
2. Луқмани кичик қилиш,
3. Овқатни яхши чайнаш,
4. Бошқа овқатланаётган кишиларнинг юзларига тикилмаслик.
(Ҳасан Басрийнинг одоблари, зуҳди ва мавъизалари, Ибн Жавзий, 50-бет).
Ҳомиджон домла ИШМАТБЕКОВ